Νέα ώθηση λαμβάνει το σχέδιο κατασκευής καλωδίων που θα φέρουν ηλεκτρική ενέργεια από την Αίγυπτο και το Ισραήλ στην Ελλάδα, καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια.
Όπως γράφει το Bloomberg, η ηλεκτρική διασύνδεση από την Αίγυπτο και η αντίστοιχη από Ισραήλ μέσω Κύπρου έχουν κομβική σημασία για την ενεργειακή ασφάλεια, σε μια συγκυρία που οι σχέσεις με τη Μόσχα επιδεινώνονται, η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύει τις θαλάσσιες εισαγωγές πετρελαίου και η Ρωσία διακόπτει τις προμήθειες φυσικού αερίου σε αγοραστές της γηραιάς ηπείρου. Ένα από τα καλώδια σχεδιάζεται να μεταφέρει μόνο πράσινη ενέργεια, βοηθώντας την ΕΕ να προωθήσει ένα ενεργειακό σχέδιο 210 δισ. ευρώ με πυρήνα τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Οι διασυνδέσεις θα δώσουν την ευκαιρία να μειωθεί η ρωσική ενεργειακή εξάρτηση», δήλωσε σε συνέντευξή του στην Αθήνα ο Μάνος Μανουσάκης, διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, προσθέτει το Βloomberg. «Αν η Ευρώπη πρόκειται να στραφεί στην πράσινη ενέργεια, τότε δεν μπορεί να αγνοήσει το τεράστιο ηλιακό δυναμικό της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής», πρόσθεσε.
Τα έργα έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν όχι μόνο όλο το φυσικό αέριο που λαμβάνει η Ελλάδα από τη Ρωσία, αλλά και μέρος του εφοδιασμού των γειτονικών χωρών. Η ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο έχει τη στήριξη των ελληνικών και αιγυπτιακών χωρών, ωστόσο χρειάζεται και χρηματοδότηση από την ΕΕ.
Η εταιρεία Elica SA, μέρος του ελληνικού ομίλου Κοπελούζου, γράφει το Bloomberg, υπέβαλε αίτηση για να συμπεριληφθεί η ηλεκτρική διασύνδεση στον ευρωπαϊκό κατάλογο με τα έργα κοινού ενδιαφέροντος, εξασφαλίζοντας σχετικές άδειες και χρηματοδότηση. Η εταιρεία εκτιμά ότι η επένδυση θα ανέλθει σε περίπου 3,5 δισ. ευρώ, ενώ οι ελληνικές τράπεζες και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να είναι ήδη πρόθυμες να συμμετάσχουν. Ο ΑΔΜΗΕ και η αντίστοιχη αιγυπτιακή εταιρεία συνεργάζονται στον τεχνικό σχεδιασμό της ζεύξης, που θα κατευθύνεται απευθείας στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση
«Το έργο χρειάζεται ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και ελπίζουμε να υποβάλουμε σχετικό αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα στους επόμενους 12 μήνες», είπε ο Μάνος Μανουσάκης. Η κατασκευή μπορεί να ξεκινήσει αμέσως μετά τη λήψη των εγκρίσεων, είπε, προσθέτοντας ότι η ΕΕ «θα χρειαστεί να επιδείξει ευελιξία στην παραδοσιακά μάλλον αργή διαδικασία ελέγχου της».
Το έργο θα χρειαστεί περίπου έξι έως οκτώ χρόνια για να ολοκληρωθεί, ενώ έως το 2035 θα αυξήσει την ισχύ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα 61 γιγαβάτ. Μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας θα αξιοποιήσει η Ελλάδα για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, που θα μπορούσε επίσης να εξαχθεί στην Ευρώπη.
Ο ΑΔΜΗΕ εργάζεται για να διασφαλίσει ότι η υποδομή θα επεκταθεί για να επιτρέψει την αποστολή της πλεονάζουσας ενέργειας σε άλλα μέρη της Ευρώπης, είπε ο Μάνος Μανουσάκης. Με την ιταλική Terna μελετάται η σκοπιμότητα μιας δεύτερης ζεύξης έως 1 γιγαβάτ μεταξύ των δύο χωρών. Εξετάζεται επίσης μια νέα σύνδεση με την Αλβανία και η επέκταση της υπάρχουσας προς τη Βόρεια Μακεδονία. Ξεχωριστά, συνεχίζονται μελέτες για πρόσθετες διασυνδέσεις μεταξύ του ευρωπαϊκού και του τουρκικού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας.
Από το Ισραήλ μέσω Κύπρου
Πιο προηγμένο είναι το έργο EuroAsia Interconnector που θα συνδέει τα δίκτυα Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας. Το καλώδιο μήκους 1.208 χιλιομέτρων θα μπορεί να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τα αποθέματα φυσικού αερίου της Κύπρου και του Ισραήλ, καθώς και από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Το πρώτο στάδιο του έργου, με εκτιμώμενο κόστος περίπου 2,5 δισ. ευρώ, θα έχει συνολική ισχύ μεταφοράς 1.000 μεγαβάτ, η οποία θα διπλασιαστεί μετά την επόμενη φάση. Οι κατασκευαστικές εργασίες πρόκειται να ολοκληρωθούν στα τέλη του 2025, με έναρξη λειτουργίας το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Η ΕΕ συμφώνησε τον Ιανουάριο να παράσχει χρηματοδότηση 657 εκατ. ευρώ για το τμήμα που θα συνδέει την Κύπρο με την Κρήτη. Το ποσό αυτό προστέθηκε στα 100 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη χορηγηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η Κύπρος είναι το μόνο μέλος της ΕΕ που δεν είναι συνδεδεμένο στο ευρωπαϊκό δίκτυο.