Ένα … δυνατό 2020 αλλά και ένα ακόμα πιο δυνατό 2021 καταγράφουν οι ελληνικές νεοφυείς εταιρείες οι οποίες αντλούν εύκολα σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια.
Τους πέντε πρώτους μήνες του 2021 παρατηρείται ότι τα επενδυτικά κεφάλαια έχουν αγγίξει ήδη το 50% του συνολικού ποσού που αντλήθηκε την περασμένη χρονιά, ενώ 2 στους 3 Ελληνες ιδρυτές δήλωναν πως έχουν στο άμεσο πλάνο τους μια νέα χρηματοδότηση για το 2021.
Σύμφωνα με την έκθεση Επιπτώσεων 2020 του Endeavor Greece, ,με τον τίτλο «GREEK TECH IN 2020 & PREDICTIONS FOR 2021» το 2021 θα είναι μια χρονιά που θα έχουμε νέα ρεκόρ σε σχεδόν όλους τους βασικούς δείκτες: ρυθμούς ανάπτυξης, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, προσέλκυση κεφαλαίων, εξαγορές (σε αξία και αριθμό).
Όπως αναφέρεται στην έκθεση η λίστα (watchlist) με τις εταιρείες που περιμένουμε ότι θα βρίσκονται στο επίκεντρο του οικοσυστήματος με τις επιτυχίες τους ποικίλει. Αφενός, πρόκειται για εταιρείες που είναι ήδη διεθνείς παίκτες και συνεχίζουν την ανάπτυξή τους (Outliers), όπως οι περιπτώσεις των Blueground, Epignosis, Hellas Direct, NetData, Persado, Pollfish, Omilia, Orfium, Viva Wallet και Workable. Αφετέρου, πρόκειται για εταιρείες που χτίζουν τώρα το success story τους και αναμένουμε μεγάλη ανάπτυξη ή και αξιοσημείωτους γύρους χρηματοδότησης για την επόμενη χρονιά (Rising Stars). Τέτοια παραδείγματα είναι οι Arrikto, Augmenta, Causaly, Hack the Box, Intelligencia, Lenses, LearnWorlds, Manual, Panther Labs, Plum, Saphetor, Spotawheel και TileDB.
Το 2020
Σύμφωνα με την έκθεση τo 2020 ήταν μια χρονιά ρεκόρ για το ελληνικό οικοσύστημα, με τις ελληνικές startups να αντλούν περισσότερα κεφάλαια από ποτέ, αγγίζοντας τα 455 εκατ. ευρώ, αύξηση που ξεπέρασε το 71% συγκριτικά με το 2019. Παράλληλα, την περασμένη χρονιά σημειώθηκαν δύο σημαντικές εξαγορές που τοποθέτησαν το ελληνικό οικοσύστημα στον παγκόσμιο χάρτη καινοτομίας και μια εντυπωσιακή αύξηση των νέων θέσεων εργασίας σε ελληνικές startups που άγγιξε το 30%, προμηνύοντας σημάδια ωριμότητας για το ελληνικό οικοσύστημα.
Πρόκειται για την πρώτη ανάλυση αγοράς που έχει επικυρωθεί από τους ίδιους τους επιχειρηματίες, στην οποία συμμετείχαν συνολικά 567 startups, 208 εκ των οποίων έχουν παρουσία στην Ελλάδα με γραφεία ή εργαζόμενους και 359 έχουν ιδρυθεί από Έλληνες επιχειρηματίες σε χώρες του εξωτερικού.
Χρηματοδοτήσεις
Το 2020 ήταν η χρονιά που οι ελληνικές startups κατάφεραν να αντλήσουν περισσότερα κεφάλαια από ποτέ, αγγίζοντας τα 455 εκ. ευρώ, 71% υψηλότερο ποσό σε σύγκριση με τα 266 εκατ. ευρώ που επενδύθηκαν στο ελληνικό οικοσύστημα το 2019. Κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι, παρά το γεγονός ότι το συνολικό ποσό των χρηματοδοτήσεων έχει αυξηθεί σημαντικά, παρατηρείται μείωση της τάξης του 17% στους γύρους χρηματοδότησης, από τους 79 που σημειώθηκαν το 2019, σε 65 γύρους το 2020. Αυτό φυσικά δεν είναι απαραίτητα αρνητικό, καθώς καταγράφονται τόσο μεγαλύτερα ποσά ανά γύρο χρηματοδότησης, όσο και μεγαλύτερες σε «ηλικία» εταιρείες να συνεχίζουν να αντλούν κεφάλαια για να ενισχύσουν τους ρυθμούς ανάπτυξής τους.
