Τον κίνδυνο να βρεθούν οι τράπεζες αντιμέτωπες με ένα τσουνάμι μη εξυπηρετούμενων δανείων που θα ακυρώσει μια δεκαετία προσπαθειών αντιμετωπίζουν οι τράπεζες της Ευρώπης. Πρόκειται για μια εξέλιξη που, όπως γράφει το Bloomberg, μπορεί να υπονομεύσει τις τεράστιες προσπάθειες που κάνουν οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες για να αποτρέψουν την κατάρρευση της οικονομίας.
Ενώ αναλυτές λένε ότι τραπεζικό σύστημα μπορεί να αντέξει ένα σοκ 300 δισ. δολαρίων μη εξοφλούμενου χρέους το 2021, αυτό που ανησυχεί είναι ένα μη αναμενόμενο πισωγύρισμα. Ενας νέος γύρος εκτεταμένων lockdown, για παράδειγμα, μπορεί να προσθέσει πάνω από ένα τρισεκατομμύριο μη εξυπηρετούμενων δανείων στον συνολικό λογαριασμό, σύμφωνα με την ΕΚΤ.
«Θα υπάρξουν τράπεζες που θα υποφέρουν, που δεν θα έχουν αρκετά κεφάλαια ή που θα είναι είτε κοντά, είτε κάτω από τα κεφαλαιακά όρια», υποστήριξε ο Thorsten Beck, καθηγητής στο Business University του Λονδίνου. «Μια λύση καθαρά του ιδιωτικού τομέα πιθανότατα δεν θα είναι αρκετή για να βγούμε από την κρίση με ισχυρό τραπεζικό τομέα».
Ακόμα και πριν την Covid-19 οι επενδυτές εμφανίζονταν ανήσυχοι για το ύψος του χρέους που συσσωρεύτηκε την περασμένη δεκαετία όταν η ΕΚΤ οδήγησε το κόστος δανεισμού προς το μηδέν και έγινε αγοραστής τελευταίας καταφυγής στην αγορά ομολόγων. Οι ευρωπαϊκές μετοχές του δείκτης Stoxx 600 (χάνουν 39% μέχρι στιγμής φέτος) τελούσαν υπό διαπραγμάτευση στα ¾ του book value τους στις αρχές της χρονιάς. Τώρα είναι κάτω από το μισό.
Οι τράπεζες έλαβαν ήδη αρκετούς γύρους στήριξης, περιλαμβανομένης της άδειας που έδωσε η ΕΚΤ να αξιοποιήσουν κεφαλαιακά μαξιλάρια και μεγαλύτερη ελευθερία ως προς το πώς θα καταγράψουν λογιστικά τα δάνεια που έχουν κρατική εγγύηση. Την ίδια στιγμή οι εποπτικές αρχές απαγόρευσαν τις πληρωμές μετόχων μέχρι τα τέλη της χρονιάς για να συντηρηθούν τα κεφάλαια.
Προς ώρας, σημειώνει το Bloomberg, οι αξιωματούχοι πετούν το ντενεκεδάκι παρακάτω, καθώς η ΕΚΤ διατηρεί τα μέτρα στήριξης. Οι ειδικοί όμως υποστηρίζουν ότι είναι θέμα χρόνου να φανεί η πραγματικότητα. «Κυβερνήσεις και τράπεζες κρατούν εταιρείες εν ζωή, κάποιες φορές τεχνητά, μέσω μορατόριουμ και εξαιρέσεων», δηλώνει ο Reinhard Dammann, Γάλλος δικηγόρος που συμβουλεύει την Κομισιόν σε θέματα πτωχεύσεων.
Για τους πολιτικούς τα προβλήματα του τραπεζικού κλάδου μπορεί να σημαίνουν νέες δύσκολες αποφάσεις. Ηδη στην ΕΕ έσπασαν το ταμπού και δανείζονται από κοινού αλλά μια συζήτηση για την ίδρυση ευρωπαϊκής bad bank αντιμετωπίστηκε εξ αρχής με σκεπτικισμό.
Η πιο καθαρή κόκκινη γραμμή θα είναι η άμεση ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών. Αφότου έριξαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια πριν από μια δεκαετία, οι κυβερνήσεις υποσχέθηκαν ότι οι ιδιώτες επενδυτές θα πλήρωναν στο μέλλον τον λογαριασμό σε μελλοντικές διασώσεις.
Οι κανόνες που υιοθετήθηκαν τότε, όμως, άφησαν παράθυρο για ενέσεις κρατικού χρήματος, μια επιλογή που ήδη χρησιμοποίησαν Ιταλία και Γερμανία. Η Κομισιόν έχει δηλώσει ότι θα καταστρώσει νέα στρατηγική για την εκκαθάριση μη εξυπηρετούμενου χρέους, τονώνοντας την δευτερογενή αγορά και αναμορφώνοντας το πτωχευτικό πλαίσιο.
«Οι αρχές πρέπει να ετοιμαστούν για ‘κακά πράγματα’ που θα συμβούν», δήλωσε ο Paul Tucker, πρώην αναπληρωτής διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας. «Πρέπει να ξοψέχουν χρόνο για να προετοιμάσουν ένα είδος οχήματος διαχείρισης ενεργητικού σε περίπτωση που το χρειαστούν. Με πολύ μυστικότητα πρέπει να σκεφτούν προσεκτικά πως θα σχεδιάσουν διασώσεις σε περίπτωση που καταλήξουν εκεί».