Στα πρόθυρα του πολέμου βρίσκονται Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, μετά τις νέες συγκρούσεις, που σημειώθηκαν και είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 23 άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι 100, μεταξύ των αζέρικων δυνάμεων και εκείνων της αποσχισθείσας περιοχής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που στηρίζεται από το Γερεβάν.
Στρατιωτικό νόμο και απόλυτη κινητοποίηση του ανδρικού πληθυσμού του μετά την κλιμάκωση της έντασης μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν κήρυξε το Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της περιοχής, Αραγίκ Χαρουτγιουγνιάν.
Λίγο αργότερα ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Παρσινιάν ανακοίνωσε πως η Αρμενία κήρυξε στρατιωτικό νόμο και απόλυτη στρατιωτική κινητοποίηση μετά τις συγκρούσεις με το Αζερμπαϊτζάν για την περιοχή Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπως μεταδίδει το Reuters.
Και οι δύο πλευρές ανέφεραν ότι έχουν απώλειες, όχι μόνο στρατιωτών αλλά και αμάχων. Έχουν επίσης κηρύξει στρατιωτικό νόμο.
Ο ηγέτης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Αραγίκ Χαρουτγιουνιάν, επιβεβαίωσε απόψε ότι ο αποσχισθείς θύλακας έχασε κάποιες θέσεις του, στις συγκρούσεις με τον στρατό του Αζερμπαϊτζάν. Ο πρόεδρος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ πρόσθεσε ότι υπάρχουν νεκροί και τραυματίες, τόσο μεταξύ των αμάχων όσο και μεταξύ του στρατιωτικού προσωπικού.
Πέντε μέλη της ίδιας οικογένειας σκοτώθηκαν από πυρά του πυροβολικού, ανακοίνωσε ο γενικός εισαγγελέας του Αζερμπαϊτζάν, δημοσιοποιώντας έναν πρώτο απολογισμό από τις μάχες που ξανάρχισαν από το πρωί στον θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Σύμφωνα με το γραφείο του γενικού εισαγγελέα, από τους βομβαρδισμούς (των Αρμένιων αυτονομιστών του Καραμπάχ) «σκοτώθηκε μια πενταμελής οικογένεια στο χωριό Γκατσάλτι».
Η περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ ανακοίνωσε πως 16 στρατιώτες σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 100 τραυματίστηκαν στις συγκρούσεις με τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν.
Συγκρούσεις ξέσπασαν μεταξύ των αρμενικών και αζερικών δυνάμεων για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, αναζωπυρώνοντας τις ανησυχίες για αστάθεια στον νότιο Καύκασο, έναν διάδρομο για τους αγωγούς που μεταφέρουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο στις παγκόσμιες αγορές.
Νωρίτερα, το υπουργείο Άμυνας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ γνωστοποίησε ότι κατέστρεψε τέσσερα ελικόπτερα του Αζερμπαϊτζάν, 15 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και 10 τεθωρακισμένα κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων.
Η κυβέρνηση της Αρμενίας σχεδιάζει να εξετάσει την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν.
«Ναι, θα έπρεπε να εξετάσουμε το ζήτημα της αναγνώρισης της ανεξαρτησίας του Αρτσάχ (σ.σ. όπως αυτοαποκαλείται από το 2017 η μη διεθνώς αναγνωρισμένη Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ). Αυτό το θέμα είναι στην ατζέντα μας. Πρέπει να το συζητήσουμε πολύ σοβαρά. Εξετάζουμε όλα τα σενάρια των πιθανών εξελίξεων», είπε απευθυνόμενος στο κοινοβούλιο.
Ο Πασινιάν είπε ότι ένοπλες συγκρούσεις αναφέρονται κατά μήκος ολόκληρης της γραμμής επαφής. «Τόσο εμείς όσο και ο εχθρός μας έχουμε σοβαρές απώλειες», πρόσθεσε.
Το υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας ανακοίνωσε απόψε ότι εξετάζει τις πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες μαχητές από τη Συρία πολεμούν στο πλευρό των Αζέρων, στις συγκρούσεις που ξέσπασαν στον θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ο Χικμέτ Χατζίγιεφ, ο σύμβουλος του Αζέρου προέδρου σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, απέρριψε αυτήν την πληροφορία χαρακτηρίζοντάς την «ανοησία».
Η πληροφορία αυτή προέρχεται από το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που εδρεύει στη Βρετανία και παρακολουθεί τις εξελίξεις στα μέτωπα της Συρίας από την αρχή του πολέμου, το 2011.
