Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σήμερα απόφαση που επιτρέπει στα κράτη μέλη να χορηγούν προσωρινή απαλλαγή από τελωνειακούς δασμούς και ΦΠΑ στις εισαγωγές από τρίτες χώρες τροφίμων, κουβερτών, σκηνών, ηλεκτρικών γεννητριών και λοιπών ειδών πρώτης ανάγκης που προορίζονται για τους πολίτες της Ουκρανίας που έχουν πληγεί από τον πόλεμο.
Το μέτρο αυτό, το οποίο ζητήθηκε από τα κράτη μέλη, θα εφαρμοστεί αναδρομικά από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 και θα ισχύσει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
Μετά την απρόκλητη και αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, εκτιμάται ότι έχουν εκτοπιστεί πάνω από 14 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλ. το 30% του ουκρανικού πληθυσμού. Πάνω από 6,2 εκατομμύρια Ουκρανοί και Ουκρανές κατέφυγαν στην ΕΕ, ενώ σχεδόν 8 εκατομμύρια αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους αλλά παρέμειναν στην Ουκρανία.
Η κατάσταση αυτή ασκεί μεγάλη πίεση στα κράτη μέλη, τα οποία πρέπει να παρέχουν ανθρωπιστική βοήθεια σε μεγάλο αριθμό ατόμων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, στηρίζοντας παράλληλα τα εκτοπισμένα στο εσωτερικό της χώρας άτομα που απειλούνται από την πείνα και τις ασθένειες, αναφέρει ανακοίνωση της Κομισιόν.
Ο Πάολο Τζεντιλόνι, Επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε: «Ο πόλεμος κατά της Ουκρανίας προκάλεσε ανείπωτα δεινά, αλλά έδειξε και τη βαθιά αλληλεγγύη της ΕΕ. Το μέτρο αυτό θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να συνδράμουν τους Ουκρανούς και τις Ουκρανές που βρίσκονται στην ΕΕ, καθώς και όσους και όσες παρέμειναν στη χώρα τους, διευκολύνοντας την παράδοση ειδών πρώτης ανάγκης για ανθρωπιστική βοήθεια. Είναι ακριβώς αυτό που πρέπει να κάνουμε.»
Η απαλλαγή από δασμούς και ΦΠΑ εφαρμόζεται σε αγαθά που εισάγονται από:
- κρατικούς οργανισμούς (δημόσιοι φορείς και οργανισμοί δημοσίου δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομείων, των κυβερνητικών οργανισμών, των περιφερειακών κυβερνήσεων, των δήμων και των κοινοτήτων κ.λπ.)
- ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς εγκεκριμένους από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών.
Η σημερινή απόφαση προστίθεται στους νέους κανόνες ΦΠΑ που εγκρίθηκαν τον Απρίλιο, οι οποίοι επιτρέπουν στα κράτη μέλη να επεκτείνουν την απαλλαγή αυτή στις εγχώριες παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των δωρεών, προς όφελος των θυμάτων καταστροφών.
Ιστορικό
Η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ προβλέπει εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατ' εξαίρεση για την παροχή βοήθειας σε θύματα καταστροφών, όπως στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία.
Η τελωνειακή νομοθεσία της ΕΕ [κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 του Συμβουλίου] προβλέπει τη δυνατότητα χορήγησης απαλλαγής από τους εισαγωγικούς δασμούς υπέρ των θυμάτων καταστροφών. Μπορεί να εφαρμόζεται στις εισαγωγές που πραγματοποιούνται από κρατικούς οργανισμούς και εγκεκριμένους ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς. Για τη χορήγηση της απαλλαγής απαιτείται απόφαση της Επιτροπής, η οποία ενεργεί κατόπιν αιτήματος των ενδιαφερόμενων κρατών μελών.
Ομοίως, η νομοθεσία της ΕΕ για τον ΦΠΑ (οδηγία 2009/132/ΕΚ του Συμβουλίου) περιέχει αντίστοιχες διατάξεις όσον αφορά την απαλλαγή από τον ΦΠΑ για την οριστική εισαγωγή ορισμένων αγαθών.