Χωρίς συμφωνία ολοκληρώθηκε και το δείπνο εργασίας μεταξύ των ηγετών της ΕΕ με τους 27 να συνεχίζουν τις διαβουλεύσεις το μεσημέρι της Κυριακής, όπως γνωστοποίησε με ανάρτησή του στο twitter ο εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Λίγο νωρίτερα, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε, έκανε λόγο για "τέλμα" στις διαπραγματεύσεις, καθώς "υπάρχουν πολλά θέματα για τα οποία ακόμη συζητάμε και που δεν καταφέρνουμε να λύσουμε".
Η ολομέλεια τελείωσε το μεσημέρι και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε ένας νέος, μαραθώνιος, κύκλος διαπραγματεύσεων.
Στον πρώτο γύρο διαβουλεύσεων συμμετείχαν Δανία, Αυστρία, Ολλανδία, Φινλανδία, Σουηδία, με τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, παρουσία του Σαρλ Μισέλ και της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν. Στη συγκεκριμένη συνάντηση μετείχε και ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σήμερα το πρωί, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ πρότεινε ένα αναθεωρημένο σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, ώστε να αρθεί το αδιέξοδο στις συνομιλίες των 27 ηγετών που συνεχίζονται για δεύτερη ημέρα, στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών.
Σύμφωνα με ένα έγγραφο, διπλωματικές πηγές και αξιωματούχους, τους οποίους επικαλείται το πρακτορείο Reuters, για να καθησυχάσει τις ανησυχίες που εκφράζουν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, με επικεφαλής την Ολλανδία, ο Μισέλ προτείνει:
- Να μειωθεί το ποσό των επιχορηγήσεων στα 450 δισ. ευρώ, από 500 που ήταν αρχικά. Αντιστοίχως, θα αυξηθεί το ποσό των δανείων, από τα 250 στα 300 δισ. ευρώ.
- Επίσης, προτείνεται να αυξηθεί κατά 100 εκατομμύρια ετησίως το ποσό των επιστροφών που λαμβάνουν η Αυστρία, η Δανία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία.
- Στο τραπέζι μπαίνει και ένας μηχανισμός με βάση τον οποίο οποιαδήποτε χώρα θα μπορούσε να εμποδίσει την εκταμίευση κονδυλίων, αν αμφισβητεί ότι γίνεται ορθή χρήση τους από τις χώρες που θα τα λάβουν.
Παράλληλα, το νέο σχέδιο, σύμφωνα με τους Financial Times, προβλέπει ένα συμβιβασμό σε ότι αφορά το θέμα του βέτο. Συγκεκριμένα δίνει σε μια χώρα το δικαίωμα να πει όχι στην πληρωμή προς κάποιο κράτος μέλος αλλά έχει περιθώριο μόνο τριών ημερών για να το πράξει. Η διαφορά θα συζητείται μεταξύ των υπουργών Οικονομικών και αν δεν λυθεί το θέμα θα πηγαίνει στους ηγέτες της ΕΕ.
Σύμφωνα με τους FT, οι μειώσεις στο κομμάτι των επιχορηγήσεων που προτείνει ο κ. Μισέλ αφορούν σε προγράμματα που τα κράτη μέλη είχαν προηγουμένως αφήσει να εννοηθεί πως είναι πρόθυμα να θυσιάσουν, περιλαμβανομένου του προτεινόμενου εργαλείου ανακεφαλαιοποίησης για προβληματικές εταιρείες καθώς και μιας πρωτοβουλίας για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων.
Ο τομέας-κλειδί για κράτη μέλη όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία είναι το πρόγραμμα Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που θα κατανέμει τη χρηματοδότηση σε μεμονωμένα κράτη μέλη. Οι επιχορηγήσεις που θα είναι διαθέσιμες μέσω αυτού του προγράμματος έχουν αυξηθεί από τα 310 δισ. ευρώ στα 325 δισ. ευρώ σύμφωνα με τη νέα πρόταση του κ. Μισέλ.
Μία διπλωματική πηγή, όμως, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι η πρόταση του Μισέλ δεν ικανοποιεί πλήρως τις τέσσερις χώρες που έχουν εκφράσει αντιρρήσεις (Ολλανδία, Σουηδία, Αυστρία, Δανία), ούτε τη Φινλανδία. Ωστόσο, ένας Ολλανδός διπλωμάτης είπε ότι η πρόταση αυτή συνιστά «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση» αλλά απομένουν ακόμη ανοιχτά πολλά θέματα. Το αν θα υπάρξει συμφωνία «θα εξαρτηθεί από τις επόμενες 24 ώρες», κατέληξε.
Επίσης, οι «σκληροί» θα έχουν μια μικρή αύξηση στις επιστροφές των προϋπολογισμών τους, ώστε να πειστούν να συμφωνήσουν με τη νέα πρόταση. Ωστόσο, Ολλανδία, Αυστρία, Δανία και Σουηδία εξακολουθούν να πιέζουν για μεγαλύτερες μειώσεις στο συνολικό μέγεθος του πακέτου.
Νέες σκληρές απαιτήσεις
Μέχρι αργά το απόγευμα, μια συμμαχία των λεγόμενων «σκληρών» πίεζαν για σημαντικές περικοπές στο κομμάτι των επιχορηγήσεων, με διπλωματικές πηγές να λένε στους FT πως οι συζητήσεις μπορεί να τραβήξουν μέχρι αύριο Κυριακή. Άλλη διπλωματική πηγή δήλωσε στο Reuters πως οι πιθανότητες να υπάρξει συμφωνία σήμερα είναι «πολύ μικρές». «Οι πιθανότητες είναι πολύ μικρές να υπάρξει συμφωνία απόψε» είπε.
Οι τέσσερις χώρες πιέζουν για μεγαλύτερες περικοπές στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, απαιτώντας οι επιχορηγήσεις να μειωθούν από τα 325 δισ. ευρώ στα περίπου 155 δισ. ευρώ, και επίσης να αφαιρεθούν επιπλέον 190 δισ. ευρώ από άλλα προγράμματα δαπανών.
Κατά τη διάρκεια διαλείμματος της Συνόδου, ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, δήλωσε σε δημοσιογράφους πως υπάρχει κάποια αισιοδοξία στις διαπραγματεύσεις, όμως η κυβέρνησή του θα συνεχίσει να απαιτεί σημαντικές περικοπές. Στις απαιτήσεις των «σκληρών» αντιστέκονται οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία –όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία.
Ένα άλλο πεδίο αντιπαράθεσης είναι το πώς θα συνδεθούν τα χρήματα της ανάκαμψης με τον σεβασμό του κράτους δικαίου. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, έχει απειλήσει να ασκήσει βέτο σε μια συμφωνία που θα καθιστά τον σεβασμό θεμελιωδών αξιών ως προϋπόθεση του ταμείου ανάκαμψης. Σε αυτό έχει την υποστήριξη του πρωθυπουργού της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέσκι.