Η υπόθεση του «σαμποτάζ» προκρίνεται για να εξηγηθούν οι θεαματικές διαρροές από τους αγωγούς αερίου Nord Stream, ενέργεια που θα αποτελούσε αναμφίβολα μια επιχείρηση περίπλοκη, αλλά διόλου πέραν της εμβέλειας ενός ικανού στρατού. Και τέτοιοι στρατοί είναι πολλοί στην περιοχή.
Το σενάριο των τυχαίων ταυτόχρονων βλαβών φαίνεται σήμερα να παραμερίζεται. Όμως η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε παραμένει άγνωστη, όπως και ο υποτιθέμενος δράστης.
Μια ζώνη που επιτηρείται
Οι τρεις διαρροές, που έχουν εντοπισθεί από τη Δευτέρα, βρίσκονται στη Βαλτική θάλασσα, στα ανοικτά του νησιού Μπόρνχολμ της Δανίας, ανάμεσα στη νότια Σουηδία και την Πολωνία. Μια ζώνη η οποία βρίσκεται εδώ και δεκαετίες υπό επιτήρηση.
«Στο παρελθόν, η ΕΣΣΔ στάθμευε υποβρύχια κατασκόπους με ειδικές δυνατότητες στα θαλάσσια βάθη», υπενθυμίζει στο Twitter ο ανεξάρτητος στρατιωτικός αναλυτής Χ. Ι. Σάτον.
Έκτοτε οι χώρες της Βαλτικής πέρασαν στην πλευρά του ΝΑΤΟ. Όμως οι διαρροές σημειώθηκαν στα διεθνή ύδατα, όπου όλοι μπορούν να κυκλοφορούν.
«Σήμερα το ρωσικό πολεμικό ναυτικό διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο υποβρυχίων κατασκόπων στον κόσμο. Έχουν τη βάση τους στην Αρκτική. Θα ήταν ικανά να προκαλέσουν ζημιά σε έναν αγωγό στη Βαλτική», διαβεβαιώνει ο Χ. Ι. Σάτον.
Ο ίδιος όμως θεωρεί το σενάριο αυτό «απίθανο».
Ένα περίπλοκο σαμποτάζ
Η επιχείρηση απαιτεί επέμβαση σε βάθος 70 μέτρων. «Είναι κάτι μεγάλο. Η πρόκληση ζημιών σε δύο αγωγούς αερίου στο βυθό της θάλασσας είναι ένα σημαντικό γεγονός, συνεπώς είναι πιθανό ο δράστης να είναι ένα κράτος», σημειώνει ο Λάιον Χιρθ, καθηγητής στο Hertie School του Βερολίνου, βάζοντας έμμεσα στην άκρη το ενδεχόμενο μιας τρομοκρατικής ή εγκληματικής ενέργειας.
Όμως ένας ικανός στρατός ξέρει να το κάνει. Η ζώνη είναι «τέλεια προσαρμοσμένη για υποβρύχια τσέπης», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας υψηλόβαθμος γάλλος στρατιωτικός αξιωματούχος προσθέτοντας πως υπάρχει είτε η επιλογή της αποστολής στρατιωτικών δυτών για να τοποθετήσουν εκρηκτικά είτε αυτή της κινητής νάρκης ή του υποβρύχιου drone.
«Το drone φεύγει από ένα υποβρύχιο, το οποίο μπορεί να παραμείνει σε απόσταση ναυτικών μιλίων από το σημείο που είναι στόχος. Αφήνει το drone-νάρκη που μεταφέρει, το οποίο πλέει με ταχύτητα περίπου δέκα κόμβων, κοντά στο βυθό», εξηγεί. «Ο στόχος είναι σταθερός, οπότε το πράγμα δεν είναι πολύ περίπλοκο».
Αντιθέτως η επιλογή της τορπίλης, η οποία είναι περισσότερο χρήσιμη μάλλον σε κινητό στόχο, είναι σύμφωνα με τον ίδιο λιγότερο πιθανή.
Η έκρηξη «αντιστοιχούσε σε εκατοντάδες κιλά TNT», διευκρινίζει. Το νορβηγικό ινστιτούτο σεισμολογίας NORSAR, ειδικευμένο στον εντοποισμό σεισμών και πυρηνικών εκρήξεων, υπολογίζει τη δεύτερη έκρηξη στα 700 κιλά.
