Τα υψηλά λειτουργικά κόστη αποτελούν βαρύ φορτίο για την εστίαση παρά την «ανάσα» που παίρνει μέσα στο καλοκαίρι μεγάλη μερίδα των επιχειρηματιών, ευνοούμενη από τις τουριστικές εισροές.
Η αγορά κινείται με δύο ταχύτητες, ανάλογα με τον βαθμό επίδρασης της τουριστικής κίνησης, όπως σημειώνουν στο Euro2day.gr επαγγελματίες. Επιχειρήσεις στο κέντρο της πρωτεύουσας όπως και στα νότια προάστια βλέπουν αύξηση τζίρου 10%-15% πάνω από τα επίπεδα του 2019 ενώ καλύτερη είναι η εικόνα για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε νησιά και τουριστικές περιοχές, όπως αναφέρει στο Euro2day.gr ο Γιάννης Δαβερώνης, πρόεδρος της Ένωσης Εστιατορίων και Συναφών Αττικής.
Ωστόσο, όπως προσθέτει, επιχειρήσεις σε περιοχές που παραδοσιακά υποδέχονται Έλληνες παραθεριστές, όπως π.χ. Πόρτο Ράφτη, Νέα Μάκρη, Μαραθώνας, Ωρωπός, δουλεύουν μόνο τα Σαββατοκύριακα. Ως αποτέλεσμα, αναπτύσσεται προβληματισμός για το πώς θα αντεπεξέλθει αυτό το τμήμα της αγοράς στις προκλήσεις των επόμενων μηνών, καθώς ενισχύεται η ανησυχία για τις εξελίξεις στο μέτωπο της ενέργειας.
Σημειώνεται ότι η ΓΣΕΒΕΕ χαρακτήρισε χθες θετική την εξαγγελία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, για την επιδότηση του Αυγούστου (ύψους 1,136 δισ. ευρώ) οικιακών και επαγγελματικών τιμολογίων αλλά εξέφρασε ανησυχία για τις τιμές που ανακοίνωσαν οι πάροχοι, ήτοι πενταπλάσιες των τιμών που στοίχιζε η κιλοβατώρα μέχρι τον Ιούνιο του 2021 και αυξημένη κατά 50% από την τιμή του Ιουνίου του 2022.
Ο πενταπλασιασμός της τιμής του ρεύματος (πριν τις επιδοτήσεις) επιβάλλει, σύμφωνα με τη ΓΣΕΒΕΕ, την λήψη δομικών και μακροπρόθεσμων μέτρων που θα μειώσουν την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, όπως η αλλαγή του τρόπου τιμολόγησης, η μείωση της συμμετοχής του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μίγμα με αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη και η απαλλαγή της Ελλάδας από τον φόρο άνθρακα.
Με τις αντοχές των επιχειρήσεων εστίασης να έχουν εξασθενήσει μετά από δύο χρόνια πανδημίας, υπάρχει δυσκολία στη διαχείριση υποχρεώσεων ακόμη και όσων επωφελούνται από τον τουρισμό, καθώς το κόστος ενέργειας έχει τριπλασιαστεί τον τελευταίο χρόνο και οι αυξήσεις στις πρώτες ύλες ξεπερνούν το 150% σε πολλά είδη, χωρίς να υπολογίζεται το εργατικό και μια σειρά από άλλα κόστη. «Αγοράζαμε την μπουκάλα για τις σόμπες σε εξωτερικούς χώρους 30-35 ευρώ και έχει πάει στα 55 ευρώ», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Δαβερώνης, προβλέποντας ότι υπό αυτές τις συνθήκες είναι πιθανό από τον χειμώνα η ζήτηση να μετατοπιστεί στο delivery και ορισμένες επιχειρήσεις να μην ανοίγουν κάθε μέρα.
Για λουκέτα από το φθινόπωρο μιλά στο Euro2day.gr ο Χρήστος Κουδούνης, εκπρόσωπος της Πρωτοβουλίας Εστίασης Θεσσαλονίκης, που τονίζει ότι τον κλάδο ταλανίζουν ο πληθωρισμός, τα υψηλά κοστολόγια, η ακριβή ενέργεια, η έλλειψη προσωπικού αλλά και οι νέες εργατικές διατάξεις, που στοχεύουν μεν στην εξάλειψη της παραβατικότητας, χωρίς ωστόσο να αντιμετωπίζουν ολιστικά τα προβλήματα στον κλάδο.
Ο κ. Κουδούνης αναφέρεται ειδικότερα στην ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας με τη λειτουργία της ψηφιακής κάρτας στο πλαίσιο του "Εργάνη ΙΙ". Παραδέχεται ότι στην εστίαση, η παραβατικότητα είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση αλλά εξηγεί ότι ο εξορθολογισμός της εστίασης θα φέρει λουκέτα με τον τρόπο που επιχειρείται, σε μια συγκυρία που το μισθολογικό κόστος είναι στα ύψη, με τον πληθωρισμό και το κύμα ακρίβειας να δίνει ώθηση στα κοστολόγια και με τις υποχρεώσεις να τρέχουν, συνυπολογίζοντας τις επιστρεπτέες προκαταβολές.
Σημειώνει ότι η αύξηση της κίνησης στην εστίαση είναι ετεροβαρής, με ορισμένα μόνο καταστήματα να ευνοούνται. «Περιμένουμε τεράστια κρίση το φθινόπωρο», τονίζει, εξηγώντας ότι ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει.
Αναφέρει επίσης μια σειρά από προβλήματα που δοκιμάζουν τις αντοχές, ειδικά ορισμένων υποκλάδων της εστίασης, όπως π.χ. τα μπαρ και νυχτερινά κέντρα διασκέδασης -από τις πιο πληγείσες κατηγορίες.
Ενδεικτικά σημειώνεται ο νόμος για την ηχορύπανση με όριο τα 80 ντεσιμπέλ, με τους παραβάτες να οδηγούνται στο αυτόφωρο, καθώς και το θέμα των προστίμων για χρήση πνευματικών δικαιωμάτων συνθετών και δημιουργών, για το οποίο ελάχιστα γνωρίζουν οι επαγγελματίες για τις υποχρεώσεις τους. Σύμφωνα με τον κ. Κουδούνη, δεν υπάρχει βούληση για επίλυση αυτών των θεμάτων, αν και δεν έχουν κάποιο δημοσιονομικό κόστος.
Εν κατακλείδι, σύμφωνα με συγκλίνουσες απόψεις, τα μέτωπα στον κλάδο είναι πολλά και ο απολογισμός θα γίνει περί τα μέσα Οκτωβρίου. Μέχρι τότε, δεδομένου ότι εστίαση και τουρισμός είναι συγκοινωνούντα δοχεία, γίνεται προσπάθεια αξιοποίησης συνεργειών ενώ επιστρατεύεται και η τοπική αυτοδιοίκηση. Στο πλαίσιο αυτό αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες για την τόνωση της ζήτησης σε περιοχές που πλήττονται περισσότερο. Ενδεικτικά, όπως σημειώνει ο κ. Δαβερώνης, αυτές τις ημέρες, στο πλαίσιο της έκθεσης προϊόντων από τοπικούς παραγωγούς στον Μαραθώνα, διοργανώθηκε διαγωνισμός μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής στην παραλία Μαραθώνα, με επίκεντρο τις επιχειρήσεις εστίασης του δήμου.