Η φθινοπωρινή έξαρση της επιδημίας Covid-19 φέρνει στο προσκήνιο το μόνιμο δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις εδώ και μερικούς μήνες: επιστροφή του lockdown, με τον κίνδυνο της χαριστικής βολής στη δειλή ανάκαμψη της οικονομίας ή προοδευτικότερη εφαρμογή περιορισμών, που όμως σημαίνει εγγυήσεις για την ανάσχεση του δεύτερου κύματος;
Στις ΗΠΑ, τα σαββατοκύριακα της Memorial Day στα τέλη του Μαΐου και της 4ης Ιουλίου συνοδεύτηκαν από την εκτόξευση των κρουσμάτων. Με βάση αυτή τη διαπίστωση, οι βραβευμένοι με Νόμπελ οικονομολόγοι Εστέρ Ντιφλό και Αμπίτζιτ Μπανέρζι πρότειναν, για την αποφυγή μιας καταστροφικής επανόδου της νόσου στην ομάδα των ηλικιωμένων τα Χριστούγεννα, την επιβολή lockdown από την 1η μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου.
«Οι αγορές των Χριστουγέννων θα μπορούσαν να ενισχυθούν κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου και τα καταστήματα να παραμείνουν ανοικτά για παραγγελίες κατά τη διάρκεια του lockdown», προτείνουν οι δύο νομπελίστες σε πρόσφατο άρθρο τους στη Le Monde.
«Δεν ξέρω αν η Εστέρ Ντιφλό έχει Νόμπελ Ψυχολογίας», αλλά «η επιστροφή ενός γενικού lockdown θα σημαίνει την κατάρρευση της χώρας», αντέτεινε ο Ζοφρουά Ρου ντε Μπεζιέ, επικεφαλής της ομοσπονδίας των Γάλλων εργοδοτών.
Ακόμη και απουσία αυτού του σεναρίου, που φαίνεται ότι αποκλείεται τουλάχιστον από τη γαλλική κυβέρνηση, οι οικονομικές προοπτικές είναι ζοφερές: η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Γαλλίας περιμένει καθήλωση του γαλλικού ΑΕΠ κατά το τελευταίο τρίμηνο, εξαιτίας των νέων περιορισμών που έχουν επιβληθεί στον τομέα των υπηρεσιών.
Η ισχυρή οικονομική ανάκαμψη που ακολούθησε την άρση του lockdown στη Γαλλία, η οποία διατηρήθηκε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, μοιάζει να έχει σταματήσει με την έλευση του φθινοπώρου και του δεύτερου κύματος της επιδημίας του κορωνοϊού. Και στον υπόλοιπο κόσμο, όλες οι χώρες βρίσκονται αντιμέτωπες με μία αγωνιώδη πορεία προς την ανάκαμψη, η οποία θα είναι «δύσκολη» και θα υπόκειται σε εμπόδια, προειδοποιεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Βήμα βήμα
Στο πλαίσιο της συγκυρίας αυτής και απέναντι σε μία κοινή γνώμη όλο και περισσότερο ατίθαση, ανάμεσα σε διαδηλώσεις κατά της μάσκας στη Γερμανία και εναντίωση των τοπικών αρχών της Μασσαλίας στο κλείσιμο των μπαρ και των εστιατορίων, ένα γενικό lockdown απομακρύνεται όλο και περισσότερο ως επιλογή για τους κυβερνώντες.
Η ιρλανδική κυβέρνηση αποφάσισε να μην ακολουθήσει τη γνωμοδότηση της επιστημονικής της επιτροπής, που πρότεινε την επιβολή γενικών περιοριστικών μέτρων. Ομως, οι Ιρλανδοί δεν έχουν πλέον το δικαίωμα να απομακρυνθούν από την κομητεία τους, με στόχο τον περιορισμό της κυκλοφορίας του ιού.
Το Παρίσι έχει κλείσει τα αθλητικά κέντρα και τα μπαρ, το Αμβούργο έχει εξοπλίσει τα σχολεία με ιονιστές: πραγματισμός και διαχείριση βήμα βήμα.
«Πρέπει να παραμείνουμε προσεκτικοί απέναντι στον ιό αυτόν, τον οποίο δεν γνωρίζουμε ακόμη καλά, άρα το να πούμε ότι θα επιβάλουμε νέο lockdown σε διάστημα δύο μηνών είναι πολύ καθυστερημένο, πρέπει να το κάνουμε μόλις διαπιστώσουμε επιτάχυνση» της επιδημίας, σύμφωνα με τον Τζόναθαν Μπνεσιμόλ, οικονομολόγο-ερευνητή της Bank of Israel.
Το Ισραήλ ήταν η πρώτη χώρα που επανέφερε το lockdown. Ομως, ενώ τον Μάρτιο και Απρίλιο «όλα ήταν κλειστά, εκτός από τα εμπορικά κέντρα. Αυτήν τη φορά, τα περιοριστικά μέτρα είναι πιο έξυπνα, τόσο από οικονομικής όσο και από ψυχολογικής πλευράς», λέει.
Επειτα από εισήγηση της κεντρικής τράπεζας, «οι επιχειρήσεις που έχουν υψηλή συνεισφορά στο ΑΕΠ και παρουσιάζουν μικρό ρίσκο για τους εργαζόμενους και τους πελάτες παρέμειναν ανοικτές, όπως ο τομέας της υψηλής τεχνολογίας, η βαριά βιομηχανία, ο χρηματοπιστωτικός και ο κατασκευαστικός τομέας».
«Ατομική βόμβα»
«Πώς γίνεται να αποφευχθεί ο μεγάλος αριθμός των θανάτων με τη μικρότερη διατάραξη της κοινωνικής και οικονομικής ζωής;». Είναι μία πολύπλοκη εξίσωση, με την οποία βρίσκονται αντιμέτωπες οι κυβερνήσεις, τονίζει ο Πιερ-Ιβ Ζοφάρ του CNRS.
«Διότι η μείωση του ΑΕΠ δεν είναι ένα αφηρημένο νούμερο, είναι η έκρηξη της ανεργίας, της φτώχειας, της ανασφάλειας...».
Κατά τη γνώμη του, το lockdown είναι μία εξαιρετικά ακραία λύση, μία «ατομική βόμβα». «Στη Σουηδία, η λογική που επικράτησε, είναι ότι αν κλείσουμε τα σχολεία, αν στερήσουμε την εκπαίδευση από τα παιδιά, αν και γνωρίζουμε ότι η εκπαίδευση είναι καθοριστική για την υγεία μακροπρόθεσμα... τότε θα θέσουμε την υγεία των μεν κατά της υγείας των δε».
Σύμφωνα με τον Γάλλο οικονομολόγο της Υγείας, η καλύτερη στρατηγική απέναντι στην Covid-19 παραμένει αυτή που χρησιμοποιήθηκε διαχρονικά κατά των περισσότερων λοιμωδών νόσων: «τεστ, ιχνηλάτηση, απομόνωση» των ασθενών.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