Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε χθες διαδικασία επί παραβάσει κατά του Ηνωμένου Βασιλείου για μη συμμόρφωση με σημαντικά τμήματα του πρωτοκόλλου για τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία. Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις προς την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να εφαρμόσει το πρωτόκολλο, αυτή δεν το έπραξε. Αυτό αποτελεί σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Στόχος των εν λόγω διαδικασιών επί παραβάσει είναι η αποκατάσταση της συμμόρφωσης με το πρωτόκολλο σε ορισμένους βασικούς τομείς στους οποίους το Ηνωμένο Βασίλειο δεν το έχει εφαρμόσει σωστά — με τελικό στόχο την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των πολιτών της ΕΕ.
Ταυτόχρονα, η Επιτροπή παρέχει σήμερα πρόσθετες λεπτομέρειες σχετικά με τις πιθανές λύσεις που πρότεινε τον Οκτώβριο του 2021 για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας εμπορευμάτων μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας. Τα έγγραφα θέσεων που δημοσιεύθηκαν σήμερα εξηγούν με ποιο τρόπο η κυκλοφορία εμπορευμάτων μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας μπορεί να διευκολυνθεί σημαντικά. Η Επιτροπή καλεί την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να μελετήσει σοβαρά και εποικοδομητικά τις προτεινόμενες λύσεις. Ως συνήθως, η Επιτροπή θα ενεργήσει σε στενή συνεργασία και συνεχή διάλογο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Μάρος Σέφτσοβιτς, δήλωσε: «Η εμπιστοσύνη οικοδομείται με την τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων. Η μονομερής δράση δεν είναι εποικοδομητική. Η παραβίαση των διεθνών συμφωνιών δεν είναι αποδεκτή. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν τηρεί το πρωτόκολλο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κινούμε σήμερα αυτή τη διαδικασία επί παραβάσει. Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν τα πρακτικά προβλήματα που δημιουργεί το πρωτόκολλο στη Βόρεια Ιρλανδία λόγω του Brexit. Εξακολουθώ να είμαι πεπεισμένος ότι αν έχουμε πραγματικά την πολιτική βούληση να κάνουμε το πρωτόκολλο να λειτουργήσει στην πράξη, μπορούμε να επιτύχουμε τους στόχους μας. Καλώ τους ομολόγους μου στο Ηνωμένο Βασίλειο να συμμετάσχουν καλόπιστα και να διερευνήσουν το πλήρες δυναμικό των λύσεων που έχουμε προτείνει. Μόνο κοινές λύσεις θα δημιουργήσουν την ασφάλεια δικαίου που αξίζουν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις στη Βόρεια Ιρλανδία.»
Παραβιάσεις
Πρώτον, η Επιτροπή αποφάσισε να θέσει την παράβαση που κινήθηκε στις 15 Μαρτίου 2021 στο δεύτερο στάδιο, εκδίδοντας αιτιολογημένη γνώμη. Η εν λόγω διαδικασία επί παραβάσει κινήθηκε επειδή το Ηνωμένο Βασίλειο δεν εφάρμοσε ορθά το πρωτόκολλο, ιδίως όσον αφορά τις απαιτήσεις πιστοποίησης για τη μεταφορά γεωργικών ειδών διατροφής. Είχε ανασταλεί πέρυσι σε πνεύμα εποικοδομητικής συνεργασίας για τη δημιουργία χώρου αναζήτησης κοινών λύσεων από κοινού με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, η απροθυμία του Ηνωμένου Βασιλείου να συμμετάσχει σε ουσιαστικές συζητήσεις από τον Φεβρουάριο –και η μονομερής δράση της τρέχουσας εβδομάδας– αντιβαίνει άμεσα σε αυτό το πνεύμα.
Εάν η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν απαντήσει εντός δύο μηνών, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο να προσφύγει κατά του Ηνωμένου Βασιλείου στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 4 του πρωτοκόλλου, το Δικαστήριο διαθέτει τις πλήρεις εξουσίες που προβλέπονται από τις Συνθήκες, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας επιβολής κατ' αποκοπή ποσού ή χρηματικής ποινής.
Δεύτερον, η Επιτροπή αποφάσισε επίσης να κινήσει δύο νέες διαδικασίες επί παραβάσει κατά του Ηνωμένου Βασιλείου για:
- μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων που υπέχει δυνάμει των υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών κανόνων της ΕΕ.
