«Η προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας μέσω της διασυνδεσιμότητας καθιστά την περιοχή μας πιο ασφαλή και ανθεκτική σε ένα περιβάλλον γενικότερης αστάθειας», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, μετά την ολοκλήρωση της τριμερούς συνάντησης Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ στην Αθήνα με τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Κόμπου και του υπουργού Εξωτερικών του Ισραήλ Γκίντεον Σαάρ.
Υπογράμμισε πως οι τρεις χώρες προσβλέπουν στη διεύρυνση του σχήματος με την επανενεργοποίηση του «3+1» και τη συμμετοχή των ΗΠΑ και τόνισε πως το θέμα έθεσε ο ίδιος στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, κατά την πρόσφατη συνάντησή τους στην Ουάσιγκτον, από τον οποίο μάλιστα είχε «καταρχήν θετική ανταπόκριση».
Όπως υπογράμμισε, στηρίζουμε «την ενεργοποίηση της Μόνιμης Γραμματείας του Τριμερούς Σχήματος Συνεργασίας με έδρα τη Λευκωσία για τον καλύτερο συντονισμό μας».
«Προωθούμε την ενίσχυση της συνεργασίας και των κοινών μας δράσεων στον τομέα του εμπορίου, της οικονομίας, της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, της πολιτικής προστασίας και της κυβερνοασφάλειας», επισήμανε και προσέθεσε: «Ιδιαίτερη σημασία αποδίδουμε στη μεταξύ μας ενεργειακή συνεργασία και διασυνδεσιμότητα, η οποία αναγνωρίζεται και ενθαρρύνεται από το Διεθνές Δίκαιο».
Σημείωσε δε πως η παρουσία των δύο υπουργών στην Αθήνα επισφραγίζει τη βούληση «να εργαστούμε από κοινού για την εδραίωση τόσο της ίδιας της συνεργασίας μας, όσο και της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής».
«Η γεωγραφία είναι η μόνη σταθερά σε μια γεωπολιτική εξίσωση», επισήμανε. «Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ σχηματίζουν ένα νοητό τρίγωνο που συνδέει Ευρώπη, Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή».
«Κορυφαία προτεραιότητα της εξωτερικής μας πολιτικής το Κυπριακό»
Χαρακτήρισε κορυφαία προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής το Κυπριακό και σημείωσε πως η ελληνική κυβέρνηση, σε σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία, εξήντλησε όλους τους διπλωματικούς διαύλους, έτσι ώστε το Κυπριακό να καταστεί μείζον θέμα στην Ατζέντα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.
Στις 17 και 18 Μαρτίου στη Γενεύη πραγματοποιείται η διευρυμένη συνάντηση που καλεί ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.
«Θα στηρίζουμε πάντα τις προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, όπως αυτή καθορίζεται στα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για μία Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία. Σε έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις η διαίρεση δεν μπορεί να είναι λύση. Λύση είναι μόνο η σύνθεση», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Επισήμανε πως η επανεκκίνηση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα έτσι ώστε να λυθεί το πρόβλημα της Κύπρου, το οποίο αποτελεί στην πραγματικότητα ένα πολύ ισχυρό πλήγμα για τη διεθνή νομιμότητα, ένα πεδίο διαίρεσης σε κρίσιμες εποχές.
«Η στάση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει χαρακτήρα δημιουργικό, ωφέλιμο, επιχειρεί να συνθέσει υπό τη σκέπη του ΟΗΕ και των ψηφισμάτων του τις αντιθέσεις οι οποίες υφίστανται».
Τόνισε δε πως «υπάρχει διάθεση εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας να προσέλθει με αυτόν τον δημιουργικό τόνο. Η ελληνική κυβέρνηση θα σταθεί αρωγός. Η Κύπρος θα πρέπει και πάλι να ενωθεί. Είναι απαίτηση των καιρών και οφειλόμενο στην ιστορία του».
Ερωτηθείς σχετική με την ηλεκτρική διασύνδεση με Κύπρο και Ισραήλ, τόνισε χαρακτηριστικά: «To GSI θα γίνει και θα ολοκληρωθεί. Μεριμνούμε ώστε να μην υπάρξει η οποιαδήποτε εμπλοκή στο έργο αυτό».
«Αντιλαμβανόμαστε ότι τα έργα διασυνδεσιμότητας είναι πολύ υψηλής σημασίας και για την ενεργειακή σταθερότητα και την ασφάλεια της περιοχής μας και για την Ευρώπη ολόκληρη και τον κόσμο. Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί με βάση τον προγραμματισμό, ο οποίος θα οριστικοποιηθεί».
