Σε τρία σημεία επικεντρώνεται η Κυβέρνηση όσον αφορά την αποτίμηση της χθεσινής συνεδρίασης των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στο Βερολίνο σχετικά με τις τουρκικές προκλήσεις. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, «μπορούμε να μιλάμε για μία ακόμα διπλωματική νίκη της χώρας μας, ίσως περισσότερο ουσιαστική από κάθε άλλη προηγούμενη» και εξηγούν:
1. Τόσο μέσα στη συνεδρίαση όσο και στις δηλώσεις μετά από αυτήν αναδείχθηκε ένα σημαντικό γεγονός για τη χώρα μας: ότι οι τουρκικές προκλήσεις πλέον δεν είναι ένα διμερές θέμα μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας, αλλά ένα μείζον ζήτημα ανάμεσα στην Τουρκία και την Ευρώπη.
2. Το θέμα των κυρώσεων, έστω σε θεωρητικό επίπεδο, υπήρξε πάνω στο τραπέζι των συζητήσεων και τέθηκε εντός και εκτός της αιθούσης. Είναι, μάλιστα -λένε στην κυβέρνηση- η πρώτη φορά που παρουσιάστηκαν τομεακές κυρώσεις σχετικά με την Τουρκία, δηλαδή μέτρα που αφορούν κλάδους της τουρκικής οικονομίας και πρωτίστως δραστηριότητες όπου υπάρχει στενή σύνδεση με την ευρωπαϊκή οικονομία. Άλλωστε, συνεχίζουν οι ίδιες πηγές, ήταν γνωστό από πριν ότι δεν θα μπορούσαν να ληφθούν αποφάσεις, αφού επρόκειτο για άτυπη σύνοδο. Η ουσία όμως -υποστηρίζουν- είναι ότι δημιουργήθηκε ένα πλαίσιο μέσα από το οποίο εκπέμπεται ένα σαφές μήνυμα προς τον Ερντογάν: Είτε θα αποκλιμακώσει την ένταση και θα σταματήσει τις προκλήσεις είτε στην Σύνοδο Κορυφής της 24ης και 25ης Σεπτεμβρίου για την ανατολική Μεσόγειο, θα αποφασιστούν συγκεκριμένα τιμωρητικά μέτρα κατά της Τουρκίας.
3. Εξαιρετικά σημαντική, σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου, ήταν η ομοφωνία υπέρ της Ελλάδας και της Κύπρου ακόμα και από χώρες που κατά το παρελθόν δεν είχαν στηρίξει ιδιαίτερα τις ελληνικές θέσεις. Και μπορεί χώρες όπως η Γαλλία, η Αυστρία και η Ολλανδία να τάχθηκαν αναφανδόν στο πλευρό της Ελλάδας, και οι υπόλοιπες όμως, σύμφωνα με τις σχετικές διαρροές, δεν προκάλεσαν πρόβλημα και δεν έθεσαν καμία ένσταση για το κοινό ανακοινωθέν.
Στο σχόλιο ότι με την χθεσινή εξέλιξη η Τουρκία κερδίζει χρόνο και συγκεκριμένα έναν ακόμα μήνα προκειμένου να προκαλεί και να εκβιάζει, στέλεχος της κυβέρνησης ερμηνεύει διαφορετικά το γεγονός: «Στην πράξη η Τουρκία έχει ένα χρονικό ‘’παράθυρο’’ κατά το οποίο μπορεί να επανέλθει στη λογική, να σταματήσει τις προκλήσεις, τις αυθαίρετες ενέργειες, τις παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου και να επιστρέψει σε ένα πλαίσιο συζήτησης για τη μία υπαρκτή διαφορά. Να επιστρέψει, δηλαδή, στις διερευνητικές επαφές για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Κοινοτικό ζήτημα
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον ίδιο, «δεν επιθυμεί κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας, προτιμά τον οριοθετημένο διάλογο, με βάση το Διεθνές Δίκαιο, και τις σχέσεις καλής γειτονίας. Η προοπτική των κυρώσεων είναι η απάντηση της Ευρώπης στην τουρκική παραβατικότητα, η οποία άλλωστε αποτελεί κοινοτικό κι όχι διμερές ζήτημα».
Από το πρωθυπουργικό περιβάλλον εκφράζουν ικανοποίηση και από την προβολή που έτυχαν η συνεδρίαση του Βερολίνου και τα αποτελέσματά της στα ξένα διεθνή δίκτυα και πρακτορεία ειδήσεων, κάτι που -όπως υποστηρίζουν- είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας για τη διεθνοποίηση του προβλήματος των προκλήσεων της Τουρκίας. Χαμόγελα προκάλεσαν στην κυβέρνηση και οι χθεσινές δηλώσεις της Άγκελα Μέρκελ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου και οι οποίες, κατά την ελληνική πλευρά, «ήταν οι καλύτερες που έχει κάνει μέχρι τώρα η Καγκελάριος για την Ελλάδα». Ανάμεσα στα άλλα, η κ. Μέρκελ τόνισε πως «ναι, πρέπει να πάρουμε σοβαρά όσα λένε οι Έλληνες φίλοι μας, πρέπει να τους στηρίξουμε σε όσα έχουν δίκιο». Σήμερα η Καγκελάριος πιθανόν να επικοινωνήσει με τον Ταγίπ Ερντογάν (αρχικά είχε ακουστεί ότι το συγκεκριμένο τηλεφώνημα θα γινόταν χθες), με την Άγκυρα πάντως να επιμένει στα… δικά της.
Σε επικοινωνία του Τούρκου Προέδρου με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, ο κ. Ερντογάν τάχθηκε υπέρ του διαλόγου και της λύσης που θα έχει ως αποτέλεσμα «να είναι όλοι κερδισμένοι στην Ανατολική Μεσόγειο», επαναλαμβάνοντας ωστόσο ότι η χώρα του «θα συνεχίσει να υπερασπίζεται παντού τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της». Την ίδια ώρα, το τουρκικό ΥΠΕΞ, δια του εκπροσώπου του, υποστήριζε πως «η Ελλάδα δεν είναι αρχιπελαγικό κράτος. Κυρίως το Καστελόριζο, αλλά και νησιά που βρίσκονται κοντά στην Ανατολία, δεν μπορούν να έχουν υφαλοκρηπίδα αυτό είναι εναντίον στο διεθνές δίκαιο και τα δεδικασμένες αποφάσεις». Στην περιοχή εκείνη μάλιστα συνεχίζει να πλέει το ερευνητικό Oruc Reis, μετά και τη νέα τουρκική NAVTEX.