Το πρόγραμμα εργασίας της για το 2023 ενέκρινε η Επιτροπή, με το οποίο καθορίζει ένα φιλόδοξο θεματολόγιο για την αντιμετώπιση του συνόλου των κρίσεων που επηρεάζουν επί του παρόντος την καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων, ενώ παράλληλα ενισχύει τον εν εξελίξει πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό, καθιστώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση πιο ανθεκτική.
Στο πνεύμα αυτό, η Επιτροπή -όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της- αποσκοπεί στη στήριξη πολιτών και επιχειρήσεων, είτε μέσω της μείωσης των τιμών της ενέργειας και της εξασφάλισης του ζωτικής σημασίας εφοδιασμού για τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα και την επισιτιστική ασφάλεια είτε μέσω της ενίσχυσης της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς.
Το νέο πρόγραμμα εργασίας περιλαμβάνει 43 νέες πρωτοβουλίες πολιτικής που αφορούν και τις έξι πρωταρχικές φιλοδοξίες των πολιτικών κατευθύνσεων της προέδρου Φον ντερ Λάιεν.
Πολλές από τις βασικές πρωτοβουλίες δίνουν συνέχεια στα αποτελέσματα της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης. Επιπλέον, οι ομάδες νέας γενιάς θα αποτελέσουν μέρος της χάραξης πολιτικής της Επιτροπής σε βασικούς τομείς. Οι πρώτες ομάδες πολιτών θα ασχοληθούν με τα ζητήματα της σπατάλης τροφίμων, της μαθησιακής κινητικότητας και των εικονικών κόσμων.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Κατά το τελευταίο έτος αντιμετωπίσαμε επάλληλες κρίσεις που προκλήθηκαν από τη βάρβαρη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το 2023 θα προωθήσουμε ένα φιλόδοξο θεματολόγιο για τους πολίτες, με σκοπό την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών της ενέργειας, ώστε να μειωθεί η επιβάρυνση για τις οικογένειες και τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη, με παράλληλη επιτάχυνση της πράσινής μας μετάβασης. Θα υπερασπιστούμε τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, τόσο εντός της Ένωσης όσο και σε ολόκληρη την υφήλιο».
Ο κ. Μάρος Σέφτσοβιτς, αντιπρόεδρος αρμόδιος για τις διοργανικές σχέσεις και τη διερεύνηση προοπτικών, δήλωσε: «Το επόμενο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής έχει ως γνώμονα τις προσπάθειές μας να αντιμετωπίσουμε τις πλέον πιεστικές προκλήσεις, όπως η ενεργειακή κρίση, ενώ παράλληλα εντείνουμε τις προσπάθειες μας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της γενιάς μας. Αυτό αποτυπώνεται στη δέσμευσή μας να προτείνουμε μέτρα ενισχύοντας τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης όσον αφορά τις κρίσιμες πρώτες ύλες, διότι χωρίς αυτές δεν είναι εφικτός ο πράσινος και ψηφιακός μετασχηματισμός. Ως πρόεδρος της ομάδας για την υγεία, δηλώνω με υπερηφάνεια ότι τα συμπεράσματα της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης θα μετουσιωθούν σε πολλές πρωτοβουλίες, ενώ ή συμμετοχή των πολιτών θα εξακολουθήσει να αποτελεί μέρος της χάραξης πολιτικής μας. Καλώ τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να καταλήξουν γρήγορα σε συμφωνία επί των βασικών νομοθετικών προτάσεων, ώστε να μπορέσουμε να επιτύχουμε αποτελέσματα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας σ' αυτούς τους καιρούς που μας δοκιμάζουν».
Υλοποίηση των έξι πρωταρχικών φιλοδοξιών
1. Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία: Υπό το πρίσμα του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, στις αρχές του 2023 η Επιτροπή θα προτείνει, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών, συνολική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της αποσύνδεσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και αερίου. Για να συμβάλει στην ταχεία ανάπτυξη της οικονομίας του πράσινου υδρογόνου, η Επιτροπή θα προτείνει τη δημιουργία μιας νέας Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου, η οποία θα επενδύσει 3 δισ. ευρώ για την εκκίνηση της αγοράς υδρογόνου στην ΕΕ.