«Η Ελλάδα τήρησε από την πρώτη μέρα στάση αρχής»
Όπως ανέφερε ο κ. Γεραπετρίτης, η «7η Οκτωβρίου 2023 συντάραξε όχι μόνο την περιοχή μας, αλλά και τον κόσμο ολόκληρο» και σημείωσε πως ο ίδιος έχει επισκεφθεί πολλές φορές την περιοχή για να αποκτήσει μία καλή εικόνα, επικοινωνώντας με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
«Η Ελλάδα τήρησε από την πρώτη μέρα στάση αρχής. Καταδικάσαμε την επίθεση της Χαμάς και ζητήσαμε την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση όλων των ομήρων», σημείωσε. «Υπογραμμίσαμε την ανάγκη να παραμείνει προτεραιότητα η απρόσκοπτη και συνεχής ροή ανθρωπιστικής βοήθειας σε όλα τα μέρη της Γάζας».
Χαρακτήρισε τις πρόσφατες εξελίξεις «ενθαρρυντικές» και σημείωσε ότι «οι συμφωνίες που έγιναν οφείλουν να τηρηθούν».
«Ειδικά ως προς την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, η εκεχειρία δίνει τα αναγκαία κίνητρα για την αναζωογόνηση της πολιτικής διαδικασίας για την επίλυση στη βάση των δύο κρατών σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με αναγνώριση του δικαιώματος του Ισραήλ για ειρήνη και ασφάλεια».
«Η κατάσταση στη Συρία είναι εξαιρετικά προβληματική», επισήμανε. «Η Ελλάδα καταδίκασε τις φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν εις βάρος αθώων αμάχων, κατεξοχήν Χριστιανών και Αλαουιτών. Η σταθερότητα και η ευημερία της Συρίας είναι προς το συμφέρον της περιοχής. Γι' αυτό και χαιρετίσαμε τα βήματα προς την εθνική συμφιλίωση».
«Παρακολουθούμε στενά τη διαδικασία πολιτικής μετάβασης στη Συρία, η οποία, όπως είχα την ευκαιρία να μεταφέρω ο ίδιος στον προσωρινό πρόεδρο στη Δαμασκό, είναι κρίσιμο να είναι συμπεριληπτική, να διασφαλίζει τη συμμετοχή όλων των εθνικοτήτων και όλων των θρησκευτικών κοινοτήτων, με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, απαλλαγμένη από οποιαδήποτε εξωτερική επιρροή».
Για τους λόγους αυτούς, προσέθεσε «από κοινού με την Κυπριακή Δημοκρατία, ζητήσαμε από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς η άρση των κυρώσεων της Συρίας να γίνει με τρόπο σταδιακό, να είναι υπό προϋποθέσεις και σε κάθε περίπτωση αναστρέψιμη».
«Ως εκ των παλαιότερων μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και ως εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Ελλάδα εργάζεται με γνώμονα την εμπέδωση της ειρήνης και ασφάλειας σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο», ανέφερε.
«Πυξίδα μας παραμένει το Διεθνές Δίκαιο, που σε καιρούς ασύμμετρους είναι το μόνο όχημα βιώσιμης ειρήνης και ευημερίας. Η Ελλάδα, καθολικά αξιόπιστος συνομιλητής σε διμερές και πολυμερές επίπεδο, αποσκοπεί να αποτελέσει τη γέφυρα μεταξύ Βορρά-Νότου, Ανατολής και Δύσης», ανέφερε.
Επισήμανε πως η Ελλάδα υποστηρίζει όλες τις προσπάθειες «ώστε η ανθρωπιστική βοήθεια να εισέλθει στην περιοχή της Γάζας και να φτάσει σε εκείνους που αποτελούν τα θύματα και έχουν την ανάγκη να λάβουν τη βοήθεια αυτή χωρίς άλλες διαμεσολαβήσεις».
Ιδιαιτέρως επαίνεσε την Κύπρο για το θαλάσσιο διάδρομο Αμάλθεια και προσπάθειες άλλων χωρών όπως η Ιορδανία, αλλά και το Ισραήλ που άνοιξε τα περάσματα ώστε να περάσει μεγαλύτερος αριθμός φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια.
