«Σήμερα ξεκινάει μια νέα εποχή για τη Βουλγαρία και για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη», τόνισε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας στην τελετή έναρξης της εμπορικής χρήσης του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) στη Σόφια.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπενθύμισε ότι το έργο διασύνδεσης φυσικού αερίου μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας βρίσκεται στο τραπέζι για πάνω από δέκα χρόνια. «Ξεκίνησε το 2009, σε μια στιγμή, μάλιστα, που η Βουλγαρία επλήγη σοβαρά από την απόφαση της Gazprom να σταματήσει τη ροή φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας. «Χρειάστηκε πολλή αποφασιστικότητα για να φτάσουμε στον στόχο», τόνισε, ευχαριστώντας τις κυβερνήσεις στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία για τη συμβολή και την αποφασιστικότητα τους για την υλοποίηση του έργου.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστήριξε το έργο από την πρώτη κιόλας μέρα, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά», σημείωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, υπενθυμίζοντας πως η οικονομική στήριξη ανήλθε στα 250 εκατ. ευρώ.
Υπογραμμίζοντας τη σημασία του έργου για τη Βουλγαρία, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπενθύμισε ότι η βαλκανική αυτή χώρα προμηθευόταν το 80% του φυσικού της αερίου από τη Ρωσία προτού ο Πούτιν αποφασίσει να ξεκινήσει, όπως τόνισε, τον πόλεμο στην Ουκρανία και έναν ενεργειακό πόλεμο κατά της Ευρώπης.
«Αυτός ο αγωγός αλλάζει τα δεδομένα για τη Βουλγαρία και για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης» και αυτό σημαίνει ελευθερία από την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο, πρόσθεσε και προς επίρρωσιν αυτού, επισήμανε ότι ο διασυνδετήριος αυτός αγωγός θα μπορούσε να καλύψει ολόκληρη την κατανάλωση φυσικού αερίου της Βουλγαρίας, γεγονός που χαρακτήρισε «σπουδαία νέα σε πολύ δύσκολες στιγμές».
«Τόσο εδώ στη Βουλγαρία όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη οι άνθρωποι αισθάνονται τις συνέπειες του πολέμου της Ρωσίας. Αλλά χάρη σε έργα όπως αυτό, η Ευρώπη θα έχει αρκετό φυσικό αέριο για τον χειμώνα», ανέφερε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η ζωτική σημασία του IGB τονίστηκε στους χαιρετισμούς, κατά την τελετή έναρξης της εμπορικής λειτουργίας του
«Δουλέψαμε πολύ σκληρά τον προηγούμενο μήνα. Το πρώτο βήμα ήταν η διαφοροποίηση από το ρωσικό φυσικό αέριο με άλλες αξιόπιστες προμήθειες», σημείωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ευχαριστώντας στο πλαίσιο αυτό τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ, ο οποίος ήταν παρών στην εκδήλωση, αλλά και άλλους που βοήθησαν προς αυτή την κατεύθυνση.
Αναφέρθηκε επίσης σε δύο ακόμη σημαντικά βήματα που ήταν η εξοικονόμηση ενέργειας για ενίσχυση των αποθεμάτων και οι «τεράστιες επενδύσεις» στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υπογραμμίζοντας πως θα πρέπει να συνεχίσουμε να επενδύουμε στην αιολική και ηλιακή ενέργεια και σε άλλους τομείς των ΑΠΕ.
«Η Ευρώπη έχει όλα όσα χρειάζεται για να απελευθερωθεί από την εξάρτησή της από τη Ρωσία. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης», τόνισε με έμφαση η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επισημαίνοντας πως «βρισκόμαστε για άλλη μια φορά σε μια κρίσιμη καμπή. Η ενεργειακή κρίση είναι σοβαρή αλλά μπορούμε να τη διαχειριστούμε. Και απαιτεί από την Ευρώπη μια κοινή απάντηση που να επιτρέπει τη μείωση του ενεργειακού κόστους για οικογένειες και επιχειρήσεις».
Όπως είπε η πρόεδρος της Κομισιόν «αυτός είναι ο στόχος και πρέπει να τον πετύχουμε» και σημείωσε ότι έχουν ήδη γίνει «σημαντικά βήματα» προς αυτή την κατεύθυνση, υπενθυμίζοντας την πολιτική συμφωνία στην οποία κατέληξαν χθες οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τα μέτρα για τον μετριασμό των υψηλών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Σημείωσε πως πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα και στο πλαίσιο αυτό υπογράμμισε την ανάγκη προστασίας των θεμελίων των οικονομιών μας και ιδιαίτερα της ενιαίας αγοράς μας. «Χωρίς κοινή ευρωπαϊκή λύση, κινδυνεύουμε σοβαρά με κατακερματισμό. Είναι υψίστης σημασίας να διατηρήσουμε ίσους όρους ανταγωνισμού και να αποφύγουμε τις στρεβλώσεις της ενιαίας αγοράς», τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν, επισημαίνοντας πως πρέπει να κάνουμε περισσότερα να περιορίσουμε τις εκτοξευόμενες τιμές της ενέργειας που αποδυναμώνουν την οικονομία μας.