Ειδικότερα, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν διενεργεί τους αναγκαίους ελέγχους και δεν διασφαλίζει επαρκές προσωπικό και υποδομές στους συνοριακούς σταθμούς ελέγχου στη Βόρεια Ιρλανδία. Εξέδωσε επίσης κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν ως αποτέλεσμα τη μη εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ. - μη παροχή παροχή στην ΕΕ ορισμένων στατιστικών στοιχείων για το εμπόριο όσον αφορά τη Βόρεια Ιρλανδία, όπως απαιτείται βάσει του πρωτοκόλλου.
Αυτό σηματοδοτεί την έναρξη επίσημων διαδικασιών επί παραβάσει, όπως ορίζεται στο άρθρο 12 παράγραφος 4 του πρωτοκόλλου, σε συνδυασμό με το άρθρο 258 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με τις χθεσινές επιστολές ζητείται από το Ηνωμένο Βασίλειο να πραγματοποιήσει ταχείες διορθωτικές ενέργειες για την αποκατάσταση της συμμόρφωσης με τους όρους του πρωτοκόλλου. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει στις επιστολές.
Η Επιτροπή είναι έτοιμη να λάβει περαιτέρω μέτρα.
Περαιτέρω λεπτομέρειες για την εφαρμογή ρυθμίσεων για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας εμπορευμάτων μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας
Πρωταρχικός στόχος της Επιτροπής παραμένει η εξεύρεση κοινών λύσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο, εντός του πλαισίου του πρωτοκόλλου. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να διασφαλιστούν η ασφάλεια δικαίου και η προβλεψιμότητα για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις στη Βόρεια Ιρλανδία.
Σε δύο έγγραφα θέσεων, η Επιτροπή διευκρίνισε τις ρυθμίσεις που πρότεινε τον Οκτώβριο του 2021 στον τομέα των τελωνειακών και υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών κανόνων (ΥΦΠ). Στόχος της δημοσίευσης των κειμένων αυτών είναι να καταδείξουν ότι μπορούν να βρεθούν λύσεις εντός του πλαισίου του πρωτοκόλλου. Η Επιτροπή παραμένει έτοιμη να διερευνήσει τις λύσεις αυτές από κοινού με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Όπως περιγράφηκε τον Οκτώβριο του 2021, η ΕΕ παρουσιάζει ένα απλουστευμένο μοντέλο για την εφαρμογή του πρωτοκόλλου, στο οποίο διευκολύνεται σε σημαντικό βαθμό η κυκλοφορία εμπορευμάτων μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας — για εμπορεύματα που προορίζονται να παραμείνουν στη Βόρεια Ιρλανδία. Η διευκόλυνση αυτή καθίσταται δυνατή χάρη σε μια σειρά διασφαλίσεων που εγγυώνται ότι τα εμπορεύματα δεν μεταφέρονται στην ενιαία αγορά της ΕΕ.
Η Επιτροπή πιστεύει ότι οι προτάσεις αυτές ανοίγουν τον δρόμο για την επίλυση τελωνειακών και υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών ζητημάτων εφαρμογής.
Ιστορικό
Η ΕΕ επιθυμεί την εδραίωση μιας θετικής και σταθερής σχέσης με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η σχέση αυτή πρέπει να βασίζεται στον πλήρη σεβασμό των νομικά δεσμευτικών υποχρεώσεων που έχουν αναλάβει οι δύο πλευρές η μία απέναντι στην άλλη, με βάση την εφαρμογή της συμφωνίας αποχώρησης και της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας. Και τα δύο μέρη διαπραγματεύτηκαν, συμφώνησαν και κύρωσαν τις εν λόγω συμφωνίες.
Μετά από μακρές και εντατικές συζητήσεις μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, το πρωτόκολλο είναι η λύση που βρέθηκε για να συμβιβαστούν οι προκλήσεις που δημιούργησε το Brexit και, μάλιστα, το είδος του Brexit που επέλεξε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου. Το πρωτόκολλο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συμφωνίας αποχώρησης. Αποφεύγει τη δημιουργία σκληρών συνόρων στη νήσο της Ιρλανδίας, προστατεύει τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής (Συμφωνία του Μπέλφαστ) του 1998 σε όλες τις διαστάσεις της και διασφαλίζει την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς της ΕΕ.
Η ΕΕ έχει επιδείξει κατανόηση όσον αφορά τις πρακτικές δυσκολίες εφαρμογής του πρωτοκόλλου, αποδεικνύοντας ότι μπορούν να βρεθούν λύσεις εντός του πλαισίου που αυτό διαμορφώνει, καταλήγει η Κομισιόν.