«Η Ελλάδα είχε την πρωτοβουλία ώστε τα κράτη της Ε.Ε. να λάβουν την υποχρέωση να περιθάλψουν τραυματισμένα παιδιά από τη Γάζα και ασθενείς. Στο πλαίσιο αυτό υποδεχθήκαμε δέκα παιδιά με τις οικογένειές τους που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε ελληνικά νοσοκομεία και λαμβάνουν περίθαλψη. Κατέστη δυνατό μέσα από τη βοήθεια των ισραηλινών και αιγυπτιακών αρχών. Θα πρέπει να υπάρξει η ειρήνη που θα εγγυάται την ασφάλεια. Ειρήνη και ασφάλεια είναι το ελάχιστο που μπορούμε να απαιτούμε από τις χώρες και τη διεθνή κοινότητα», κατέληξε.
Κόμπος: Η τριμερής συνεργασία στέλνει μηνύματα σε ως προς την διάρκεια της και την προστιθέμενη αξία της
Μετά το πέρας των εργασιών της τριμερούς συνάντησης ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος, σε δηλώσεις του, τόνισε ότι η Τριμερής στέλνει μηνύματα ως προς την διάρκεια και την προστιθέμενη αξία της συνεργασίας. Όπως είπε πρόκειται για μια συνεργασία με μέλλον και ορίζοντα στρατηγικής σύμπλευσης. Προσέθεσε ότι η διάταξη της τριμερούς είχε ευρύτητα θεματολογίας, όπως η ενέργεια, η άμυνα, η διαχείριση κρίσεων κ.α. και τάχθηκε υπέρ της εμβάθυνσης του θεματολογίου. Και όπως είπε σε αυτό το πλαίσιο συμφωνήσανε για την προετοιμασία της 10ης συνόδου κορυφής με τη συμμετοχή των ηγετών των τριών χωρών που θα γίνει στο άμεσο μέλλον.
Ο κ. Κόμπος εξέφρασε την απερίφραστη καταδίκη των τρομοκρατικών επιθέσεων της Χαμάς, είπε ότι η βαρβαρότητα και η τρομοκρατία δεν μπορεί να είναι ιδεολογία και τόνισε ότι η Χαμάς δεν μπορεί να έχει ρόλο για στην επόμενη μέρα στη Γάζα. Εστίασε στην τραγική κατάσταση στη Συρία είπε ότι είναι κοινή η ανησυχία για τις συγκρούσεις, καταδίκασε τα ειδεχθή εγκλήματα εναντίον χριστιανών, αλαουιτών, και δρούζων και τόνισε με έμφαση ότι είναι απαραίτητο να υπάρξει διερεύνηση και λογοδοσία. «Ο λαός της Συρίας δικαιούται στήριξης αλλά η Συρία δεν μπορεί να αποτελεί βάση εξαγωγής εξτρεμισμού, και πηγή αστάθειας στην περιοχή», είπε ο κ. Κόμπος και σημείωσε ότι η αποκλιμάκωση είναι βασική προτεραιότητα για την προώθηση συμπεριληπτικής και μεταβατικής διαδικασίας χωρίς επεμβάσεις επιρροές και παρεμβάσεις τρίτων παραγόντων"
Για το Λίβανο είπε ότι η πλήρης κατάπαυση του πυρός είναι βασική παράμετρος για την ασφάλεια, ενώ τόνισε ότι πρέπει να υπάρξει συντονισμός για να αντιμετωπιστούν οι αναθεωρητικές τάσεις τρίτων χωρών που υπονομεύουν την περιφερειακή ισορροπία και ασφάλεια. Υπογράμμισε ότι συζητήθηκε η διασυνδεσιμότητα ως προς τον τρόπο ενίσχυσης του σχήματος ώστε γίνει 3+1 με τη συμμετοχή των ΗΠΑ κάτι που εκτίμησε ότι θα είναι πολλαπλασιαστής ισχύος και για τις ΗΠΑ στην περιοχή μας. Προσέθεσε ότι η Ελλάδα η Κύπρος και το Ισραήλ έχουν αλληλένδετα γεωγραφικά πλεονεκτήματα και είπε ότι η πύλη προς την Ευρώπη για ενεργειακούς σκοπούς είναι νοτιοανατολική.
