Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αναμένεται να επιταχύνει τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής της σήμερα, με την πρώτη από το 2000 αύξηση επιτοκίων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, σηματοδοτώντας μια πιο επιθετική στάση μέχρι να υπάρξουν σαφείς ενδείξεις ότι ο πληθωρισμός είναι υπό έλεγχο, γράφουν οι Financial Times.
Οι αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις που απορρέουν από την κατάσταση της αγοράς εργασίας σε συνδυασμό με τις αυξήσεις τιμών που εκτείνονται πέρα από τους ευαίσθητους τομείς και σχετίζονται με την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία, ανάγκασαν τη Fed να επιταχύνει την απόσυρση των μέτρων τόνωσης, ώστε να μην ξεφύγει περισσότερο η κατάσταση.
Στην τρέχουσα διήμερη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC) αναμένεται να αυξηθούν τα επιτόκια για δεύτερη συνεχόμενη φορά, επισημοποιώντας τα σχέδια συρρίκνωσης του ισολογισμού της Fed, ύψους 9 τρισ. δολαρίων.
Η ρητορική της κεντρικής τράπεζας έχει μετατοπιστεί σημαντικά από τον Μάρτιο, όταν σημειώθηκε η πρώτη αύξηση επιτοκίων από το 2018, φέρνοντας το εύρος στόχου του επιτοκίου ομοσπονδιακών κεφαλαίων από σχεδόν μηδέν στο 0,25%-0,50%.
Από εκείνη τη συνεδρίαση, ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ δεσμεύτηκε ότι το βασικό επιτόκιο θα μετακινηθεί «τάχιστα» προς ένα «ουδέτερο» επίπεδο, που δεν υποστηρίζει πλέον τη ζήτηση. Αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί ως συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων κατά μισή μονάδα τους επόμενους μήνες, κάτι που θα ανέβαζε το επιτόκιο ομοσπονδιακών κεφαλαίων περίπου στο 2,5% μέχρι το τέλος του έτους.
Το τι σημαίνει «ουδέτερο» είναι σχετικό, εξηγούν οι Financial Times. Οι αξιωματούχοι της Fed το έχουν προσδιορίσει στο 2%-3%, αν και πολλοί οικονομολόγοι πιστεύουν ότι είναι υψηλότερο, δεδομένου του τρέχοντος πληθωρισμού.
Η Fed «τρέχει να προλάβει. Θα ήθελαν να είχαν ξεκινήσει νωρίτερα και να μπορούσαν να προχωρήσουν σταδιακά, αλλά δεν το έκαναν», είπε ο Ράνταλ Κρόσνερ, ο οποίος υπηρέτησε ως διευθυντής στη Fed μεταξύ 2006 και 2009. «Αν δεν ενεργήσουν με τόλμη τώρα, αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος να χαθούν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό».
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν προσαρμοστεί γρήγορα. Το κόστος δανεισμού είναι δραματικά υψηλότερο απ' ό,τι πριν από λίγες εβδομάδες. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου ξεπέρασε το 3% την Τρίτη, έχοντας μόλις φτάσει στο 2% τον Φεβρουάριο. Πρόκειται για υψηλό 4ετίας και για την ταχύτερη αύξηση από το 2010.
Πιέσεις δέχτηκαν και οι μετοχές. Ο Nasdaq Composite της «βαριάς τεχνολογίας» τον Απρίλιο κατέγραψε τη χειρότερη μηνιαία επίδοσή του από το 2008.
Για να ενισχύσει τις προσπάθειές της για σύσφιξη, συνεχίζουν οι Financial Times, η Fed θα αρχίσει να μειώνει την κατοχή ομολόγων και τίτλων που υποστηρίζονται από στεγαστικά δάνεια, οι οποίοι διογκώθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια καθώς η κεντρική τράπεζα στήριξε τις χρηματοπιστωτικές αγορές και την οικονομία.
Η Fed αναμένεται να επισημοποιήσει τα σχέδιά της να πετάξει από πάνω της περιουσιακά στοιχεία έως 95 δισ. δολαρίων τον μήνα -που θα μοιράζονται σε 60 δισ. δολ. σε ομόλογα και 35 δισ. δολ. σε τίτλους που υποστηρίζονται από στεγαστικά δάνεια. Η διαδικασία πιθανώς θα ξεκινήσει τον Ιούνιο.
Στις επόμενες συνεδριάσεις της, η Fed θα προσπαθήσει να ρεφάρει την απλοχεριά που έδειξε την περίοδο της πανδημίας, δήλωσε η Άλισον Μπόξερ, οικονομολόγος της Pimco, εκτιμώντας ότι αυξήσεις επιτοκίων θα μπορούσαν να ξαναγίνουν το νωρίτερο τον Σεπτέμβριο, με δεδομένη και την άνοδο του πληθωρισμού μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ορισμένοι traders εικάζουν ότι κάποια στιγμή η κεντρική τράπεζα μπορεί να σπρώξει τα επιτόκια σε διόρθωση μέχρι και 0,75 ποσοστιαίες μονάδες, κάτι που δεν έχει ξανακάνει από το 1994.
Η αβεβαιότητα σχετικά με το πόσο τελικά θα χρειαστεί να αυξηθούν τα επιτόκια ώστε να επανέλθει ο στόχος για πληθωρισμό 2% περιπλέκει τα πράγματα. Ο βασικός πληθωρισμός, όπως μετράται με τον δείκτη τιμών καταναλωτή, κυμαίνεται πλέον στο 5,2%.
«Δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι γνωρίζει πού είναι το τελικό σημείο για τις αυξήσεις επιτοκίων», δήλωσε ο Τζέρεμι Στάιν, ακαδημαϊκός του Χάρβαρντ που είχε προταθεί για να υπηρετήσει στο διοικητικό συμβούλιο της Fed το 2011.
Ο Τζέιμς Μπάλαρντ, από τα μεγαλύτερα γεράκια της FOMC, είπε τον περασμένο μήνα ότι δεν είναι ρεαλιστικό να καταφέρει να μειώσει αρκετά τον πληθωρισμό η Fed χωρίς να αυξήσει τα επιτόκια σε επίπεδο που περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα. «Το "ουδέτερο" δεν ασκεί πτωτική πίεση στον πληθωρισμό, απλώς σταματά την ανοδική τάση», είπε.
Οικονομολόγοι ανησυχούν ότι μια «ήπια προσγείωση» χωρίς οικονομικές επιπτώσεις μπορεί να δώσει τη θέση της σε επικείμενη ύφεση και απώλεια θέσεων εργασίας. Αν και οι αξιωματούχοι είναι αισιόδοξοι ότι μπορούν να αποφύγουν αυτό το αποτέλεσμα, αναγνωρίζουν την πρόκληση. Οι επενδυτές αναμένεται να διαβάσουν κάθε σημάδι ότι η εμπιστοσύνη του Πάουελ υποχωρεί.
«Η Fed δεν λειτουργεί με νυστέρι, αλλά με τσεκούρι όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει την οικονομία, καθώς η πολιτική της γίνεται τελικά περιοριστική», δήλωσε ο Πίτερ Χούπερ, επικεφαλής οικονομικών ερευνών της Deutsche Bank, με θητεία στη Fed για σχεδόν τρεις δεκαετίες. «Δεν βλέπω κανέναν τρόπο να μη χρειαστεί να αυξηθεί η ανεργία λόγω αυτής της διαδικασίας», καταλήγει.