Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα έναν ευρωπαϊκό νόμο που αποτελείται από νέους κανόνες για την ελευθερία και την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης και την προστασία του πλουραλισμού στην ΕΕ.
Ο προτεινόμενος κανονισμός περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, διασφαλίσεις έναντι πολιτικών παρεμβάσεων στις συντακτικές αποφάσεις και κατά των παρακολουθήσεων, δίνει έμφαση στην ανεξαρτησία και τη σταθερή χρηματοδότηση των δημοσίων μέσων ενημέρωσης καθώς και στη διαφάνεια της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης και στην κατανομή της κρατικής διαφήμισης. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός νέου ανεξάρτητου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υπηρεσιών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, το οποίο θα αποτελείται από εθνικές αρχές μέσων ενημέρωσης.
Η Αντιπρόεδρος για τις Αξίες και τη Διαφάνεια Βέρα Γιούροβα δήλωσε: «Έχουμε δει τα τελευταία χρόνια διάφορες μορφές πίεσης στα μέσα ενημέρωσης. Είναι καιρός να δράσουμε. Πρέπει να θεσπίσουμε σαφείς αρχές: κανένας δημοσιογράφος δεν πρέπει να κατασκοπεύεται λόγω της δουλειάς του, κανένα δημόσιο μέσο δεν πρέπει να μετατραπεί σε κανάλι προπαγάνδας. Αυτό προτείνουμε σήμερα για πρώτη φορά: κοινές διασφαλίσεις για την προστασία της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και του πλουραλισμού στην ΕΕ».
Ο Τιερί Μπρετόν, ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά, πρόσθεσε: «Ο Ευρωπαϊκός Νόμος για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης παρέχει κοινές διασφαλίσεις σε επίπεδο ΕΕ για την πολυφωνία και για να μπορούν τα μέσα ενημέρωσης να λειτουργούν χωρίς καμία παρέμβαση, είτε είναι ιδιωτικά είτε δημόσια. Ένας νέος ευρωπαϊκός επόπτης θα προωθήσει την αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των νέων κανόνων για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την προβολή των συγκεντρώσεων των μέσων ενημέρωσης, ώστε να μην παρεμποδίζουν την πολυφωνία».
Τι θα διασφαλίζει ο ευρωπαϊκός νόμος
Ειδικότερα, ο ευρωπαϊκός νόμος για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης (δημόσιων και ιδιωτικών), θα διασφαλίζει ότι τα εξής:
- Την προστασία της συντακτικής ανεξαρτησίας - ο κανονισμός θα απαιτεί από τα κράτη μέλη να σέβονται την ουσιαστική συντακτική ελευθερία των παρόχων υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης και να βελτιώνουν την προστασία των δημοσιογραφικών πηγών. Οι πάροχοι υπηρεσιών πολυμέσων θα πρέπει να διασφαλίζουν τη διαφάνεια της ιδιοκτησίας δημοσιοποιώντας αυτές τις πληροφορίες και να λαμβάνουν μέτρα με σκοπό τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των επιμέρους συντακτικών αποφάσεων.
- Ισχυρές διασφαλίσεις κατά της χρήσης spyware κατά των μέσων ενημέρωσης, των δημοσιογράφων και των οικογενειών τους.
- Ανεξάρτητα μέσα μαζικής ενημέρωσης - όπου υπάρχουν δημόσια μέσα ενημέρωσης, η παρεχόμενη χρηματοδότησή τους θα πρέπει να είναι επαρκής και σταθερή, ώστε να διασφαλίζεται η συντακτική ανεξαρτησία. Ο επικεφαλής και το διοικητικό συμβούλιο των δημοσίων μέσων ενημέρωσης θα πρέπει να διορίζονται με διαφανή, ανοιχτό και αμερόληπτο τρόπο. Οι πάροχοι δημοσίων υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης παρέχουν πλήθος πληροφοριών και απόψεων, με αμερόληπτο τρόπο, σύμφωνα με την αποστολή δημόσιας υπηρεσίας τους.