Το 2023 η Επιτροπή θα αναλάβει επίσης δράση για τη μείωση των αποβλήτων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεών τους, με έμφαση στα απόβλητα τροφίμων και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, θέμα που προσδιορίστηκε κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης. Ομοίως, ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες των πολιτών, η Επιτροπή θα προτείνει την αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για την καλή μεταχείριση των ζώων.
2. Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή: Για την αντιμετώπιση των σημερινών και των μελλοντικών κινδύνων στρατηγικών εξαρτήσεων, η Επιτροπή θα προτείνει μέτρα της ΕΕ για τη διασφάλιση επαρκούς και διαφοροποιημένης πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες που απαιτούνται για την ψηφιακή και οικονομική ανθεκτικότητα της Ευρώπης.
Με την ευκαιρία της 30ής επετείου της ενιαίας αγοράς, θα αναδειχθούν τα σημαντικά οφέλη της ενιαίας αγοράς, και παράλληλα θα προσδιοριστούν και θα αντιμετωπιστούν κενά εφαρμογής. Η αναθεώρηση των κανόνων για τις καθυστερήσεις πληρωμών θα συμβάλει στη μείωση του φόρτου για τις ΜΜΕ σε μια περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας. Η πρωτοβουλία για την περαιτέρω επέκταση και αναβάθμιση της χρήσης ψηφιακών εργαλείων και διαδικασιών στον τομέα του εταιρικού δικαίου θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις στην ενιαία αγορά, απλουστεύοντας τις διοικητικές και δικαστικές διαδικασίες.
Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης έναν κοινό ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων κινητικότητας για την τόνωση της ψηφιοποίησης, ενώ το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ για το σύστημα hyperloop θα συμβάλει στην προετοιμασία για αναδυόμενες λύσεις κινητικότητας.
3. Οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων: Λαμβάνοντας υπόψη τις συμβολές που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης, η Επιτροπή θα προβεί σε επανεξέταση της οικονομικής διακυβέρνησης, ώστε να διασφαλιστεί ότι εξακολουθεί να είναι κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό. Για την περαιτέρω ενίσχυση του προϋπολογισμού της Ένωσης ενόψει των σημερινών επειγουσών προκλήσεων, θα πραγματοποιηθεί επίσης ενδιάμεση αναθεώρηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 και θα υποβληθεί πρόταση για ένα δεύτερο σύνολο νέων ιδίων πόρων, με βάση την πρόταση για ένα ενιαίο σύνολο φορολογικών κανόνων για την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ευρώπη.
Για να διασφαλιστεί ότι το κοινό νόμισμα της Ένωσης είναι έτοιμο για την ψηφιακή εποχή, θα υποβληθεί πρόταση για τον καθορισμό των αρχών του ψηφιακού ευρώ πριν από την πιθανή έκδοσή του από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Δεδομένων των κοινωνικών προκλήσεων που δημιουργήθηκαν από την πανδημία και τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, θα επικαιροποιηθεί το πλαίσιο ποιότητας για την πρακτική άσκηση ώστε να αντιμετωπιστούν ζητήματα όπως η δίκαιη αμοιβή και η πρόσβαση στην κοινωνική προστασία, με σκοπό να ενισχυθεί η κοινωνική ανθεκτικότητα της Ευρώπης.
4. Ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο: Η σκληρή πραγματικότητα του πολέμου επιβεβαιώνει την ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Για την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών συμφερόντων, των δημοκρατικών αρχών και της ειρήνης και σταθερότητας, θα παρουσιαστεί η διαστημική στρατηγική της ΕΕ για την ασφάλεια και την άμυνα, καθώς και μια νέα στρατηγική για την ασφάλεια στη θάλασσα. Επίσης, θα επικαιροποιηθεί η εργαλειοθήκη κυρώσεων, ώστε να συμπεριληφθεί η διαφθορά.
Θα προταθεί ένα νέο θεματολόγιο για την αναζωογόνηση των σχέσεων με τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Ταυτόχρονα, θα συνεχιστεί η συνεργασία με τις υποψήφιες χώρες από τα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και με την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία, ενόψει της μελλοντικής προσχώρησής τους στην Ένωση.
5. Προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής: Δεδομένου ότι μόνο το 15% των νέων ατόμων έχει πραγματοποιήσει σπουδές, κατάρτιση ή μαθητεία σε άλλη χώρα της ΕΕ, η Επιτροπή θα προτείνει την επικαιροποίηση του ισχύοντος πλαισίου της ΕΕ για τη μαθησιακή κινητικότητα, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους και τις εκπαιδευόμενες να μετακινούνται ευκολότερα μεταξύ των εκπαιδευτικών συστημάτων. Δεδομένου ότι το 2023 θα είναι το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων, στόχος είναι να προσελκυστούν επαγγελματίες υψηλής ειδίκευσης σε τομείς όπου η Ευρώπη αντιμετωπίζει ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό, μέσω προτάσεων για την αναγνώριση των προσόντων υπηκόων τρίτων χωρών. Μια στοχευμένη πρωτοβουλία θα προωθήσει μια από τις σημαντικότερες δεξιότητες από στρατηγική άποψη, μέσω μιας Ακαδημίας Δεξιοτήτων Κυβερνοασφάλειας.
Για τη διασφάλιση ενός ανθεκτικού και ασφαλούς χώρου Σένγκεν για ταξίδια χωρίς σύνορα, θα προταθεί νομοθεσία για την ψηφιοποίηση των ταξιδιωτικών εγγράφων της ΕΕ και τη διευκόλυνση των ταξιδιών.
Για την περαιτέρω οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, η Επιτροπή θα προτείνει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ψυχική υγεία, μια από τις βασικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης, καθώς και μια αναθεωρημένη σύσταση για περιβάλλον χωρίς καπνό, και μια νέα σύσταση για τους καρκίνους που προλαμβάνονται με εμβολιασμό.
6. Νέα ώθηση για την ευρωπαϊκή δημοκρατία: Η δημοκρατία είναι το θεμέλιο της Ένωσης. Το 2023 η Επιτροπή θα προτείνει δέσμη μέτρων για την προάσπιση της δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης μιας πρωτοβουλίας για την προστασία του δημοκρατικού χώρου της ΕΕ από εξωτερικά συμφέροντα.
Θα συνεχιστεί η οικοδόμηση μιας Ένωσης ισότητας, προτείνοντας μια ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας που θα διασφαλίζει την αμοιβαία αναγνώριση του καθεστώτος αναπηρίας σε όλα τα κράτη μέλη. Θα συνεχιστούν επίσης οι εργασίες για την αντιμετώπιση των κενών στη νομική προστασία από διακρίσεις λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής.
Σύμφωνα με τις αρχές της για τη βελτίωση της νομοθεσίας, η Επιτροπή θα συνεχίσει να εντοπίζει δυνατότητες απλούστευσης και μείωσης του φόρτου και να στηρίζει τη βιωσιμότητα. Για να συμπληρωθεί η συστηματική προσπάθεια εντοπισμού και εξάλειψης της γραφειοκρατίας, μια ομάδα ενδιαφερόμενων μερών υψηλού επιπέδου θα συμβάλει περαιτέρω στον στοχευμένο εξορθολογισμό του κεκτημένου που επηρεάζει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Κάθε χρόνο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκρίνει ένα πρόγραμμα εργασίας στο οποίο καθορίζει τις δράσεις που πρόκειται να αναλάβει κατά το επόμενο έτος. Το πρόγραμμα εργασίας ενημερώνει το κοινό και τους συννομοθέτες σχετικά με τις πολιτικές δεσμεύσεις όσον αφορά την παρουσίαση νέων πρωτοβουλιών, την απόσυρση εκκρεμών προτάσεων και την αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας της ΕΕ. Δεν καλύπτει τις τρέχουσες εργασίες της Επιτροπής στο πλαίσιο του ρόλου της ως θεματοφύλακα των Συνθηκών για την επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας ούτε τις τακτικές πρωτοβουλίες που εγκρίνει κάθε έτος. Το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2023 είναι αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη και τα συμβουλευτικά όργανα της ΕΕ.