Στο 16% έχει σκαρφαλώσει ο πληθωρισμός στην Πολωνία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό των τελευταίων 25 ετών. Μια βόλτα στην αγορά δίνει ακόμη μια πιο ανησυχητική εικόνα: Λαχανικά, φρούτα, λουκάνικα, γιαούρτια, συσκευασμένες σούπες και άλλα βασικά είδη διατροφής έχουν γίνει απλησίαστα για τους χαμηλόμισθους. Αυτό διαπιστώνει και η Αγκνιέσκα, ιδιοκτήτρια παντοπωλείου στη Βαρσοβία. Όπως λέει, «τα επίσημα στοιχεία κάνουν λόγο για 16%, αλλά όταν βλέπω τα τρόφιμα εδώ νομίζω ότι ο πληθωρισμός έχει πάει στο 100%. Ιδιαίτερα αυξημένες είναι οι τιμές στα γαλακτοκομικά προϊόντα, το αλεύρι, τη ζάχαρη, το λάδι».
Η Αγκνιέσκα έχει ένα από τα αμέτρητα πολωνικά «Delikatesy». Δεν πρόκειται για τα γνωστά μας «Delikatessen», για είδη πολυτελείας. Στην Πολωνία η ονομασία αυτή έχει καθιερωθεί για τα συνοικιακά παντοπωλεία και μπακάλικα, μικρές επιχειρήσεις που κάποτε ξεφύτρωναν σε κάθε γειτονιά. Σήμερα μια μικρή επιχείρηση δεν μπορεί να συναγωνιστεί τις αλυσίδες -και τις εκπτώσεις- των σούπερ μάρκετ. Κι όμως, υπάρχουν πελάτες που πάντα θα αναζητούν το κατάστημα της γειτονιάς. «Η κυρία Χαλίνκα έρχεται κάθε τόσο», λέει η Αγκνιέσκα. «Είναι συνταξιούχος, έχει χάσει τον άνδρα της και ζει με ελάχιστα χρήματα. Πάντα κάτι θα χρωστάει στο τέλος του μήνα...»
«Λουκέτα» στα συνοικιακά καταστήματα
Τα Delikatesy ήταν πάντα η εύκολη λύση για τις μικρές, καθημερινές αγορές. Πολλές απ' αυτές τις επιχειρήσεις κλείνουν, καθώς δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο αυξανόμενο κόστος της ενέργειας, των ενοικίων, των τιμών χονδρικής. Περισσότερα από 3.500 «λουκέτα» καταγράφονται στο πρώτο εξάμηνο της χρονιάς. Στο κέντρο της Βαρσοβίας πολλοί εκφράζουν ανησυχία για τον επερχόμενο χειμώνα. «Φοβάμαι», λέει μια κυρία. «Ο πληθωρισμός είναι παντού, αλλά οι μισθοί δεν ανεβαίνουν και ήδη σήμερα αγοράζω λιγότερα πράγματα με τα ίδια χρήματα». «Στα τρόφιμα βλέπω μεγάλη ακρίβεια», λέει μια άλλη. «Θέλουμε πλέον διπλάσια χρήματα για να αγοράσουμε την ίδια ποσότητα. Συνήθως βγαίναμε έξω για φαγητό μια φορά την εβδομάδα, αλλά σήμερα αυτό θεωρείται πολυτέλεια».
Φταίει ο Πούτιν για την ακρίβεια;
Για τον πρωθυπουργό Ματέους Μοραβιέτσκι, κύρια αιτία για την άνοδο του πληθωρισμού είναι η εισβολή της Ρωσίας στη γειτονική Ουκρανία. Η πολωνική κυβέρνηση προσπαθεί να βάλει φρένο στην αύξηση των τιμών, μειώνοντας, προσωρινά έστω, τον ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής, στα καύσιμα και στο ηλεκτρικό ρεύμα. Αισιόδοξος δηλώνει ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Άνταμ Γκλαπίνσκι, επισημαίνοντας ωστόσο ότι θα χρειαστεί χρόνος για να παταχθεί ο πληθωρισμός. «Παρά την καλή κατάσταση της οικονομίας, έχουμε υψηλό ποσοστό πληθωρισμού», λέει ο Γκλαπίνσκι. «Θα καταπολεμήσουμε τον πληθωρισμό, αλλά θα χρειαστούν περίπου δύο χρόνια. Προχωρούμε με προσεκτικές κινήσεις, διότι θέλουμε να θεραπεύσουμε τον ασθενή και όχι να τον εξοντώσουμε».
Αυτή την εβδομάδα η κεντρική τράπεζα της Πολωνίας προχώρησε σε ακόμη μια αύξηση επιτοκίων, την ενδέκατη από τότε που άρχισε η κρίση. Σήμερα το βασικό επιτόκιο κυμαίνεται στο 6,75%. Το «ακριβό χρήμα» επιβαρύνει περαιτέρω την οικονομία και ιδιαίτερα τους δανειολήπτες με κυμαινόμενο επιτόκιο. Πολλοί οικονομολόγοι επισημαίνουν, ωστόσο, ότι τα υψηλά επιτόκια δεν πρόκειται να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό, όταν την ίδια στιγμή η κυβέρνηση μοιράζει προεκλογικά «δωράκια».
Η Αγκνιέσκα δεν τρέφει πολλές ελπίδες για το μέλλον. Στην προσπάθειά της να επιβιώσει, έχει ήδη βρει μια δεύτερη δουλειά, ως νοσοκόμα, για τις ώρες που δεν εργάζεται στο παντοπωλείο. Κι αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα προτιμήσει να αλλάξει επάγγελμα και να κρατήσει μόνο τη δουλειά στο νοσοκομείο. «Αν είναι να δουλεύουμε στο κατάστημα μόνο και μόνο για να πληρώνουμε λογαριασμούς, τότε καλύτερα να το κλείσουμε», λέει.
ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE