H νέα ηγέτιδα του Συντηρητικού Κόμματος Λιζ Τρας αναλαμβάνει στη θέση του Μπόρις Τζόνσον, σε μια στιγμή τεράστιου κινδύνου για τη Βρετανία, σχολιάζει το Bloomberg.
Η άνοδος των τιμών ενέργειας έχει οδηγήσει εκατομμύρια οικογένειες να δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους και χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις να αναγκάζονται ενδεχομένως να κλείσουν.
Οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν κατά 30% σήμερα το πρωί, μετά την ανακοίνωση του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού Gazprom ότι δεν θα αποκατασταθούν οι ροές που έχουν διακοπεί μέσω του αγωγού Nord Stream προς την Ευρώπη.
Το πρόβλημα για την Τρας είναι ότι πέρασε όλη την εκστρατεία της για να νικήσει τον αντίπαλό της, τον πρώην υπουργό Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ, παίζοντας το χαρτί απεύθυνσης στη «δεξιά βάση» των Τόρις, υποσχόμενη ότι δεν θα υπάρξουν νέοι φόροι και κρατικά βοηθήματα.
Ωστόσο, υπάρχει μια αυξανόμενη συγκλίνουσα τάση στους κόλπους του Συντηρητικού κόμματος, μεταξύ άλλων ακόμα και ανάμεσα στους βουλευτές που την υποστήριξαν, ότι η απελπιστική κατάσταση θα απαιτήσει... νέους φόρους και κρατικές στηρίξεις.
Υπάρχει ήδη πίεση για απομάκρυνση, στροφή, από τη γραμμή «αλά... Θάτσερ», που διατητρούσε προεκλογικά. Αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών (τους οποίους η Τρας έχει αναγνωρίσει ως κάποιους από τους βασικούς εχθρούς της στην εσωκομματική αναμέτρηση) ετοιμάζονται να προσπαθήσουν να τη βάλουν σε μια γραμμή υιοθέτησης ενός έκτακτου φόρου, στο πλαίσιο των ανακοινώσεων του πακέτου στήριξης της γερμανικής κυβέρνησης αυτό το Σαββατοκύριακο.
Παρ' όλα αυτά, οι επενδυτές ανησυχούν ότι η αποφασιστικότητά της να μειώσει τους φόρους θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τον προϋπολογισμό. Ως αποτέλεσμα αυτών των ανησυχιών, η στερλίνα υποχώρησε σημαντικά τον περασμένο μήνα και το κόστος δανεισμού για τις βρετανικές εταιρείες αυξήθηκε ραγδαία.
Τη ίδια στιγμή, όπως αναφέρει το Bloomberg, ορισμένοι βουλευτές των Τόρις -τα δύο τρίτα των οποίων ψήφισαν κατά της Τρας στην πρώτη φάση των εκλογών για τη νέα ηγεσία- εξετάζουν το ενδεχόμενο να υποβάλουν επιστολές μομφής, πριν καν προλάβει να περάσει την πόρτα της Ντάουνινγκ Στριτ.
Οταν, μάλιστα, την ίδια ώρα στη Βρετανία εξελίσσεται ένα απεργιακό κύμα (από τα τρένα, τα λιμάνια, τα λεωφορεία και τα νοσοκομεία, μέχρι τους δικηγόρους, τους εκπαιδευτικούς και τους εργαζόμενους στα καζίνο), το οποίο έχει να ταράξει τα νερά της χώρας εδώ και δεκαετίες.
Κεντρικό αίτημα είναι οι αυξήσεις μισθών απέναντι στον ανοδικό πληθωρισμό, ανοίγοντας μέτωπο με την Τρας, η οποία έχει δηλώσει, προεκλογικά, ξεκάθαρα την πρόθεσή της το πρώτο νομοσχέδιο που θα κατεβάσει να αφορά νομοθεσία που θα εγγυάται «ελάχιστα επίπεδα υπηρεσιών (προσωπικό ασφαλείας) στις απεργίες σε ζωτικές εθνικές υποδομές και ότι θα αυξήσει το όριο για το ποσοστό ψήφων υπέρ της απεργίας από 40% σε 50%».
Στο ίδιο πλαίσιο σχολιασμού, ορισμένοι αναλυτές λένε, σύμφωνα με το Bloomberg, πως εάν η Τρας απορρίψει τις αναγκαίες κοινωνικές στηρίξεις και προσπεράσει αυτή την πρώτη μεγάλη πρόκληση για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που σαρώνει τη Βρετανία, η έναρξη της πρωθυπουργίας της θα περάσει πολύ δύσκολα -από 40 κύματα- και το τέλος της μπορεί να είναι γρήγορο: ίσως πιο γρήγορο και από εκείνους που το πιστεύουν -και ήδη το συζητούν ως ενδεχόμενο- μέσα σε τόσο ταραγμένα νερά.
Ακολουθούν οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει:
ΚΡΙΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ
Μακράν η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει θα είναι να βοηθήσει τους πολίτες να διαχειριστούν τον υψηλότερο πληθωρισμό εδώ και τέσσερις δεκαετίες, το άλμα των τιμών ενέργειας και τις προειδοποιήσεις για παρατεταμένη ύφεση.
Ο μέσος ετήσιος ενεργειακός λογαριασμός των βρετανικών νοικοκυριών θα αυξηθεί από τις 1.277 λίρες που ήταν πέρυσι στις 3.549 λίρες από τον Οκτώβριο -και οι τιμές αναμένεται να κινηθούν υψηλότερα την επόμενη χρονιά.
Η Τρας δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι τάσσεται υπέρ φορολογικών μειώσεων αντί «παροχών» για να βοηθήσει τους πολίτες με την κρίση του κόστους διαβίωσης. Ωστόσο, η ίδια αναμένεται να προσφέρει ευρύτερη στήριξη στα νοικοκυριά.
Η Τρας έχει επίσης υποσχεθεί έκτακτο προϋπολογισμό λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, με φορολογικές μειώσεις. Αυτό θα περιλαμβάνει την ανάκληση της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,25 ποσοστιαίες μονάδες.
ΑΠΕΡΓΙΕΣ
Η νέα πρωθυπουργός θα βρεθεί άμεσα αντιμέτωπη με την οργή των επικεφαλής των εργατικών συνδικάτων. Εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους, δικηγόροι, προσωπικό υγειονομικών υπηρεσιών και πανεπιστημιακοί απεργούν ή σχεδιάζουν κινητοποιήσεις καθώς ο πληθωρισμός τροφοδοτεί αιτήματα για υψηλότερο μισθό.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτή η αναταραχή, η Τρας έχει δηλώσει ότι θα προχωρήσει σε «σκληρές και αποφασιστικές ενέργειες», για να περιορίσει τις απεργιακές κινητοποιήσεις των συνδικάτων.
BREXIT
Η Τρας θα πρέπει να διαχειριστεί τα πρακτικά ζητήματα της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκπληρώνοντας τη δέσμευση να ξαναγραφτεί η συμφωνία που επετεύχθη από τον προκάτοχό της.
Ως υπουργός Εξωτερικών, προώθησε τα σχέδια να θεσπιστεί το νομοσχέδιο του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, που θα ακυρώσει τμήμα της συμφωνίας του Brexit του Τζόνσον.
Η Βρετανία εδώ και καιρό ισχυρίζεται ότι οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ δεν έχουν αποδώσει καρπούς και ότι η νομοθεσία θεωρείται πολιτική ασφάλειας.
Ωστόσο, εκτός κι αν η νέα πρωθυπουργός αποφύγει μονομερείς ενέργειες, η ΕΕ μπορεί να ανταπαντήσει αποκλείοντας Βρετανούς επιστήμονες από το Horizon, το μεγαλύτερο παγκοσμίως ερευνητικό πρόγραμμα. Η διαμάχη μπορεί εντέλει να οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο.
Η Τρας έχει επίσης δεσμευθεί να ακυρώσει όλους τους εναπομείναντες νόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνεχίζουν να ισχύουν στη Βρετανία έως το 2023.
ΑΙΤΟΥΝΤΕΣ ΑΣΥΛΟ
Η βρετανική κυβέρνηση εδώ και χρόνια προσπαθεί να μειώσει τον αριθμό των μεταναστών που διασχίζουν με μικρές βάρκες τη Μάγχη προκειμένου να φθάσουν στη Βρετανία.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν πει ότι έως 60.000 άνθρωποι μπορούν να φθάσουν με μικρά πλεούμενα φέτος, αριθμός διπλάσιος συγκριτικά με το περυσινό ρεκόρ.
Προκειμένου να αποτραπεί η ροή μεταναστών, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον Απρίλιο σχέδια να αποσταλούν άνθρωποι που φθάνουν στις ακτές της στη Ρουάντα. όπου θα διεκπεραιωθούν οι αιτήσεις τους για άσυλο. Η πρώτη σχεδιαζόμενη πτήση απέλασης τον Ιούνιο μπλοκαρίστηκε από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Η Τρας έχει δεσμευθεί να επεκτείνει την πολιτική στέλνοντας αιτούντες άσυλο σε άλλες χώρες. Είναι αποφασισμένη η πολιτική αυτή να αποδώσει, λέγοντας ότι η Βρετανία θα νομοθετήσει την αποχώρησή της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, εάν αυτό συνεχίσει να παρεμποδίζει την πολιτική αυτή.
Εάν συμβεί αυτό, η Βρετανία θα είναι μαζί με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία οι μοναδικές χώρες στην Ευρώπη που δεν συμμετέχουν στη σύμβαση αυτή.
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν βασίζεται σε έναν χειμώνα οικονομικών δεινών, προκειμένου να αποδυναμωθεί η αποφασιστικότητα κατά του πολέμου του στην Ουκρανία.
Η Βρετανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές στρατιωτικού εξοπλισμού της Ουκρανίας, αποστέλλοντας σχεδόν 7.000 όπλα κατά τεθωρακισμένων, εκατοντάδες πυραύλους και θωρακισμένα οχήματα μάχης. Εκπαιδεύει επίσης Ουκρανούς στρατιώτες.
Η Τρας έχει υποσχεθεί να συνεχίσει τη στρατιωτική και οικονομική στήριξη της Βρετανίας προς την Ουκρανία. Το πρόβλημα είναι τι θα συμβεί στην περίπτωση που η διεθνής στήριξη προς την Ουκρανία αρχίσει να εξασθενεί.
Η ίδια δήλωσε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής μάχης για την ηγεσία των Συντηρητικών ότι η Ουκρανία «δεν θα έχει μεγαλύτερο σύμμαχο» από τη Βρετανία, εάν γίνει εκείνη πρωθυπουργός.