Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μείνει πίσω στις μεγάλες υποσχέσεις της να παραδώσει ένα ουσιαστικό πακέτο βοήθειας στην Ουκρανία, την ίδια στιγμή που το μπλοκ αντιμετωπίζει την προοπτική έντονης οικονομικής πίεσης στο εσωτερικό του.
Οπως θυμίζει το Bloomberg, ήταν σχεδόν πριν από δύο μήνες, όταν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε την αποστολή 9 δισ. ευρώ σε επείγοντα δάνεια στην Ουκρανία. Μέχρι στιγμής, το μπλοκ έχει καταφέρει να συμφωνήσει μόνο σε μια αρχική δόση που καλύπτει το ένα ένατο αυτού του στόχου.
Καθώς προχωράει το καλοκαίρι, η ΕΕ θα αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις, την ώρα που το ενδεχόμενο της συνολικής αποκοπής από το ρωσικό φυσικό αέριο και η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής κινδυνεύουν να ωθήσουν την περιοχή σε δεύτερη ύφεση μέσα σε δύο χρόνια.
Για την Ουκρανία, οι ανάγκες είναι επείγουσες. Η κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα αντιμετωπίζει ένα δημοσιονομικό κενό 5 δισ. δολαρίων τον μήνα για να καλύψει δαπάνες και άλλους επείγοντες λογαριασμούς, καθώς προσπαθεί να αποκρούσει τις επιθέσεις της Ρωσίας. Η κεντρική τράπεζα της Ουκρανίας παραμένει η μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της κυβέρνησης και όλο και περισσότερο εγείρει συναγερμούς σχετικά με τα όρια της ικανότητάς της να παρέχει μετρητά μέσω του δημόσιου χρέους.
«Ελπίζουμε ότι μπορούμε να πείσουμε όλους τους εταίρους ότι η Ουκρανία χρειάζεται πραγματικά αυτά τα κεφάλαια και να λάβουμε μακροοικονομική βοήθεια μέχρι το τέλος του έτους», δήλωσε ο Ουκρανός υπουργός Οικονομικών Serhiy Marchenko.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε επίσης τον Μάιο να χρηματοδοτήσει το μεγαλύτερο μέρος της ανοικοδόμησης της χώρας, η οποία θα μπορούσε να ανέλθει σε 750 δισ. δολάρια, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ουκρανικής κυβέρνησης. Αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί μια ακόμη πιο ακραία συζήτηση για την ΕΕ, καθώς δεν υπάρχει συμφωνία για το πώς να συγκεντρωθούν τα κεφάλαια. Η προσφορά της Επιτροπής φόβισε ορισμένα κράτη-μέλη, που ανησυχούν για τη μαζική προσπάθεια που απαιτείται για την ανοικοδόμηση της χώρας και πιθανά ζητήματα διαφθοράς, ανέφεραν άτομα που γνωρίζουν τη συζήτηση.
Ο αντίκτυπος των οικονομικών συνεπειών του πολέμου βαραίνει τις κυβερνήσεις της ΕΕ καθώς αρχίζουν να ανησυχούν για τον κίνδυνο μείωσης της λαϊκής υποστήριξης προς το Κίεβο τους επόμενους μήνες, ιδιαίτερα εάν η ενέργεια γίνει πιο δυσεύρετη και ακριβότερη.
Όταν οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ συζήτησαν για τη βοήθεια της Ουκρανίας σε μια συνάντηση την Τρίτη, περίπου το ένα τρίτο των 27 κρατών-μελών προειδοποίησαν ότι θα χρειαστούν νέα μέτρα για την υποστήριξη των πιο ευάλωτων ομάδων εντός του μπλοκ, που πλήττονται από τη συνεχιζόμενη κρίση, για να αποφευχθεί η δυσαρέσκεια προς το Κίεβο.
Ο επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ Πάολο Τζεντιλόνι είπε στους υπουργούς κατά τη διάρκεια της κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίασης ότι οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίσουν ότι η οικονομική απάντηση στις συνέπειες του πολέμου είναι αρκετά ισχυρή, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος κόπωσης μεταξύ των Ευρωπαίων, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ. Ο Τζεντιλόνι είπε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη ότι οι κυβερνήσεις έχουν «καθήκον» να μετριάσουν τον αντίκτυπο των υψηλότερων τιμών, ιδίως των λογαριασμών ενέργειας, στους φτωχούς.