Κλιμάκωση
Η κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ κλιμακώθηκε νωρίτερα, όταν το Αζερμπαϊτζάν ανέφερε ότι οι θέσεις του δέχτηκαν καταιγισμό πυρών από την Αρμενία. Το Γερεβάν από την πλευρά του λέει ότι ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν ενορχήστρωσε μια επίθεση εναντίον του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και ότι ορισμένες κοινότητες της περιοχής αυτής, συμπεριλαμβανομένου και του διοικητικού κέντρου του, του Στεπανακέρτ, βομβαρδίστηκαν.
Οι εντάσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν κλιμακώθηκαν με την Γερεβάν να κατηγορεί τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν ότι βομβάρδισαν την περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ το Μπακού κατηγορεί τις Αρμενικές δυνάμεις ότι βομβάρδισε θέσεις του αζερικού στρατού και πολιτών.
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας δήλωσε πως το γειτονικό Αζερμπαϊτζάν επιτέθηκε σε οικισμούς στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και κάλεσε τον πληθυσμό της διαφιλονικούμενης περιοχής να σπεύσει στα καταφύγια.
Το υπουργείο Άμυνας της Αρμενίας ανακοίνωσε πως τα στρατεύματά του κατέρριψαν δύο ελικόπτερα και τρία μη επανδρωμένα αεροπλάνα του Αζερμπαϊτζάν σε απάντηση στην επίθεση, για την οποία γνωστοποίησε ότι άρχισε στις 07:10 (ώρα Ελλάδας) και είχε στόχο οικισμούς αμάχων, περιλαμβανομένης της περιφερειακής πρωτεύουσας Στεπανακέρτ.
«Η απάντησή μας θα είναι αναλογική και η στρατιωτικοπολιτική ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν φέρει την πλήρη ευθύνη για την κατάσταση», αναφέρει σε δήλωσή του το αρμενικό υπουργείο Άμυνας.
Το Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε από την πλευρά του ότι κατέλαβε έξι χωριά που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της Αρμενίας, κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων κατά μήκος της γραμμής των συνόρων του Ναγκόρνο Καραμπάχ. «Απελευθερώσαμε έξι χωριά, πέντε στο Φιζούλι, ένα στο Τζεμπράιλ», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εκπρόσωπος τύπου του υπουργείου Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν.
Το δε υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν, ανακοίνωσε πως εξαπέλυσε στρατιωτική επιχείρηση κατά μήκος της «γραμμής επαφής», μιας ναρκοθετημένης περιοχής που χωρίζει τις υποστηριζόμενες από την Αρμενία δυνάμεις από τα αζερινά στρατεύματα στην περιοχή, μετέδωσαν ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων.
Το υπουργείο ανακοίνωσε πως ένα αζερινό ελικόπτερο καταρρίφθηκε, όμως το πλήρωμά του επέζησε.
Οι δύο πρώην σοβιετικές χώρες βρίσκονται από καιρό σε σύγκρουση για την αποσχισθείσα αζερική περιφέρεια του Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπου ζουν κυρίως Αρμένιοι, και οι μεθοριακές συγκρούσεις έχουν ενταθεί τους τελευταίους μήνες.
Το αρμενικό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε αυτό που αποκάλεσε «επίθεση της στρατιωτικοπολιτικής ηγεσίας του Αζερμπαϊτζάν» και δήλωσε πως η αρμενική πλευρά θα δώσει την κατάλληλη στρατιωτική και πολιτική απάντηση.
Οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ κήρυξαν την ανεξαρτησία του θύλακα στη διάρκεια σύγκρουσης που ξέσπασε το 1991, ενώ η Σοβιετική Ένωση κατέρρεε.
Μολονότι το 1994 συμφωνήθηκε κατάπαυση του πυρός, το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία συχνά αλληλοκατηγορούνται για επιθέσεις γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ και κατά μήκος των χωριστών συνόρων Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας.
Ο Ερντογάν απειλεί την Αρμενία, στηρίζει Αζερμπαϊτζάν
Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν υπόσχεται πλήρη στήριξη στο Μπακού. Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας προειδοποιεί εναντίον οποιασδήποτε τουρκικής εμπλοκής στη διαμάχη με το Αζερμπαϊτζάν
Η Τουρκία έσπευσε να δηλώσει την «πλήρη στήριξη» της στο Αζερμπαϊτζάν, λέγοντας πως βρίσκεται στο πλευρό του Μπακού «με οποιονδήποτε τρόπο επιθυμεί».
Όπως μεταδίδει η Hurriyet, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας σε γραπτή του ανακοίνωση αναφέρει πως η Τουρκία καταδικάζει σθεναρά την επίθεση της Αρμενίας στο Αζερμπαϊτζάν, από την οποία έπεσαν θύματα πολίτες.
Χαρακτηρίζοντας την επίθεση ως «ξεκάθαρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου», η ανακοίνωση του υπουργείου επαναλαμβάνει τη στήριξη της Άγκυρας στο Αζερμπαϊτζάν.
Εξάλλου, ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας είπε ότι η Άγκυρα θα στηρίξει το Αζερμπαϊτζάν «με όλα της τα μέσα» και κάλεσε την Αρμενία «να εγκαταλείψει την εχθρικότητά της», στον απόηχο των βίαιων συγκρούσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Azerbaycan'a yönelik saldırılarına bir yenisini ekleyen Ermenistan, bölgede barışın ve huzurun önündeki en büyük tehdit olduğunu bir kere daha göstermiştir. Türk Milleti her zaman olduğu gibi bugün de tüm imkanlarıyla Azerbaycanlı kardeşlerinin yanındadır.
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) September 27, 2020
«Θα στηρίξουμε τους αδελφούς μας από το Αζερμπαϊτζάν με όλα μας τα μέσα στη μάχη τους να προστατεύσουν την εδαφική ακεραιότητά τους», δηλώνει ο Χουλουσί Ακάρ σε ένα δελτίο τύπου. «Το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ειρήνη και τη σταθερότητα στον Καύκασο είναι η εχθρική στάση της Αρμενίας και πρέπει αμέσως να εγκαταλείψει αυτήν την εχθρικότητα που θα βάλει φωτιά στην περιοχή», συμπλήρωσε ο Ακάρ.
Εκκλήσεις για αποκλιμάκωση
Άμεση παύση πυρός και έναρξη διαπραγματεύσεων ζήτησε από την πλευρά της η Ρωσία. «Καλούμε τις πλευρές να σταματήσουν αμέσως τα πυρά και να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τη σταθεροποίηση της κατάστασης», ανέφερε το Ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών.
Την έντονη ανησυχία του για την κλιμάκωση στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ εξέφρασε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε νωρίτερα με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν.
Η τηλεφωνική αυτή επικοινωνία, που έγινε με πρωτοβουλία της Αρμενίας, «επικεντρώθηκε στην κατάσταση στη ζώνη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανέφερε το Κρεμλίνο. «Η ρωσική πλευρά εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για τις ένοπλες συγκρούσεις ευρείας κλίμακας. Σημειώθηκε ότι είναι σημαντικό τώρα να γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να αποφευχθεί η περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης και να σταματήσουν οι εχθροπραξίες», πρόσθεσε η υπηρεσία Τύπου του Κρεμλίνου.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν Τζεϊχούν Μπαϊράμοφ ενημέρωσε τον Ρώσο ομόλογό του, τον Σεργκέι Λαβρόφ, για την κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανακοίνωσε το Μπακού, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν οι δύο υπουργοί.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο Μπαϊράμοφ είπε στον Ρώσο ομόλογό του ότι «στις 27 Σεπτεμβρίου ο αρμενικός στρατός παραβίασε κατάφωρα την εκεχειρία και βομβάρδισε θέσεις του Αζερμπαϊτζάν κατά μήκος της γραμμής επαφής, με βαρέα όπλα, οβίδες όλων και πυροβολικό». Ο Λαβρόφ από την πλευρά του «εξέφρασε την ανησυχία του για την τρέχουσα κατάσταση στην περιοχή και επισήμανε ότι είναι σημαντικό να επανέλθει η κατάπαυση του πυρός». Η επικοινωνία αυτή έγινε με πρωτοβουλία της Μόσχας.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ απηύθυνε έκκληση για παύση των εχθροπραξιών και την «άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις».
«Οι πληροφορίες που αφορούν το Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι πηγή σοβαρότατων ανησυχιών», έγραψε ο Σαρλ Μισέλ σε μήνυμά του στο Twitter. «Η στρατιωτική δράση πρέπει να σταματήσει, επειγόντως, για να αποτραπεί οποιαδήποτε κλιμάκωση της βίας. Μια άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις, χωρίς προαπαιτούμενα, είναι ο μοναδικός δυνατός δρόμος».
Την ίδια ώρα, η Γαλλία κάλεσε το Γερεβάν και το Μπακού να σταματήσουν τις εχθροπραξίες και να ξαναρχίσουν αμέσως τον διάλογο.
