Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τις αναθεωρήσεις δύο δεσμών κανόνων της ΕΕ για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των καταναλωτών σ' έναν κόσμο που έχει αναδιαμορφωθεί από την ψηφιοποίηση και την πανδημία Covid-19.
Η Επιτροπή ενισχύει το δίκτυ ασφαλείας που παρέχει στους καταναλωτές της ΕΕ, διασφαλίζοντας, π.χ., ότι τα επικίνδυνα προϊόντα ανακαλούνται από την αγορά και ότι οι προσφορές πιστώσεων που παρουσιάζονται στους καταναλωτές είναι σαφείς και ευανάγνωστες στα ψηφιακά μέσα, αναφέρει ανακοίνωση της Κομισιόν. Η πρόταση επικαιροποιεί τόσο την υφιστάμενη οδηγία για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων όσο και τους κανόνες της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών στον τομέα της καταναλωτικής πίστης.
Η αντιπρόεδρος για θέματα αξιών και διαφάνειας κ. Βιέρα Γιούροβα δήλωσε σχετικά:
«Οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις, ιδίως σ' έναν ψηφιακό κόσμο που έχει φέρει επανάσταση στην αγορά αγαθών, στις υπηρεσίες και στις χρηματοοικονομικές αγορές. Για τον λόγο αυτό, ενισχύουμε την προστασία των καταναλωτών σε δύο μέτωπα: καθιστούμε ευκολότερη την αποφυγή κινδύνων για τους καταναλωτές που συνδέονται με τη σύναψη δανείου και θεσπίζουμε ισχυρότερους κανόνες για την ασφάλεια των προϊόντων. Με τον τρόπο αυτό θα επωμιστούν περισσότερες ευθύνες οι παράγοντες της αγοράς και θα καταστεί δυσκολότερο για τους μη έντιμους παράγοντες να κρύβονται πίσω από περίπλοκη νομική ορολογία».
Ο επίτροπος Δικαιοσύνης κ. Ντιντιέ Ρεντέρς δήλωσε σχετικά:
«Η κρίση της νόσου Covid-19 έχει επηρεάσει πολλαπλώς τους καταναλωτές και πολλοί έχουν αντιμετωπίσει οικονομικές δυσκολίες. Η ψηφιοποίηση, η οποία επιταχύνθηκε από την πανδημία, οδηγεί στην εκτίναξη των διαδικτυακών αγορών και αλλάζει ριζικά τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Είναι καθήκον μας να διασφαλίσουμε τους καταναλωτές, ιδίως τους πλέον ευάλωτους. Αυτό ακριβώς κάνουμε με την αναθεώρηση των υφιστάμενων κανόνων της ΕΕ για την καταναλωτική πίστη και τη γενική ασφάλεια των προϊόντων».
Οι διαδικτυακές πωλήσεις σημείωσαν σταθερή αύξηση τα τελευταία 20 χρόνια και το 2020, το 71% των καταναλωτών πραγματοποίησε διαδικτυακές αγορές, αγοράζοντας συχνά προϊόντας νέας τεχνολογίας. Από ασύρματες ωτοασπίδες και συσκευές καθαρισμού του αέρα έως κονσόλες παιχνιδιών -η αγορά αντικειμένων τεχνολογίας είναι τεράστια.
Ο κανονισμός για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων θα αντιμετωπίσει τους κινδύνους που συνδέονται μ' αυτά τα προϊόντα νέας τεχνολογίας, όπως κίνδυνοι όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια, καθώς και με τις διαδικτυακές αγορές, θεσπίζοντας κανόνες για την ασφάλεια των προϊόντων στις ηλεκτρονικές αγορές. Θα διασφαλίζει ότι όλα τα προϊόντα που φθάνουν στους καταναλωτές της ΕΕ, μέσω ηλεκτρονικών αγορών ή από το κατάστημα της γειτονιάς, είναι ασφαλή, είτε προέρχονται από χώρες εντός ΕΕ είτε από τρίτες χώρες. Ο νέος κανονισμός θα εξασφαλίζει ότι οι αγορές εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, ώστε να μην καταλήγουν στα χέρια των καταναλωτών επικίνδυνα προϊόντα.
Η αναθεώρηση της οδηγίας για την καταναλωτική πίστη προβλέπει ότι οι πληροφορίες σχετικά με τις πιστώσεις θα πρέπει να παρουσιάζονται με τρόπο σαφή και να είναι προσαρμοσμένες στα ψηφιακά μέσα, ώστε οι καταναλωτές να κατανοούν τι συνεπάγεται η σύμβαση που υπογράφουν. Επιπλέον, η οδηγία θα βελτιώσει τους κανόνες βάσει των οποίων αξιολογείται η πιστοληπτική ικανότητα, δηλαδή το κατά πόσον ένας καταναλωτής θα είναι σε θέση να εξοφλήσει την πίστωση. Στόχος είναι να αποφευχθούν οι περιπτώσεις υπερχρέωσης. Βάσει του κανονισμού, τα κράτη-μέλη να κληθούν να προωθήσουν τη διαπαιδαγώγηση σχετικά με χρηματοοικονομικά ζητήματα και να διασφαλίσουν ότι παρέχονται στους καταναλωτές συμβουλές σε περιπτώσεις χρέους.
Επόμενα βήματα
Οι προτάσεις της Επιτροπής θα συζητηθούν τώρα στο Συμβούλιο και στο Κοινοβούλιο.
Ιστορικό - Κανονισμός για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων
Η οδηγία για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων, η οποία ισχύει απο το 2021, διασφαλίζει ότι στην ενιαία αγορά της ΕΕ πωλούνται μόνο ασφαλή προϊόντα. Ωστόσο, στην αγορά της ΕΕ κυκλοφορούν πάρα πολλά μη ασφαλή προϊόντα, δημιουργώντας άνισους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις και προκαλώντας σημαντικό κόστος για την κοινωνία και τους καταναλωτές. Επιπλέον, πρέπει να επικαιροποιηθούν οι κανόνες για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες και τις διαδικτυακές πωλήσεις.
Πρόταση οδηγίας για την καταναλωτική πίστη
Η οδηγία 2008/48/ΕΚ για τις συμβάσεις καταναλωτικής πίστης θέσπισε ένα εναρμονισμένο πλαίσιο της ΕΕ για την καταναλωτική πίστη και παρείχε ένα στέρεο πλαίσιο για τη δίκαιη πρόσβαση των ευρωπαίων καταναλωτών σε πιστώσεις. Ωστόσο, από την έναρξη ισχύος της το 2008, η ψηφιοποίηση έχει αλλάξει ριζικά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τις συνήθειες των καταναλωτών εν γένει. Η αναθεώρηση που παρουσιάζεται σήμερα έχει στόχο να αντιμετωπίσει αυτές τις εξελίξεις.
Και οι δύο προτάσεις αποτελούν μέρος του νέου θεματολογίου για τους καταναλωτές, που δρομολογήθηκε πέρυσι, με στόχο την επικαιροποίηση του συνολικού στρατηγικού πλαισίου της πολιτικής της ΕΕ για τους καταναλωτές.