Σχεδόν τέσσερα χρόνια αφότου η Ελλάδα γιόρτασε το τέλος του περίπλοκου προγράμματος διάσωσης, οι πολίτες της ανησυχούν όλο και περισσότερο για τις οικονομικές τους προοπτικές και πάλι, όπως αναφέρει ρεπορτάζ του CNBC.
Το κλίμα έρχεται καθώς η Ελλάδα -όπως και πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ- κατακλύζεται από την άνοδο του κόστους τροφίμων και καυσίμων, μια τάση που έχει επιδεινωθεί από την πολύμηνη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Η Ελλάδα είναι πιο ασφαλής αλλά όχι ασφαλής», είπε στο CNBC ο Μιχάλης Γαλενιανός, κάτοικος της Αθήνας, όταν ρωτήθηκε για την προοπτική ύφεσης. «Νομίζω ότι η Ελλάδα είναι πιο σταθερή τώρα από ό,τι ήταν παλιά. Σκέφτομαι και ελπίζω ότι οι οικονομικά μαύρες μέρες του παρελθόντος δεν θα επιστρέψουν».
Οπως θυμίζει το δημοσίευμα, η Ελλάδα πέρασε από τρία διαδοχικά προγράμματα διάσωσης μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, τα οποία, αμφιλεγόμενα, εξαρτήθηκαν από μια σειρά μεταρρυθμίσεων και χρόνια μέτρων λιτότητας. Στη συνέχεια, η ελληνική οικονομία επεκτάθηκε κατά 1,6% το 2018 και 1,9% το 2019.
Ωστόσο, όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, υπέστη οικονομική οπισθοδρόμηση το 2020 και το 2021 λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού και τώρα αντιμετωπίζει νέες οικονομικές πιέσεις, με έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς πληθωρισμού στην Ευρώπη.
«Ανησυχώ»
Εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας ανέφερε ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν 10,7% τον Μάιο, από 9,1% τον Απρίλιο. Για τους απλούς πολίτες, αυτή είναι μια μεγάλη αλλαγή.
Μια Ελληνίδα από την Αθήνα γύρω στα τριάντα της, που δεν ήθελε να κατονομαστεί λόγω της δουλειάς της, είπε στο CNBC ότι κάνει πιο συνειδητές επιλογές για το πού ξοδεύει τα χρήματά της.
«Ειδικά στο αέριο για το αυτοκίνητό μου και στο ρεύμα. Ενώ κανονικά αρκετό καιρό πριν θα ξεχνούσα ότι το καλοριφέρ ήταν ανοιχτό, τώρα έχω γίνει πολύ αυστηρή με τον εαυτό μου», είπε.
«Εχουμε περάσει ήδη μια δεκαετία με πολύ στενά οικονομικά και νομίζω ότι είναι καταστροφικό να ξαναπεράσω αυτή τη διαδικασία… Φοβάμαι κυρίως για τον μισθό μου και αν θα υπάρξουν ξανά περικοπές. Ταυτόχρονα, τα ενοίκια είναι πολύ υψηλά ενώ κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης δεν ήταν, και έχει γίνει πολύ δύσκολο να συντηρηθώ», πρόσθεσε.
Εν τω μεταξύ, οι τιμές του φυσικού αερίου και το κόστος της βενζίνης είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 13 Ιουνίου. Και η κυβέρνηση της χώρας έχει θέσει ανώτατο όριο τιμών στις τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας, σε μια προσπάθεια να βοηθήσει τους καταναλωτές και τη βιομηχανία να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος.
«Ανησυχώ για την ευημερία της οικογένειάς μου, θα δυσκολευτούν να τα βγάλουν πέρα», είπε στο CNBC ο Βασίλης Βασίλειος, ο οποίος έφυγε από την Ελλάδα πριν από ένα χρόνο για να εργαστεί στην Ισλανδία.
