Οι υπουργοί Ενέργειας συμφώνησαν στην ανάγκη να βρεθούν τολμηρές λύσεις στο θέμα της ενεργειακής κρίσης, σημείωσε ο υπουργός Ενέργειας της Τσεχίας (σ.σ. ασκεί την προεδρία της ΕΕ), μετά το τέλος της συνάντησης. Παραδέχτηκε, όμως, ότι θα χρειαστούν περισσότερες συζητήσεις. Ετσι, τα φώτα πέφτουν στην ομιλία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την προσεχή Τετάρτη.
Οι υπουργοί περιμένουν συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις πριν το τέλος του Σεπτέμβρη σε τέσσερις τομείς:
- Χειρισμό των υπερκερδών των εταιρειών παραγωγής ενέργειας. Παράλληλα, επιβολή εισφοράς αλληλεγγύης από εταιρείες ορυκτών καυσίμων για να στηριχθούν οι καταναλωτές.
- Η Κομισιόν πρέπει να εισηγηθεί προσωρινά μέτρα παρέμβασης στην αγορά, περιλαμβανομένης της επιβολής πλαφόν στο φυσικό αέριο (σ.σ. δεν προσδιόρισαν το πλαφόν ειδικά στο ρωσικό αέριο). Ερωτηθείς για το τι ακριβώς εννοούν όταν μιλούν για «πλαφόν στο αέριο», ο Τσέχος υπουργός είπε ότι είναι μια δύσκολη περίπτωση και χρειάζεται έρευνα για το πού και πώς πρέπει να επιβληθεί. Με τη σημερινή κατανάλωση, το ρωσικό αέριο δεν επηρεάζει την τιμή, έχει περισσότερο ψυχολογικό αντίκτυπο με τις δηλώσεις της Gazprom κ.λπ., υποστήριξε.
- Η Κομισιόν πρέπει να παρουσιάσει μέτρα για συντονισμένη μείωση της κατανάλωσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
- Θα πρέπει επίσης να παρουσιαστούν προτάσεις για στήριξη της ρευστότητας στην αγορά.
Ο Ζ. Σικέλα δήλωσε ότι είναι έτοιμος να ζητήσει να υπάρξει νέα έκτακτη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας, αν αυτό κριθεί αναγκαίο, πριν το τέλος του μήνα.
Από την πλευρά της, η Κ. Σίμσον, επίτροπος Ενέργειας, σημείωσε ότι οι αποθήκες της Ευρώπης είναι γεμάτες σε ποσοστό 83%. Όπως είπε, πρέπει να μειωθεί «έξυπνα» η κατανάλωση και αυτό σημαίνει στόχευση στις ώρες αιχμής. Θύμισε ότι η Κομισιόν ζητά υποχρεωτική μείωση κατά 5%, παράλληλα με το υπόλοιπο πακέτο προτάσεων που ανακοίνωσε στα μέσα της εβδομάδας η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Όπως ξέρουμε όλοι, η Κομισιόν θέλει πλαφόν στο ρωσικό αέριο, συμπλήρωσε η επίτροπος. Παραδέχτηκε, όμως, ότι κάποιοι υπουργοί ζήτησαν να εξεταστεί το πλαφόν συνολικά στην αγορά. Αυτή τη στιγμή, τίποτα δεν είναι εκτός συζήτησης. Αν επιβληθεί πλαφόν στο LNG ωστόσο μπορεί να υπάρξει πρόβλημα, είπε, καθώς η συγκεκριμένη αγορά είναι παγκόσμια και σήμερα είναι κρίσιμο να μπορούμε να προμηθευτούμε ενέργεια από εναλλακτικές πηγές εκτός Ρωσίας.
Σημείωσε ότι θα υπάρξουν τεχνικές συζητήσεις με τις χώρες που είναι ιδιαίτερα εξαρτημένες από το ρωσικό φυσικό αέριο. Θύμισε δε ότι δεν υπάρχει εγγύηση ότι η Μόσχα δεν θα σταματήσει συνολικά της ροές ανεξάρτητα από το τι θα κάνει ή δεν θα κάνει η Ευρώπη.
Τα αποτελέσματα της Συνόδου
Σε δύο άξονες κινήθηκαν οι συζητήσεις των υπουργών ενέργειας της ΕΕ. Σύμφωνα με το ανακοινωθέν τους:
Μέτρα για τον μετριασμό των υψηλών τιμών ενέργειας
Οι υπουργοί εξέφρασαν τις προτιμήσεις τους προς διάφορες επιλογές πολιτικής με στόχο να μετριαστεί το βάρος των υψηλών τιμών ενέργειας στους πολίτες, τις δημόσιες υπηρεσίες, τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία, και οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε επίπεδο ΕΕ σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Η συζήτηση βασίστηκε σε σημείωμα της προεδρίας που υποδεικνύει διάφορες επιλογές για βραχυπρόθεσμες ενέργειες που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν την κατάσταση στον τομέα ενέργειας. Η Επιτροπή παρουσίασε στις αντιπροσωπείες επίσης non-papers που παρείχαν μια προκαταρκτική αξιολόγηση των επιλογών για έκτακτα μέτρα που θα συγκρατήσουν την αύξηση στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
Στο επίκεντρο της συζήτησης τέθηκαν τέσσερις βασικοί τομείς στους οποίους τα κράτη μέλη αναμένουν να δράσει η Επιτροπή: την επιβολή πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν χαμηλό κόστος παραγωγής, ένα πιθανό ανώτατο όριο τιμής για το φυσικό αέριο, μέτρα για τη συντονισμένη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ, και μέτρα που θα βοηθούσαν στην επίλυση του ζητήματος της μειωμένης ρευστότητας.
Οι υπουργοί ζήτησαν ταχεία δράση και η προεδρία εξέφρασε την αποφασιστικότητά της να χειριστεί τις επικείμενες προτάσεις της Επιτροπής άμεσα.
Ετοιμότητα για τον χειμώνα
Οι υπουργοί παρουσίασαν την κατάσταση ετοιμότητας της χώρας τους για τον φετινό χειμώνα. Τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν πραγματοποιήσει διάφορες δράσεις τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο ΕΕ. Ειδικότερα, ενέκριναν κανονισμό για την πλήρωση των αποθηκών φυσικού αερίου και την κοινή χρήση τους με πνεύμα αλληλεγγύης, διαφοροποιώντας τις πηγές εφοδιασμού και αναλαμβάνοντας δέσμευση να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15% αυτό τον χειμώνα. Παρά τις πρόσφατες εξελίξεις, και ειδικότερα τη διακοπή των ροών ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1, η Ευρώπη είναι προετοιμασμένη για τον χειμώνα. Τα υπόγεια αποθέματα φυσικού αερίου της ΕΕ έχουν καλυφθεί στο 82,5% της χωρητικότητάς τους, πολύ πριν από την προθεσμία της 1ης Νοεμβρίου που ορίζεται στον κανονισμό αποθήκευσης αερίου.
Το Συμβούλιο ενέκρινε χωρίς συζήτηση την απόφαση για αναστολή της συμφωνίας με τη Ρωσία για διευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων.