Η πύλη μας στον ψηφιακό κόσμο είναι οι λεγόμενοι web browsers (προγράμματα περιήγησης ιστού). Κάθε μέρα, περνάμε ατελείωτες ώρες σε αυτούς και ακριβώς για αυτό θεωρούνται πολύτιμος στόχος για τους κυβερνοαπατεώνες. Με την πάροδο των ετών, οι web browsers έχουν μετατραπεί στο χώρο που βρίσκονται αποθηκευμένα τα password και user name μας για να μπούμε σε κάποιο λογαριασμό, τα cookies αλλά και άλλες «ζουμερές» πληροφορίες που θα μπορούσαν να αποτελέσουν έναν έξοχο στόχο επίθεσης, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της ESET. Οι κυβερνοεγκληματίες έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν από απόσταση τον υπολογιστή μας και να αποκτήσουν πρόσβαση στο δίκτυο στο οποίο είναι συνδεδεμένος.
Επιπλέον, πολλοί χρήστες μπορεί να αισθανόμαστε αμήχανα στη σκέψη ότι διαφημιστές και άλλοι έχουν πρόσβαση και παρακολουθούν τις προσωπικές μας πληροφορίες μέσω του προγράμματος περιήγησης.
«Ευτυχώς, υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για να διαχειριστείτε αυτούς τους κινδύνους» λέει ο Phil Muncaster από την ομάδα της παγκόσμιας εταιρείας ψηφιακής ασφάλειας ESET. Ας δούμε μερικά από αυτά.
Οι 6 σημαντικότερες απειλές για ένα πρόγραμμα περιήγησης
Υπάρχουν πολλές απειλές εκεί έξω: ορισμένες στοχεύουν στα προγράμματα περιήγησης πιο άμεσα από άλλες. Αυτές είναι μερικές από τις σημαντικότερες:
- Εκμετάλλευση ευπαθειών σε προγράμματα περιήγησης ή σε plugins/επεκτάσεις που μπορεί να έχετε εγκαταστήσει. Αυτή η τακτική θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κλοπή ευαίσθητων δεδομένων ή τη λήψη κακόβουλου λογισμικού. Οι επιθέσεις συχνά ξεκινούν με ένα μήνυμα ηλεκτρονικού "ψαρέματος" ή με την επίσκεψη σε μια ιστοσελίδα που έχει παραβιαστεί ή ελέγχεται από τον επιτιθέμενο (drive-by-download).
- Κακόβουλα plug-ins: Υπάρχουν χιλιάδες plugins στην αγορά, τα οποία οι χρήστες μπορούν να κατεβάσουν για να βελτιώσουν την εμπειρία περιήγησης. Ωστόσο, πολλά από αυτά έχουν προνομιακή πρόσβαση στο πρόγραμμα περιήγησης. Αυτό σημαίνει ότι τα κακόβουλα plugins που παραποιούνται για να φαίνονται νόμιμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κλοπή δεδομένων, τη λήψη πρόσθετου κακόβουλου λογισμικού και πολλά άλλα.
- Δηλητηρίαση DNS: Το DNS είναι το βιβλίο διευθύνσεων του διαδικτύου, το οποίο μετατρέπει τα ονόματα τομέων που πληκτρολογούμε σε διευθύνσεις IP, ώστε τα προγράμματα περιήγησης να εμφανίζουν τις ιστοσελίδες που θέλουμε να επισκεφθούμε. Ωστόσο, οι επιθέσεις στις καταχωρήσεις DNS που αποθηκεύονται από τον υπολογιστή σας ή στους ίδιους τους διακομιστές DNS θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους επιτιθέμενους να ανακατευθύνουν τα προγράμματα περιήγησης σε κακόβουλους τομείς, όπως ιστοσελίδες phishing.
- Επιθέσεις session hijacking: Τα Session IDs εκδίδονται από ιστοσελίδες και διακομιστές εφαρμογών όταν οι χρήστες συνδέονται. Αλλά αν οι επιτιθέμενοι καταφέρουν να παραβιάσουν αυτά τα αναγνωριστικά ή να τα υποκλέψουν (αν δεν είναι κρυπτογραφημένα), τότε θα μπορούσαν να συνδεθούν στις ίδιες ιστοσελίδες/εφαρμογές μεταμφιεσμένοι ως χρήστες. Μετά, είναι εύκολη η κλοπή ευαίσθητων δεδομένων και ενδεχομένως οικονομικών στοιχείων.
- Επίθεση man in the middle/Επίθεση browser: Εάν οι επιτιθέμενοι καταφέρουν να παρεμβληθούν μεταξύ του προγράμματος περιήγησής σας και των ιστοσελίδων που επισκέπτεστε, μπορεί να είναι σε θέση να τροποποιήσουν την κυκλοφορία - για παράδειγμα, να σας ανακατευθύνουν σε μια σελίδα phishing, να σας παραδώσουν ransomware ή να κλέψουν συνδέσεις. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιείτε δημόσια δίκτυα Wi-Fi.
- Εκμετάλλευση εφαρμογών ιστού: Επιθέσεις όπως το cross-site scripting μπορούν να στοχεύουν εφαρμογές στο μηχάνημά σας και όχι το πρόγραμμα περιήγησης. Σε αυτή την περίπτωση το πρόγραμμα περιήγησης χρησιμοποιείται για την παράδοση ή την εκτέλεση του κακόβουλου αρχείου.
Ιδιωτικότητα: όπως το βλέπει ο καθένας
Όλα αυτά τα σενάρια περιλαμβάνουν κακόβουλα τρίτα μέρη. Ας μην ξεχνάμε όμως τις μεγάλες ποσότητες δεδομένων που συλλέγουν καθημερινά οι πάροχοι διαδικτύου, οι ιστοσελίδες και οι διαφημιστές καθώς οι χρήστες περιηγούνται στο διαδίκτυο.
Τα cookies είναι μικρά κομμάτια κώδικα που δημιουργούνται από διακομιστές ιστού και αποθηκεύονται από το πρόγραμμα περιήγησής σας για ορισμένο χρονικό διάστημα. Από τη μία, αποθηκεύουν πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν να γίνει η εμπειρία περιήγησής σας πιο εξατομικευμένη - για παράδειγμα, να εμφανίζονται σχετικές διαφημίσεις ή να διασφαλίζεται ότι δεν χρειάζεται να συνδεθείτε κάθε φορά που επισκέπτεστε την ίδια ιστοσελίδα. Από την άλλη, όμως, συνιστούν πρόβλημα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και πιθανό κίνδυνο για την ασφάλεια, εάν οι χάκερ αποκτήσουν τα cookies.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, η χρήση των cookies ρυθμίζεται. Ωστόσο, όταν τους παρουσιάζεται ένα αναδυόμενο παράθυρο επιλογών, πολλοί χρήστες απλώς κάνουν ένα κλικ και αποδέχονται τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις.
Πως να σερφάρετε στο διαδίκτυο με ασφάλεια
Οι χρήστες μπορούν να κάνουν πολλά για να μειώσουν τους κινδύνους ασφάλειας και προστασίας της ιδιωτικής ζωής κατά την περιήγησή τους στο διαδίκτυο. Ορισμένα αφορούν άμεσα το πρόγραμμα περιήγησης- άλλα είναι βέλτιστες πρακτικές που μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο. Ακολουθούν ορισμένες βασικές βέλτιστες πρακτικές:- Επισκεφθείτε μόνο ιστοσελίδες HTTPS (με λουκέτο στη γραμμή διευθύνσεων του προγράμματος περιήγησης), που σημαίνει ότι οι χάκερ δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την κυκλοφορία μεταξύ του προγράμματος περιήγησής σας και του διακομιστή ιστού.
- Ενημερωθείτε για το phishing για να μειώσετε τον κίνδυνο απειλών από το πρόγραμμα περιήγησης που μεταδίδονται μέσω email και ηλεκτρονικών μηνυμάτων. Ποτέ μην απαντάτε ή κάνετε κλικ σε ένα ανεπιθύμητο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου χωρίς να ελέγξετε τα στοιχεία του αποστολέα. Και μη δίνετε ευαίσθητες πληροφορίες.
- Σκεφτείτε πριν κατεβάσετε εφαρμογές ή αρχεία. Πάντα να χρησιμοποιείτε τις επίσημες τοποθεσίες
- Χρησιμοποιήστε μια εφαρμογή ελέγχου ταυτότητας πολλαπλών παραγόντων (MFA) για να μειώσετε τον αντίκτυπο της κλοπής διαπιστευτηρίων.
- Χρησιμοποιήστε ένα VPN από έναν αξιόπιστο πάροχο και όχι μια δωρεάν έκδοση. Αυτό θα δημιουργήσει μια κρυπτογραφημένη σήραγγα για την κυκλοφορία σας στο διαδίκτυο για να την κρατήσει ασφαλή και να την αποκρύψει από τρίτους
- Επενδύστε σε λογισμικό ασφαλείας από έναν αξιόπιστο προμηθευτή
- Ενεργοποιήστε τις αυτόματες ενημερώσεις στο λειτουργικό σας σύστημα και στο λογισμικό των συσκευών/μηχανημάτων σας
- Ενημερώστε τις ρυθμίσεις του προγράμματος περιήγησης για να αποτρέψετε την παρακολούθηση και να αποκλείσετε τα cookies και τα αναδυόμενα παράθυρα τρίτων
- Απενεργοποιήστε την αυτόματη αποθήκευση κωδικού πρόσβασης στο πρόγραμμα περιήγησης, αν και αυτό θα επηρεάσει την εμπειρία του χρήστη κατά τη σύνδεση
- Εξετάστε το ενδεχόμενο χρήσης ενός προγράμματος περιήγησης/μηχανής αναζήτησης με γνώμονα την προστασία της ιδιωτικής ζωής για να ελαχιστοποιήσετε την κρυφή κοινή χρήση δεδομένων
- Χρησιμοποιήστε επιλογές ιδιωτικής περιήγησης (π.χ. λειτουργία Incognito του Chrome) για να αποτρέψετε την παρακολούθηση των cookies
- Διατηρήστε ενημερωμένο το πρόγραμμα περιήγησης και τα plugins σας, για να μειώσετε τον κίνδυνο εκμετάλλευσης ευπαθειών. Απεγκαταστήστε μη ενημερωμένα plugins για να μειώσετε περαιτέρω την πιθανότητα επιθέσεων.
Πολλές από τις παραπάνω συμβουλές είναι προαιρετικές και εξαρτώνται από το πόσο έντονες είναι οι ανησυχίες σας για το απόρρητο. Ορισμένοι χρήστες είναι διατεθειμένοι να δεχτούν ένα ορισμένο ποσοστό παρακολούθησης με αντάλλαγμα μια πιο ομαλή εμπειρία περιήγησης. Ωστόσο, οι συμβουλές ασφαλείας (όπως το HTTPS, οι αυτόματες ενημερώσεις, το λογισμικό ασφαλείας) είναι απαραίτητες για τη μείωση της έκθεσής σας σε απειλές στον κυβερνοχώρο.