Ο μεγαλύτερος γύρος χρηματοδότησης που πραγματοποιήθηκε το 2020, λαμβάνοντας υπόψη τα ποσά που έχουν ανακοινωθεί επίσημα, είναι αυτός της Viva Wallet, ύψους 75 εκατ. ευρώ.
Ο τελευταίος γύρος χρηματοδότησης εντάσσει την Viva Wallet αρκετά ψηλά στην λίστα με τις top 10 ελληνικές εταιρείες που έχουν λάβει την μεγαλύτερη χρηματοδότηση από την ίδρυσή τους, αποτελώντας τους «outliers» του ελληνικού οικοσυστήματος και αυξάνοντας το ενδιαφέρον διεθνών επενδυτών για την Ελλάδα.
Εξετάζοντας αναλυτικά την κατανομή των επενδυτικών κεφαλαίων που αντλήθηκαν ανά κλάδο την περασμένη χρονιά, παρατηρούμε ότι οι κλάδοι του Fintech και του eCommerce σημειώνουν τη μεγαλύτερη αύξηση, της τάξεως του 600% και 300% αντίστοιχα, ενώ οι κλάδοι του Education, Agriculture, Travel κ.ά. σημειώνουν σημαντική μείωση, που αγγίζει το 100%.
Ο κλάδος του eCommerce άντλησε τα περισσότερα κεφάλαια το 2020, με ποσοστό 27% ενώ ακολουθεί ο κλάδος του Fintech με 21% και του Health με 10% των συνολικών κεφαλαίων που αντλήθηκαν την περασμένη χρονιά.
Η κατανομή των επενδυτικών κεφαλαίων με βάση το έτος ίδρυσης των επιχειρήσεων, παρουσιάζει επίσης εξαιρετικό ενδιαφέρον. Το 2020, το 53% των συνολικών κεφαλαίων διοχετεύτηκε σε επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν πριν το 2010, ενώ στη δεύτερη θέση, με ποσοστό 33,47%, έρχονται οι νεότερες επιχειρήσεις με λειτουργία μικρότερη των 4 χρόνων. Τέλος, παρατηρείται ότι μόλις το 13,5% των συνολικών κεφαλαίων για το 2020 επενδύθηκε σε επιχειρήσεις με 5 έως 10 χρόνια λειτουργίας.
Αξιοσημείωτη είναι επίσης η ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή επενδυτών από το εξωτερικό στις ελληνικές startups, γεγονός που πολλαπλασιάζει τις ευκαιρίες ανάπτυξης στο ελληνικό οικοσύστημα. Διότι, πέρα από τον άμεσο αντίκτυπο που προσφέρει μέσω τον οικονομικών πόρων, δημιουργεί ένα σημαντικό διεθνές δίκτυο γύρω από τους επιχειρηματίες, συνεισφέροντας, έτσι, στην εύρεση ποιοτικού ταλέντου, μεγάλων συνεργασιών και στρατηγικής καθοδήγησης.
Το 2020 αποτελεί ρεκόρ για το ελληνικό startup οικοσύστημα και στον τομέα των εξαγορών, καθώς είδαμε Έλληνες επιχειρηματίες να κεντρίζουν το ενδιαφέρον διεθνών τεχνολογικών παικτών, με deals που ξεπέρασαν τα 470 εκατ. ευρώ, υψηλότερο ποσό από ποτέ για τα ελληνικά δεδομένα. Οι εξαγορές που ξεχώρισαν μέσα στη χρονιά ήταν χωρίς αμφιβολία αυτές των InstaShop (Delivery Hero), Softomotive (Microsoft) και Think Silicon (Applied Materials), ενώ ακολουθούν μικρότερες εξαγορές όπως αυτές των Adveos (Beken Corporation), Pushme (TIER Mobility), Blendo (RudderStack) και Guestflip.