- Δοκιμές πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης - ο νόμος για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης απαιτεί από τα κράτη μέλη να αξιολογούν τον αντίκτυπο των συγκεντρώσεων στην αγορά των μέσων ενημέρωσης, στον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης και στην ανεξαρτησία της σύνταξης.
- Διαφανής κρατική διαφήμιση - ο νόμος για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης θα θεσπίσει νέες απαιτήσεις για την κατανομή της κρατικής διαφήμισης στα μέσα ενημέρωσης, ώστε να είναι διαφανής και να μην εισάγει διακρίσεις. Ο νόμος θα ενισχύσει επίσης τη διαφάνεια και την αντικειμενικότητα των συστημάτων μέτρησης κοινού, τα οποία έχουν αντίκτυπο στα έσοδα από τις διαφημίσεις των μέσων ενημέρωσης, ιδίως στο διαδίκτυο.
- Προστασία περιεχομένου πολυμέσων στο Διαδίκτυο - με βάση τον Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες, ο Νόμος για την Ελευθερία των Μέσων περιλαμβάνει διασφαλίσεις έναντι της αδικαιολόγητης αφαίρεσης περιεχομένου πολυμέσων που παράγεται σύμφωνα με επαγγελματικά πρότυπα. Σε περιπτώσεις που δεν συνεπάγονται συστημικούς κινδύνους, όπως παραπληροφόρηση, πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες, που σκοπεύουν να καταργήσουν συγκεκριμένο νόμιμο περιεχόμενο πολυμέσων, που θεωρείται ότι είναι αντίθετο με τις πολιτικές της πλατφόρμας, θα πρέπει να ενημερώνουν τους παρόχους υπηρεσιών πολυμέσων για τους λόγους, προτού αυτή η κατάργηση τεθεί σε ισχύ.
- Δικαίωμα προσαρμογής της προσφοράς πολυμέσων σε συσκευές και διεπαφές, όπως συνδεδεμένες τηλεοράσεις, επιτρέποντας στους χρήστες να αλλάζουν τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις ώστε να αντικατοπτρίζουν τις δικές τους προτιμήσεις.
Η πρόταση της Επιτροπής συνοδεύεται από μία σύσταση που καθορίζει μια σειρά από εθελοντικές βέλτιστες πρακτικές που συγκεντρώθηκαν από τον κλάδο και στοχεύουν στην προώθηση της συντακτικής ανεξαρτησίας και της μεγαλύτερης διαφάνειας της ιδιοκτησίας.
Η σύσταση παρέχει μια εργαλειοθήκη εθελοντικών μέτρων που πρέπει να λάβουν υπόψη οι εταιρείες μέσων ενημέρωσης, όπως οι προϋποθέσεις για ανεξάρτητη δημιουργία εκδοτικού περιεχομένου, μέσω της παροχής εξουσίας στους δημοσιογράφους να συμμετέχουν σε κρίσιμες αποφάσεις για τη λειτουργία των μέσων ενημέρωσης.
Τέλος, η Επιτροπή προτείνει τη σύσταση ενός νέου ανεξάρτητου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υπηρεσιών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης που θα αποτελείται από εθνικές αρχές μέσων ενημέρωσης.
Το διοικητικό συμβούλιο θα προωθήσει την αποτελεσματική και συνεπή εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου της ΕΕ για τα μέσα ενημέρωσης, ιδίως επικουρώντας την Επιτροπή στην προετοιμασία κατευθυντήριων γραμμών για ρυθμιστικά θέματα για τα μέσα ενημέρωσης. Θα μπορεί επίσης να εκδίδει γνωμοδοτήσεις για εθνικά μέτρα και αποφάσεις που επηρεάζουν τις αγορές των μέσων ενημέρωσης και τις συγκεντρώσεις στην αγορά μέσων ενημέρωσης.