Η παραίτηση της κυβέρνησης του Λιβάνου υπό την ασφυκτική πίεση των οργισμένων διαδηλώσεων που συνεχίζονται στη Βηρυτό, μετά τη φονική έκρηξη στο λιμάνι, απειλεί να τινάξει στον αέρα οποιαδήποτε προοπτική συμφωνίας για αναδιάρθρωση του χρέους τους επόμενους μήνες, δημιουργώντας νέα δεδομένα... αλά Αργεντινή στη χώρα, οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά.
Κανείς δεν ξέρει πόσο θα διαρκέσει η κατάσταση αναμονής μέχρι να υπάρξει νέα κυβέρνηση, καθώς η χώρα τον Μάρτιο αθέτησε πληρωμή 30 δισ. ομολόγων που έχουν εκδοθεί σε ευρώ (Eurobonds). Έκτοτε, οι συνομιλίες με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για διάσωση έχουν σταματήσει.
«Οι ομολογιούχοι δεν γνωρίζουν πραγματικά με ποιον θα διαπραγματεύονται», δήλωσε ο Ρίτσαρντ Σιγκάλ, ανώτερος αναλυτής της Manulife Investment Management στο Λονδίνο.
Η κυβέρνηση απέτυχε να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα σκληρών μνημονιακών μεταρρυθμίσεων που απαιτούνταν από τους πιστωτές ώστε να ξεκλειδώσει μια διεθνής χρηματοδότησης, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει τη χειρότερη οικονομική και πιστωτική κρίση εδώ και δεκαετίες.
Η έκρηξη στο λιμάνι που στοίχισε τη ζωή σε 171 ανθρώπους -σύμφωνα με τον τελευταίο απολογισμό- και κατέστρεψε μεγάλα τμήματα της πρωτεύουσας, εκτιμάται ότι έχει οικονομικό κόστος άνω των 15 δισ. δολ., αναφέρει το Bloomberg. Με τις δεσμεύσεις έκτακτης οικονομικής βοήθειας για τον Λίβανο να έχουν αποφέρει μέχρι τώρα μόλις 300 εκατ. δολ. Η διαφορά είναι τεράστια.
«Οι σύμβουλοι του Λιβάνου θα πρέπει να σκάψουν βαθιά στις εργαλειοθήκες τους για να βρουν όλα όσα χρειάζονται για να το διορθώσουν», δήλωσε ο Χανς Χουμς, διευθύνων σύμβουλος της Greylock Capital Management με έδρα τη Νέα Υόρκη, που κατέχει ομόλογα του Λιβάνου.
Στους μεγαλύτερους κατόχους των Eurobonds του Λιβάνου περιλαμβάνονται, η BlackRock, η Ashmore Group και η Fidelity Investments, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από το Bloomberg.
Οι κάτοχοι ομολόγων του Λιβάνου δεν περίμεναν να λάβουν πίσω πολλά από τα χρήματά τους, ακόμα και πριν από τις καταστροφικές εκρήξεις στο λιμάνι της Βηρυτού (οι τιμές των ομολόγων του Λιβάνου μειώθηκαν κάτω από 20 σεντ, ακόμη χαμηλότερες από εκείνες της Αργεντινής, γύρω στο Μάρτιο). Τώρα, μάλλον θα περιμένουν ακόμη λιγότερα.
Διπλή κρίση
Με ΑΕΠ μόλις 56,6 δισ., το εξωτερικό χρέος της χώρας είναι στα 92 δισ. δολάρια. Σχεδόν το 50% των περίπου 7 εκατομμυρίων κατοίκων του Λιβάνου βρισκόταν ήδη κάτω από το όριο της φτώχειας. Εκτιμήσεις λένε ότι θα ξεπεράσει το 60% έως το τέλος του έτους.
Ο κυβέρνηση έπεσε, αλλά αυτό δεν άλλαξε κάτι στην πράξη για την πλειοψηφία των ανθρώπων. Γι' αυτό και οι διαδηλώσεις δεν σταματούν εδώ, αλλά ζητούν ριζικές αλλαγές, πολιτικές και οικονομικές.
Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν και η ανεργία εξακολουθεί να κινείται πέριξ του 35%. Οι οδηγίες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο κλήθηκε να σώσει τον χρεοκοπημένο Λίβανο, αφορούν την ταχύτερη δυνατή εφαρμογή μεταρρυθμίσεων.
Από το φθινόπωρο του 2019 οι πολίτες του Λιβάνου βρίσκονται στους δρόμους, εκφράζοντας την αγανάκτησή τους για τη διαφθορά που μαστίζει τη χώρα, τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις και τον καλπάζοντα πληθωρισμό που εξανέμισε τις καταθέσεις τους, αναγκάζοντας τον τότε πρωθυπουργό Σαάντ Χαρίρι να παραιτηθεί. Τώρα η οργή τους ξεχειλίζει και για όλους εκείνους που επέτρεψαν επί έξι ολόκληρα χρόνια το κέντρο της Βηρυτού να κάθεται σε μια ωρολογιακή βόμβα 2.750 τόνων εκρηκτικών.
Το πολιτικό καθεστώς της χώρας είναι ιδιότυπο. Το 1943 το Λίβανο κέρδισε την ανεξαρτησία του από τους Γάλλους οι οποίοι μοίρασαν την εξουσία σε διάφορες θρησκευτικές ομάδες,(υπάρχουν Χριστιανοί, Μαρωνίτες και Ορθόδοξοι και Μουσουλμάνοι, Σουνίτες και Σιίτες ενώ σημαντικό ρόλο παίζουν και οι Δρούζοι) προκαλώντας καταστροφικές διαιρέσεις, στο όνομα της "αρμονικής συμβίωσης".
Μετά τον παρατεταμένο εμφύλιο πόλεμο (1975-1990) εισέρχονται στην πολιτική ζωή της χώρας φατρίες και πολέμαρχοι που διαχειρίζονται όλους τους φορείς της οικονομίας, όπως για παράδειγμα η δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού (EDL).
Προσθέτοντας τις επιπτώσεις από τη διεθνή οικονομική κρίση του 2008 και το ρεκόρ κρουσμάτων από τον κορωνοϊό το σκηνικό στη χώρα που άλλοτε αποκαλούσαν «Μαργαριτάρι της Ανατολής» διαμορφώνεται ζοφερό.
Οι διεθνείς πιστωτές ενδέχεται να καλωσορίσουν μια νέα κυβέρνηση που θα μπορούσε να σπάσει το αδιέξοδο στις συνομιλίες. Ωστόσο, ορισμένοι έχουν προειδοποιήσει ότι η κρίση χρέους του Λιβάνου κινδυνεύει να οδηγήσει σε μια νέα Αργεντινή, ή σε μια νέα Βενεζουέλα, όπου η διοίκηση του Προέδρου Νικολά Μαδούρο δεν πληρώνει το χρέος εδώ και τρία χρόνια χωρίς καμία αναδιάρθρωση.
Οι ομολογιούχοι του Λιβάνου αντιμετωπίζουν την προοπτική ακόμη μεγαλύτερων απωλειών από ό, τι η αγορά αυτή τη στιγμή τιμολογεί, σύμφωνα με τον Μοχίντιν Κρόνφολ, επικεφαλής διευθυντή επενδύσεων για τη Μέση Ανατολή και τη Β. Αφρική στην Franklin Templeton στο Ντουμπάι.
«Είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση που μόλις έγινε πιο περίπλοκη με την έκρηξη και την επακόλουθη παραίτηση της κυβέρνησης», είπε. «Το κράτος πρέπει τώρα να πληρώσει για ανοικοδόμηση εκτός όλων των άλλων. Οι ομόλογοι δεν θα πάρουν πολλά".
Η οικονομία μπορεί να έχει ύφεση 24% φέτος, ανέφερε το Institute of International Finance, αναθεωρώντας προηγούμενη πρόβλεψη για συρρίκνωση 15%.
«Ελλείψει βασικών μέτρων για την, εύλογη, μεταρρύθμιση της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής, δεν θα υπάρξει σταθερή εξωτερική χρηματοδοτική στήριξη για μια αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Elisa Parisi-Capone,, αντιπρόεδρος της Moody’s.
Με πληροφορίες Bloomberg, Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΕΡΤ