«Είναι η στιγμή της προσσελήνωσης του ανθρώπου στο φεγγάρι». Με αυτά τ χαρακτηριστικά λόγια παρoμοίασε πριν λίγο καιρό η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το νέο Green Deal για ουδέτερο ενεργειακό αποτύπωμα της Ευρώπης των 27 μέχρι το 2050. Ένα φιλόδοξο πρόγραμμα, από το οποίο θα κριθεί εν πολλοίς και η ίδια στο πηδάλιο της ΕΕ και ένα μεγαλεπήβολο εγχείρημα που θα απαιτήσει ιδέες, τεχνολογική καινοτομία, ευελιξία και διάθεση συνεργασίας των χωρών μελών, κυρίως όμως τεράστια ποσά που θα πρέπει να επενδυθούν στη λεγόμενη πράσινη οικονομία.
«Να έχει το προβάδισμα η ΕΕ»
Βασική προϋπόθεση είναι η αποδέσμευση του ευρωπαϊκού παραγωγικού μοντέλου από τα ορυκτά καύσιμα, δηλαδή από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και η στροφή της οικονομίας, της γεωργίας, των συγκοινωνιών και των ιδιωτών παρόχων ενέργειας σε ένα περιβαλλοντικά βιώσιμο μοντέλο λειτουργίας. Σύμφωνα με το σχέδιο της Κομισιόν, για να επιτύχει ο στόχος θα πρέπει να επενδυθούν ετησίως 290 δισ. ευρώ. Μέσα σε δέκα χρόνια, το ποσό θα μπορούσε να φτάσει στα τρία τρισ. ευρώ. Όπως γίνεται αντιληπτό, παρά το τεράστιο ποσό, το κόστος της ριζικής αναδιαμόρφωσης του παραγωγικού μοντέλου δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Γι' αυτό η Κομισιόν ελπίζει να κινητοποιήσει και θεσμικούς επενδυτές, όπως συνταξιοδοτικά ταμεία ή ασφάλειες.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι πάντως αισιόδοξη για την επιτυχία του στόχου, όπως είπε πρόσφατα επισκεπτόμενη την Κροατία. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι το ευρωπαϊκό Green Deal θα γίνει η νέα πράσινη στρατηγική μας. Για την ΕΕ πρόκειται για επενδύσεις, για καινοτομία και για νέες τεχνολογίες. Εφόσον η ανθρωπότητα ακολουθήσει και ευθυγραμμιστεί με τη Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή και τους φιλόδοξους στόχους μας, θα ήθελα η ΕΕ να γίνει το πρότυπο, να γίνει εξαγωγέας γνώσης και νέων τεχνολογιών, να έχει το προβάδισμα σε αυτά τα θέματα».
Βαθιά το χέρι στην τσέπη
Από αυτό το μεταβατικό ταμείο θα επωφεληθούν περιοχές εξόρυξης άνθρακα στη Ρηνανία ή στο Λάουσιτς, στην Άνω Σιλεσία της Πολωνίας αλλά κι αλλού, υπό την προϋπόθεση ότι οι χώρες μέλη υποβάλουν πειστικά σχέδια για το ποια χρήση θα κάνουν ώστε να γίνουν «πράσινες» αυτές οι περιοχές. Χωρίς να υπάρχουν ακόμη λεπτομέρειες, γίνεται λόγος για αρχικά 100 δισ. ευρώ. Τα 7 δισ. θα προέλθουν από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα χρηματοδοτήσει δάνεια για ιδιωτικές επενδύσεις. Και φυσικά τα ίδια τα κράτη-μέλη θα πρέπει να διαθέσουν ίδιους πόρους, οι πλουσιότερες περισσότερους.