Οι υπουργοί την Τρίτη κατάφεραν να συμφωνήσουν μόνο για δάνειο 1 δισ. ευρώ για την Ουκρανία ως πρώτη δόση του μεγαλύτερου πακέτου μακροοικονομικής βοήθειας. Το μεγαλύτερο μέρος του χρηματοδοτικού πακέτου, το οποίο εγκρίθηκε κατ' αρχάς από τους ηγέτες της ΕΕ τον Μάιο, έχει μπλοκαριστεί εδώ και εβδομάδες λόγω διαφορών μεταξύ της Κομισιόν και της Γερμανίας σχετικά με τον τρόπο δομής της χρηματοδότησης.
Το αδιέξοδο είναι απίθανο να λυθεί πριν οι Βρυξέλλες σκορπίσουν για τις καλοκαιρινές διακοπές, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση των συζητήσεων. Και τα 27 κράτη-μέλη πρέπει να συμφωνήσουν στους όρους του πακέτου βοήθειας.
Η Γερμανία προσπάθησε αρχικά να πείσει την Επιτροπή να παράσχει επιχορηγήσεις αντί για δάνεια για να μειώσει το χρέος της Ουκρανίας. Στη συνέχεια, το Βερολίνο διαπραγματεύτηκε με την Κομισιόν για τους όρους των δανείων.
Η Επιτροπή ζήτησε από τα κράτη-μέλη να παράσχουν εγγυήσεις για τα δάνεια. Ωστόσο, η Γερμανία θέλει να μειώσει τον όγκο των αρμοδιοτήτων της, υποστηρίζοντας ότι έδωσε 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις στην Ουκρανία μέσω του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, δήλωσε Γερμανός αξιωματούχος. Το Βερολίνο κάλεσε τα άλλα κράτη-μέλη να παράσχουν πρόσθετες εγγυήσεις.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ είπε στους δημοσιογράφους στο Βερολίνο νωρίτερα αυτό τον μήνα ότι «η Γερμανία δεν πρέπει να κληθεί δύο φορές». Ο Λίντνερ πρόσθεσε ότι «ο καθένας πρέπει να καλείται στο μέτρο των δυνατοτήτων του».
Ξεχωριστά, ένα δάνειο 1,5 δισ. ευρώ που χορηγήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στο Κίεβο παραμένει επίσης δεσμευμένο εντός του μηχανισμού της ΕΕ, καθώς η Επιτροπή ζητά υψηλότερο όγκο εγγυήσεων σε σύγκριση με τις τυπικές λειτουργίες της τράπεζας. Αξιωματούχος της Κομισιόν είπε ότι η ΕΕ πρέπει να διασφαλίσει ότι μπορεί να απορροφήσει ζημιές σε περίπτωση χρεοκοπίας της Ουκρανίας.
Τα οικονομικά σύννεφα της Ευρώπης θα μπορούσαν να κάνουν τη συζήτηση ακόμη πιο δύσκολη τους επόμενους μήνες. Το κόστος της ενεργειακής μετάβασης, τα μέτρα για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων τιμών, οι ανάγκες στρατιωτικών δαπανών και η υποστήριξη για την Ουκρανία ανταγωνίζονται για πόρους από τα περιορισμένα εθνικά χρηματοοικονομικά αποθέματα ασφαλείας, προειδοποίησε ένας διπλωμάτης της ΕΕ.
Η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει πιο δύσκολη, εάν η Ρωσία κλείσει τις κάνουλες των ροών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. «Αυτός ο κίνδυνος έχει γίνει κάτι περισσότερο από ένα υποθετικό σενάριο για το οποίο πρέπει να προετοιμαστούμε», είπε ο Τζεντιλόνι. «Οπότε μια καταιγίδα είναι πιθανή. Αλλά δεν είμαστε εκεί αυτή τη στιγμή».