«Η Γαλλία ανησυχεί πολύ για την αντιπαράθεση», επισημαίνει η εκπρόσωπος τύπου του γαλλικού ΥΠΕΞ Ανιές μπον ντε Μουλ, σε ανακοίνωση.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά την άμεση παύση των εχθροπραξιών και την αυστηρή τήρηση της κατάπαυσης του πυρός. Απαιτείται επειγόντως η επιστροφή στις διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση των συγκρούσεων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ», ανέφερε ο ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας, προχώρησε σε ανάλογες δηλώσεις, τονίζοντας ότι η σύγκρουση μπορεί να επιλυθεί μόνο μέσω διαπραγματεύσεων.
«Ζητώ από τις δύο πλευρές να σταματήσουν αμέσως όλες τις εχθροπραξίες, ειδικά το βομβαρδισμό χωριών και πόλεων… η σύγκρουση γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ μπορεί να επιλυθεί μόνο μέσω διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Μάας.
Η τοποθέτηση του ΝΑΤΟ
Τη βαθιά ανησυχία του για την κλιμάκωση εκφράζει και το ΝΑΤΟ, ζητώντας την άμεση κατάπαυση πυρός.
Ο ειδικός εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ για τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία, τόνισε χαρακτηριστικά: «Το ΝΑΤΟ ανησυχεί για τις αναφορές περί στρατιωτικών εχθροπραξιών μεγάλης κλίμακας» στην περιοχή. Η συμμαχία κάλεσε τα συγκρουόμενα μέρη να «σταματήσουν αμέσως τις εχθροπραξίες».
«Δεν υπάρχει στρατιωτική λύση σε αυτήν τη σύγκρουση. Τα μέρη πρέπει να ξαναρχίσουν διαπραγματεύσεις για μια ειρηνική επίλυση».
Η ανακοίνωση του Ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών
Ανακοίνωση εξέδωσε το Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας σχετικά με τις εξελίξεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Όπως αναφέρεται, "Παρακολουθούμε με ιδιαίτερη ανησυχία την κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που προκάλεσε και θύματα μεταξύ αμάχων.
Καλούμε όλα τα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, να προβούν σε άμεση παύση των εχθροπραξιών και να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της Ομάδας Μινσκ.
Η ειρηνική επίλυση των διαφορών στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου είναι μονόδρομος για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Αναμένουμε ότι κάθε ενέργεια και δήλωση από πλευράς εμπλεκομένων αλλά και τρίτων θα εντάσσεται σε αυτή τη λογική, αποφεύγοντας την υποδαύλιση της έντασης".
Τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Εξωτερικών της Αρμενίας Ζόραμπ Μνατσακανιάν πραγματοποίησε νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας επιβεβαιώθηκαν οι ισχυροί δεσμοί φιλίας Ελλάδας και Αρμενίας.
Ο κ. Δένδιας καταδίκασε την απώλεια ζωών και επιβεβαιώθηκε η ετοιμότητα της Ελλάδος να βοηθήσει στις προσπάθειες για άμεση αποκλιμάκωση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, σύμφωνα με σχετική ανάρτηση του υπουργείου Εξωτερικών στο twitter.
Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ της Κύπρου
Ανακοίνωση αναφορικά με την κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών Κύπρου. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, το υπουργείο Εξωτερικών εκφράζει βαθιά ανησυχία για την κλιμάκωση της έντασης που σημειώνεται από χθες στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και καταδικάζει την παραβίαση της εκεχειρίας από το Αζερμπαϊτζάν που οδήγησε σε σφοδρές συγκρούσεις με αποτέλεσμα να σημειωθούν θύματα και μεταξύ αμάχων.
«Απευθύνουμε έκκληση προς όλες τις πλευρές για επίδειξη αυτοσυγκράτησης και για τερματισμό των εχθροπραξιών, ούτως ώστε να υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης το συντομότερο», τονίζεται στην ανακοίνωση και επισημαίνεται ότι:
«Υπό των φως των εξελίξεων, ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης είχε νωρίτερα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Υπουργό Εξωτερικών της Αρμενίας κ. Zohrab Mnatsakanyan, στο πλαίσιο της οποίας ενημερώθηκε από τον τελευταίο για την εξέλιξη της κατάστασης. Από πλευράς του, ο κ. Χριστοδουλίδης εξέφρασε προς τον Αρμένιο ομόλογό του τη στήριξη της κυπριακής Κυβέρνησης στις προσπάθειες για ειρηνική επίλυση των διαφορών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, μέσω της διαπραγματευτικής διαδικασίας στο πλαίσιο της Ομάδας του Μινσκ και καταδίκασε κάθε ενέργεια από εμπλεκόμενους ή και παρέμβαση από τρίτους που κινείται αντίθετα προς αυτή την κατεύθυνση».