Τι θα ακολουθήσει για την ευρωζώνη;
Οι ευρύτερες ευρωπαϊκές προοπτικές δεν φαίνονται επίσης ευοίωνες, ενώ είναι πιθανές οι επιπτώσεις μετάδοσης.
«Χτυπημένοι περισσότερο από τις ΗΠΑ από το σοκ των τιμών της ενέργειας, προβλέπουμε ότι η οικονομία της ευρωζώνης θα εισέλθει σε ύφεση πριν από τις ΗΠΑ», ανέφεραν σε σημείωμα την Τρίτη οι αναλυτές της Berenberg.
Αυτό αντιπροσωπεύει μια αξιοσημείωτη επιβάρυνση στις προβλέψεις από την αρχή του έτους. Εκείνη την εποχή, οι οικονομικές προοπτικές για την Ευρώπη θεωρούνταν πιο λαμπρές από τις ΗΠΑ, αλλά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τις άλλαξε.
«Αν δεν υπήρχε μια πιθανή επιστροφή των καλοκαιρινών τουριστών μετά την Covid-19, η ύφεση πιθανότατα θα είχε ήδη ξεκινήσει», πρόσθεσε η Berenberg, προβλέποντας συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 0,8% για την ευρωζώνη το 2023.
Ελληνικά μέτρα ανακούφισης
Ωστόσο, οι αναλυτές δεν κρούουν ακόμη τον κώδωνα του κινδύνου για την Ελλάδα.
Ο Jonas Floriani, αναλυτής στον όμιλο AXIA Ventures, δήλωσε ότι η Ελλάδα έχει υψηλό επίπεδο αποταμίευσης, που θα είναι χρήσιμο εάν η οικονομική κατάσταση επιδεινωθεί.
Ταυτόχρονα, οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε πολύ ισχυρότερη θέση από ό,τι στον απόηχο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, είπε ο Floriani, και η Αθήνα λαμβάνει το μεγαλύτερο κομμάτι των ευρωπαϊκών κεφαλαίων ανάκαμψης, που θα βοηθήσουν στις δημόσιες επενδύσεις.
Συνεχίζοντας το δημοσίευμα αναφέρει ότι πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) έδειξαν ότι ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα αυξήθηκε στο 7,2% τον Φεβρουάριο, φθάνοντας στο υψηλό 26 ετών. Η Ελληνική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων (ΓΣΕΒΕΕ) ζητά επικείμενη μείωση των φόρων στα καύσιμα και ανώτατο όριο στις τιμές του ρεύματος και του φυσικού αερίου, καθώς και στενή παρακολούθηση της χώρας.
Η Ελλάδα αντιμετωπίζει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς πληθωρισμού στην Ευρώπη. Η κυβέρνηση έδωσε επιδοτήσεις και εξετάζει περισσότερα μέτρα.
«Καθώς η συζήτηση για τις πρόωρες εκλογές βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ελλάδα, η κυβέρνηση αναμένεται να ανακοινώσει περαιτέρω μέτρα, φιλικά προς τους ψηφοφόρους, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος της κρίσης κόστους ζωής», σημείωσε ο Wolfango Piccoli, συμπρόεδρος του συμβουλευτικού ομίλου Teneo, την Τρίτη.
«Η Αθήνα εγκαινίασε το περασμένο Σαββατοκύριακο ένα πρόγραμμα που επιτρέπει στους ιδιοκτήτες κατοικιών να υποβάλουν αίτηση για επιδότηση ηλεκτρικής ενέργειας έως και 600 ευρώ. Εχει ανακοινωθεί επίσης ένας δεύτερος γύρος αιτήσεων Fuel Pass -επιδοτήσεις για βενζίνη και ντίζελ. Η κυβέρνηση εξετάζει επίσης μια άλλη "επιταγή πληθωρισμού" παρόμοια με τα 200 ευρώ που έλαβαν πολλοί Έλληνες πριν από το Πάσχα για να βοηθήσει τα νοικοκυριά να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες τιμές», πρόσθεσε.