Θέσεις εργασίας
Το 2020 υπήρξε μια ιδιαίτερη χρονιά στον τομέα της απασχόλησης, καθώς πολλές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να πραγματοποιήσουν μαζικές απολύσεις, προκειμένου να επιβιώσουν από την πανδημία. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, μετά από μία επταετία συνεχόμενης αύξησης των θέσεων εργασίας στην Ελλάδα, το 2020 αυτές παρουσίασαν μείωση της τάξεως του 0,9%. Ωστόσο, η μείωση αυτή δεν αφορά στην πλειοψηφία των ελληνικών startups, καθώς ο συνολικός αριθμός θέσεων εργασίας σε αυτές αυξήθηκε κατά 30%. Από 5.400 εργαζόμενους το 2019, έφτασαν τους 7.000 εργαζόμενους στο τέλος του 2020.
Σημαντική εξέλιξη για το 2020 στον τομέα της απασχόλησης αποτελεί και η στροφή στην τηλεργασία, η οποία έδωσε την ευκαιρία τόσο στις ελληνικές startups να «ανοίξουν» τις ομάδες τους και σε διεθνές ταλέντο, όσο και σε startups του εξωτερικού να αναζητήσουν ταλέντο στην Ελλάδα. Ως αποτέλεσμα, το 62% των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν από startups το 2020 είναι βασισμένο στην Ελλάδα, ενώ το υπόλοιπο 32% έχει τη βάση του στο εξωτερικό, με το μεγαλύτερο ποσοστό να βρίσκεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Εξετάζοντας σε βάθος τη μεταβολή του ρυθμού ανάπτυξης της απασχόλησης σε startup επιχειρήσεις ανά κλάδο για το 2020, παρατηρείται σημαντική μείωση στη δημιουργία θέσεων εργασίας στους κλάδους Travel και Sports. Πρόκειται για κλάδους που έχουν πληγεί σημαντικά από την πανδημία και μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων των οποίων προχώρησε σε μείωση προσωπικού. Αντίθετα, οι startups που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του Cybersecurity σχεδόν διπλασίασαν (+97,7%) τις νέες θέσεις εργασίας που δημιούργησαν την περασμένη χρονιά σε σχέση με το 2019, ενώ ακολουθούν οι κλάδοι του eCommerce και Music με αύξηση που φτάνει το 88,6% και 69,3% αντίστοιχα.
Οι Έλληνες της Διασποράς
Η ελληνική διασπορά αδιαμφισβήτητα αποτελεί μία ακόμα σημαντική ευκαιρία για την ανάπτυξη του ελληνικού οικοσυστήματος. Απαρτιζόμενη από επιτυχημένους ιδρυτές εξεζητημένων εταιρειών, ταλαντούχους ακαδημαϊκούς και επαγγελματίες με τεχνογνωσία σε τομείς όπου η χώρα μας ακόμα υστερεί, το ελληνικό στοιχείο αποτελεί πηγή έμπνευσης, γνώσης, ταλέντου και πλούτου, δημιουργώντας ένα ευρύτερο δίκτυο που ολοένα αυξάνεται, εξελίσσεται και είναι 3 φορές μεγαλύτερο του ελληνικού.
Ενδεικτικά, από το σύνολο των 567 εταιρειών με ελληνικό στοιχείο που χαρτογραφήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας, οι 359 εξ αυτών ιδρύθηκαν από Έλληνες που βρίσκονται εκτός των γεωγραφικών συνόρων της χώρας. Αρκετά έντονο ενδιαφέρον προκύπτει από την άλλη μεριά του Ατλαντικού, με έντονη συγκέντρωση «ελληνικής» δραστηριότητας στο Σαν Φρανσίσκο και τη Νέα Υόρκη, αποτελώντας συνολικά το 25% των χαρτογραφημένων εταιρειών, ενώ πλούσια εξακολουθεί και παραμένει η παρουσία Ελλήνων ιδρυτών (20%) στο Λονδίνο και την ευρύτερη περιοχή του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Γερμανία επίσης αποτελεί έναν ακόμα σταθμό συγκέντρωσης επιχειρηματιών, με έδρα φυσικά το Βερολίνο (5%). Τέλος, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στο πλαίσιο της έρευνας εντοπίσαμε διασκορπισμένους Έλληνες ιδρυτές σε μεγάλα οικονομικά οικοσυστήματα, ξεκινώντας από τον Καναδά και την Αυστραλία, καταλήγοντας μέχρι τη Βραζιλία και το Χονγκ Κονγκ.