Επιχείρηση χωρίς ανάληψη ευθύνης
Οι κυβερνήσεις δείχνουν τη Μόσχα, η οποία από την πλευρά της δεν αποκλείει «καμιά υπόθεση» και θυμίζει πως το αέριο που διαρρέει από τους αγωγούς της ανήκει.
«Η θάλασσα της Βαλτικής είναι περιορισμένη και όχι πολύ βαθιά και σχεδόν κάθε κίνηση παρακολουθείται από τα παράκτια κράτη και τα πολεμικά πλοία τους», λέει ο Γιούλιαν Πάβλακ του πανεπιστημίου Χέλμουτ Σμιτ του Αμβούργου. «Πολεμικά πλοία και υποβρύχια είναι ικανά να αναπτύξουν εκεί στα κρυφά δύτες» καθώς και τηλεκατευθυνόμενα υποθαλάσσια οχήματα.
Όμως τίποτε δεν είναι αδύνατο για ένα στρατό εκπαιδευμένο στην τέχνη των μυστικών επιχειρήσεων.
«Αυτό αποκαλείται ειδική ναυτική επιχείρηση. Δεν είναι κάτι εύκολο, αλλά γίνεται», συνοψίζει η γαλλική στρατιωτική πηγή. «Αυτό που έγινε μοιάζει με κάτι καλά συντονισμένο και καλά προετοιμασμένο».
Θα χρειαστεί ίσως χρόνος για να προβάλει με αξιόπιστο τρόπο η αλήθεια. Ορισμένοι αναλυτές παρατηρούν σχετικά μ' αυτό ότι η σύγχυση ωφελεί πολλούς από τους παράγοντες στην περιοχή.
Μα ποιός λοιπόν;
«Μένει να μάθουμε ποιος έχει την πατρότητα της επιχείρησης», προσθέτει αυτή η στρατιωτική πηγή. «Άλλες χώρες έχουν συμφέρον ο 'σωλήνας' να μην μπορέσει να λειτουργήσει ποτέ».
Εκ των πραγμάτων, οι αντίπαλοι του Nord Stream 2 είναι πολυάριθμοι εδώ και χρόνια, με πρώτες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις 7 Φεβρουαρίου, λίγο πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο αμερικανός πρέοδρος Τζο Μπάιντεν είχε αναφερθεί στο ενδεχόμενο «να του βάλει τέλος». Ερωτηθείς για τη μέθοδο που θα χρησιμοποιούσε για μια υποδομή που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των γερμανών συμμάχων του, είχε απαντήσει: «σας το υπόσχομαι, θα είμαστε ικανοί να το κάνουμε». Εδώ και 24 ώρες, το σχετικό βίντεο κυκλοφορεί ευρύτατα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Χθες, Τρίτη, εξάλλου, η Πολωνία, η Νορβηγία και η Δανία εγκαινίασαν ένα στρατηγικής σημασίας αγωγό αερίου ο οποίος θα επιτρέψει στους Πολωνούς και τους Ευρωπαίους να εξαρτώνται λιγότερο από τις παραδόσεις της Μόσχας. «Η εποχή της ρωσικής κυριαρχίας στον τομέα του αερίου τελειώνει», δήλωσε κατά τα εγκαίνια του αγωγού ο πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι.
Σ' αυτό το στάδιο, δύο πράγματα είναι βέβαια: κατ' αρχάς, το γεγονός συνδέεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Η ναυτική διοίκηση του ΝΑΤΟ και τα συμμαχικά πολεμικά πλοία προετοιμάζονται για υβριδικές δράσεις, που περιλαμβάνουν σαμποτάζ κρίσιμης σημασίας υποδομών, στο περιθώριο του κύριου στόχου της συλλογικής άμυνας», διαβεβαιώνει ο Γιούλιαν Πάβλακ.
Στη συνέχεια, αυτό δημιουργεί επιπλέον αστάθεια στην ευρωπαϊκή οικονομία. «Είναι μια βίαιη υπενθύμιση του ευάλωτου χαρακτήρα της ενεργειακής υποδομής μας», εκτιμά ο Λάιον Χιρθ.
Ο ίδιος προκρίνει το ενδεχόμενο δράστης να είναι η Ρωσία. «Αν είναι αλήθεια, είναι αρκετά ανησυχητικό. Αυτό σημαίνει πως η Ρωσία (...) στέλνει το πιο ξεκάθαρο σήμα που μπορεί, πως δεν θα παραδίδει πλέον αέριο στο εγγύς μέλλον».