O αγωγός IGB σε αριθμούς
Το έργο του Διασυνδετήριου Αγωγού Φυσικού Αερίου Ελλάδας Βουλγαρίας (IGB) συνδέει τη Βουλγαρία με τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) και επιτρέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Ελλάδας προς την Ιταλία και την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Το έργο που κατασκεύασε ο ΑΒΑΞ, αποτελείται από έναν αγωγό μήκους περίπου 182 χλμ. – εκ των οποίων περίπου 31 χλμ. εντός της ελληνικής επικράτειας - καθώς και τις αναγκαίες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις (2 μετρητικοί σταθμοί, 8 βανοστάσια, 2 κέντρα λειτουργίας).
Ο αγωγός έχει διάμετρο 32 ιντσών και πάχος που κυμαίνεται από 11 έως και 20 χιλιοστά, ενώ όσον αφορά στην ετήσια δυναμικότητά του, αυτή θα είναι αρχικά 3 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου με δυνατότητα αντίστροφης ροής (reverse flow) και μπορεί να αυξηθεί σε 5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως με την κατασκευή σταθμού συμπίεσης.
Ο αγωγός συνδέεται στην Κομοτηνή με τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) - που επίσης είχε κατασκευάσει ο ΑΒΑΞ - και το σύστημα του ΔΕΣΦΑ, ενώ στην κατάληξή του στην πόλη Στάρα Ζαγόρα της Βουλγαρίας, συνδέεται με το σύστημα της Bulgartransgaz (διαχειριστής φυσικού αερίου Βουλγαρίας).
Tο έργο του Διασυνδετήριου Αγωγού Φυσικού Αερίου Ελλάδας Βουλγαρίας αναγνωρίζεται ως κορυφαίο έργο για την πρωτοβουλία CESEC και έχει εξαιρετική συνέργεια με άλλα μεγάλα έργα όπως τον TAP και τον TANAP. Επιπλέον αλλάζει τα δεδομένα για τη βουλγαρική ενεργειακή αγορά με την ικανότητά της να αυξάνει τον ανταγωνισμό και να μειώνει τις τιμές για τους καταναλωτές εξασφαλίζοντας παράλληλα διαφοροποιημένες και εναλλακτικές παραδόσεις φυσικού αερίου.
Η μεγάλη εμπειρία της ΑΒΑΞ στην κατασκευή τέτοιων απαιτητικών έργων κατάφερε να εξισώσει όσο το δυνατόν περισσότερο δυνατόν τους αρνητικούς παράγοντες που προαναφέρθηκαν και να ολοκληρώσει ένα απαιτητικό έργο εντός χρονοδιαγράμματος και κυρίως με απόλυτη ασφάλεια και μέγιστη δυνατή ποιότητα.
Το έργο σε αριθμούς
Για την κατασκευή του έργου απασχολήθηκαν περίπου 450 εργαζόμενοι για περισσότερες από 4.000.000 ώρες εργασίας, περίπου 100 χλμ του αγωγού συγκολλήθηκαν με αυτόματες μηχανές συγκόλλησης ενώ το πιο υψηλό σημείο του αγωγού βρίσκεται στα 800 μέτρα περίπου στην οροσειρά της Ροδόπης και το χαμηλότερο σημείο περίπου 50 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας στο Φράγμα Kladenec.
Επιπλέον:
• επετεύχθη Safety Milestone Achievement 1.OOO.OOO ανθρωποωρών χωρίς Lost Time Injury ( Χαμένος Χρόνος λόγω Τραυματισμού) (βραβείο ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ)
• πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 2O.OOO τμχ συγκολλήσεων με παγκόσμιας κλάσης ποσοστό επισκευής μικρότερο του <5% (βραβείο ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ)
• 182 χλμ διαμέτρου αγωγού 32 ιντσών (12,οοο τμχ συγκολλήσεων)
• 16 χλμ από 32 χλμ (50%) σε πολύ δύσκολα εδάφη με υψηλές κλίσεις στην Ελλάδα
• 45 χλμ από 151 χλμ (30%) σε πολύ δύσκολα εδάφη με υψηλές κλίσεις στη Βουλγαρία με χρήση μεθόδων ανατινάξεων
• κατασκευάστηκαν 8 βανοστάσια
• πραγματοποιήθηκαν 2 διατρήσεις Οριζόντιας Κατεύθυνσης
o Μαρίτσα-500μ,
o Φράγμα Studen Kladenec-1500μ). Η εκτέλεση του Kladenec HDD θεωρείται η 3η μεγαλύτερη στην Ευρώπη (σύγκριση μήκος-διάμετρος-δυσκολία)
• κατασκευάστηκαν 2 σταθμοί μέτρησης -GMS1-ΚΟΜΟΤΗΝΗ (GR) & GMS2-STARA ZAGORA (BG)
• πραγματοποιήθηκαν 46 διελεύσεις με την μέθοδο boring
• εγκαταστάθηκαν οπτικές ίνες συνολικού μήκους 32 χλμ. στην Ελλάδα και 328 χλμ. στη Βουλγαρία για SCADA και τηλεπικοινωνίες
• εγκαταστάθηκε ανεξάρτητο κέντρο παρακολούθησης & διανομής πληροφοριών στο ΧΑΣΚΟΒΟ (BG) για την εξυπηρέτηση των σκοπών SCADA και αποθήκευσης υλικών
• εγκαταστάθηκε σύστημα SCADA & τηλεπικοινωνιών
• εκπαιδεύτηκε το σύνολο του Τεχνικού Προσωπικού του πελάτη για την λειτουργία του νέου Συστήματος
• πραγματοποιήθηκε αεριοδότηση/ενεργοποίηση του συστήματος πριν την εμπορική του λειτουργία με ιδία μέσα (προσωπικό και τεχνικά μέσα)
Προκλήσεις
Γενικότερα το έργο κατασκευής του συστήματος IGB είχε ιδιαίτερες προκλήσεις λόγω του τεχνικού αντικειμένου καθώς και των ιδιαίτερων συνθηκών που εκτελέστηκε. Ας μην ξεχνάμε πως κατασκευάστηκε σε μια περίοδο αβεβαιότητας και κάτω από απρόβλεπτα γεγονότα όπως ακραίες καιρικές συνθήκες (βαρύς χειμώνας), πανδημία COVID-19, κατάρρευση παγκόσμιας αλυσίδας Logistics, έλλειψη σημαντικών κατασκευαστικών υλικών και πιο πρόσφατα ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη.
Αναλυτικότερα :
1. Κατασκευάστηκε σε 2 διαφορετικές χώρες και συνεπώς κατά την εκτέλεση έπρεπε να ληφθούν υπόψη οι διαφορές στη Νομοθεσία και στις Υπηρεσίες αναφορικά με φορολογικά θέματα, ασφαλιστικά θέματα, αδειοδοτικά θέματα, θέματα διαμονής, προσβασιμότητας, μετακινήσεων, κλπ.
2. Λήφθηκαν υπόψη κατά την εκπόνηση μελέτης και κατά τη φάση της κατασκευής οι τεχνικές απαιτήσεις από 2 διαφορετικές εθνικές Νομοθεσίες (Ελλάδα, Βουλγαρία) καθώς και 4 διαφορετικούς Οικονομικούς Φορείς (ΙCGB, BULGARTRANSGAZ, ΔΕΣΦΑ και ΤΑΡ).
3. Οι διαδικασίες, οι απαιτήσεις και οι Φορείς για την επίβλεψη και την επιθεώρηση του έργου ήταν διαφορετικές σε κάθε μια από τις 2 χώρες.
4. Διαφορετικό επίσης ήταν το επίπεδο προμελέτης και τα κριτήρια μελέτης που δόθηκαν από τον ICGB για κάθε μια από τις 2 χώρες (Ελλάδα, Βουλγαρία) .
5. Ζητήματα υπήρξαν επίσης λόγω της επίδρασης του COVID στο Έργο όπου έπρεπε να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν νέες διαδικασίες ασφαλείας και υγιεινής του προσωπικού, εφαρμογή ελέγχων, εφαρμογή διαφορετικών εθνικών νομοθεσιών αναφορικά με τις αντιμετώπιση της πανδημίας, διασφάλιση πρόσβασης του προσωπικού που νοσούσε σε υπηρεσίες υγείας, διαδικασίες για την περίθαλψη και υποστήριξη του προσωπικού που ήταν σε καραντίνα. Ταυτόχρονα υπήρξαν σοβαρές επιπτώσεις λόγω καθυστερήσεων που οφείλονται σε μεγάλες αλλαγές στην εφοδιαστική αλυσίδα εξοπλισμού και υλικών.
6. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις λόγω της εμπόλεμης κατάστασης στην Ουκρανία αύξησαν σημαντικά την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και των πολιτικών ηγεσιών των δύο χωρών σε σχέση με την κατασκευή και την ολοκλήρωση του έργου.
7. Αναφορικά με το τεχνικό αντικείμενο θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο ότι ο αγωγός όδευσης διήλθε για μεγάλο μήκος σε ορεινές περιοχές με μεγάλες κλίσεις, ενώ πολλές εργασίες εκτελέστηκαν σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες (έντονες χιονοπτώσεις, έντονες βροχοπτώσεις, χαμηλές θερμοκρασίες, κλπ). Επίσης στο τεχνικό αντικείμενο περιλαμβάνονταν η πλήρωση με φυσικό αέριο, η ενεργοποίηση και η θέση σε λειτουργία του συστήματος του ICGB αποκλειστικά από ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό της εταιρείας καθώς και η εκπαίδευση προσωπικού του ICGB στη λειτουργία του συστήματος μετά την παράδοση και θέση σε λειτουργία.
Σημειώνεται ότι παρά τις προαναφερθείσες προκλήσεις οι εργασίες εκτελέστηκαν σε απόλυτη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της ποιότητας της Σύμβασης.