Όποιοι κι αν είναι, αυτοί που επιτέθηκαν στον Nord Stream κάνουν επίσης κατανοητό ότι θα μπορούσαν να πλήξουν και άλλες ενεργειακές υποδομές οι οποίες εξυπηρετούν μια Ευρώπη που διψά για αέριο και πετρέλαιο.
Κρεμλίνο: Ανόητοι οι χαρακτηρισμοί ότι η Ρωσία επιτέθηκε στον Nord Stream
Το Κρεμλίνο δήλωσε την Τετάρτη ότι οι ισχυρισμοί ότι η Ρωσία βρισκόταν κατά κάποιο τρόπο πίσω από μια επίθεση στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream είναι ανόητοι, προσθέτοντας ότι η Μόσχα είδε μια απότομη αύξηση των κερδών των αμερικανικών εταιρειών που προμηθεύουν αέριο στην Ευρώπη.
Οπως μεταδίδει το Reuters, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε σε καθημερινή τηλεδιάσκεψη με δημοσιογράφους ότι το περιστατικό πρέπει να διερευνηθεί και ότι οι χρόνοι για την επισκευή των κατεστραμμένων αγωγών δεν είναι σαφείς, επισημαίνοντας παράλληλα «τα τεράστια κέρδη» που αποκομίζουν αμερικανικές εταιρείες εξαιτίας του συμβάντος.
Στο ίδιο πλαίσιο, η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα καλεί τον Τζο Μπάιντεν να απαντήσει αν οι ΗΠΑ κρύβονται πίσω από τις διαρροές, θυμίζοντας δηλώσεις του που προανήγγειλαν το πλήγμα ήδη από τον Φεβρουάριο. H ίδια σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης είπε ότι η Μόσχα θα θέσει το θέμα των αγωγών στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η Γερμανία, η Δανία και η Σουηδία δήλωσαν ότι επρόκετο για επιθέσεις που είχαν προκαλέσει μεγάλες διαρροές στη Βαλτική Θάλασσα σε δύο ρωσικούς αγωγούς φυσικού αερίου, εν μέσω ενεργειακής αντιπαράθεσης.
Φόβοι ότι θα χάσει για πάντα τη λειτουργικότητά του ο Nord Stream 1
Οι γερμανικές υπηρεσίες ασφαλείας φοβούνται ότι ο αγωγός Nord Stream 1 θα χάσει τη λειτουργικότητά του για πάντα μετά από μεγάλες διαρροές τόσο στον Nord Stream 1 όσο και στον Nord Stream 2 στη Βαλτική Θάλασσα, ανέφερε η γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel, επικαλούμενη κυβερνητικές πηγές.
Οπως μεταδίδει το Reuters, εάν οι διαρροές στις δύο γραμμές του Nord Stream 1 δεν επιδιορθωθούν γρήγορα, μεγάλοι όγκοι αλμυρού νερού θα εισρεύσουν στους αγωγούς και θα προκαλέσουν διάβρωση, ανέφερε η εφημερίδα επικαλούμενη τις πηγές.
Φον ντερ Λάιεν: Σε δολιοφθορά οφείλονται οι διαρροές
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε χθες Τρίτη ότι οι διαρροές στους αγωγούς Nord Stream προκλήθηκαν από «δολιοφθορά» και προειδοποίησε πως θα υπάρξει «η ισχυρότερη πιθανή απάντηση», σε περίπτωση που δεχθούν επίθεση ενεργές ενεργειακές υποδομές στην ΕΕ.
«Μίλησα με την (πρωθυπουργό της Δανίας Μέτε) Φρεντέρικσεν για την ενέργεια δολιοφθοράς στον Nord Stream» έγραψε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε ανάρτησή της στο Twitter, συμπληρώνοντας ότι αποτελεί προτεραιότητα η διερεύνηση της υπόθεσης, ώστε να «χυθεί φως στις ακριβείς συνθήκες και στα αίτια της διαρροής».
Νωρίτερα, η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν δήλωσε με βεβαιότητα ότι η διαρροή στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream 1 και 2 κοντά στο νησί Μπόρνχολμ, στη Βαλτική, οφείλεται σε «σκόπιμες ενέργειες», όχι σε «ατύχημα».
Παράλληλα, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Σουηδία έχει ξεκινήσει προκαταρκτική έρευνα για «δολιοφθορά» στους αγωγούς, οι οποίοι δεν λειτουργούσαν, όμως ήταν γεμάτοι αέριο.
Πηγή: ΑΠΕ