Ανέφερε ότι ενημέρωσε για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, είπε ότι η Κύπρος προσέρχεται στην άτυπη πενταμερή στις 17 και 18 Μαρτίου προσηλωμένη να προκύψει θετικό αποτέλεσμα που να αφορά την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. Τόνισε ότι η θέση της χώρας του είναι ότι πρέπει να ξεκινήσουν οι συζητήσεις από το Κράν Μοντανά, και τόνισε πως όποια άλλη ιδέα δεν θα γίνει αποδεκτή, και η αποτυχία των συνομιλιών θα έχει καταστροφική επίδραση για την περιοχή, αλλά και για τους Ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση είπε ότι δεν έχει σημασία εάν είναι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος, αλλά πρέπει να εστιάσουν στα δεδομένα και η πενταμερής συνάντηση θα κριθεί εκ του αποτελέσματος. «Προσερχόμαστε με καλή βούληση και διάθεση για διάλογο. Εναπόκειται στην άλλη πλευρά πως θα τοποθετηθεί», είπε ο κ. Κόμπος. Τέλος, ανέφερε ότι η Κύπρος βοηθάει στη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και επανέλαβε με έμφαση την ανάγκη απελευθέρωσης των ομήρων και της κατάπαυσης του πυρός.
Σάαρ: Η τριμερής σχέση βασίζεται στις κοινές αξίες μας και τα συμφέροντά μας
Από την πλευρά του ο Υπ.Εξ. του Ισραήλ Γκίντεον Σάαρ, τόνισε ότι η σχέση των τριών χωρών βασίζεται στην στρατηγική περιφερειακή συνεργασία και σε κοινές αξίες και συμφέροντα. Η τριμερής συνάντηση δίνει τη δυνατότητα είπε, να επεκτείνουμε τους στρατηγικούς δεσμούς μας, ενώ προάγει την συνεργασία σε πολλά πεδία και στόχος είναι να υπάρχουν περισσότερα θέματα στην ατζέντα. Σημείωσε ότι συμφωνήσανε στην πραγματοποίηση μηνιαίων συναντήσεων για να προάγεται από κοινού η συνδεσιμότητα και η ατζέντα θεμάτων που θα συζητηθεί σε μια συνάντηση κορυφής μεταξύ των ηγετών των χωρών. Τόνισε ότι τα γεγονότα του Οκτωβρίου του 2023 άλλαξαν ριζικά την περιοχή, και προσέθεσε ότι «με τον φίλο μας τον κ. Τράμπ έχουμε μια ευκαιρία να φτιάξουμε τα πράγματα στην περιοχή».
Είπε, επίσης, ότι το Ισραήλ μπορεί να μην έκλαψε την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, αλλά στο νέο καθεστώς Τζολάνι, είδαμε ότι σφαγιάστηκαν χριστιανοί και τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να παίξει ρόλο και η Συρία πρέπει να είναι προσεκτική με τις πολιτικές της με την Τουρκία. Ο ισραηλινός Υπ. Εξ. σημείωσε ότι η Τουρκία βοηθά και δίνει τη δυνατότητα να μπαίνουν δυνάμεις στο Λίβανο για να βοηθήσουν τη Χεσμπολάχ και προσέθεσε ότι ο Λίβανος έχει μια ευκαιρία να απεμπλακεί από το Ιράν, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να είναι βέβαιο ότι ο λιβανέζικος στρατός είναι ισχυρότερος από τη Χεζμπολάχ. «Το Ισραήλ δεν θα συμφωνήσει σε τίποτα λιγότερο από την πλήρη αποστρατικοποίηση της Γάζας, το τέλος της παρουσίας της Χαμάς, και την επιστροφή ομήρων», δήλωσε και υπογράμμισε ότι «η Χαμάς είναι η οργάνωση που έκανε φρικτά εγκλήματα κατά του Ισραήλ», ενώ τόνισε ότι το Ιράν προσπαθεί να αφανίσει το Ισραήλ και το λέει δημοσίως. Τέλος, χαρακτήρισε το Ιράν παράγοντα αποσταθεροποίησης της περιοχής μας και εχθρό όλου του δυτικού πολιτισμού.
Απαντώντας σε ερωτήσεις ο κ. Σάαρ, αναφέρθηκε στο Κυπριακό και είπε ότι η θέση του Ισραήλ είναι σαφής, στηρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου, χαρακτήρισε απαράδεκτη την εισβολή και κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού από την Τουρκία, και είπε ότι είναι εναντίον των προσπαθειών της Τουρκίας να παρουσιάσει τον εαυτό της ως έναν υπερασπιστή της περιφερειακής σταθερότητας.
Αναφερόμενος στις συνομιλίες στη Ντόχα, είπε ότι οι προσπάθειες συνεχίζονται και δεν μπορούμε να προβλέψουμε τα αποτελέσματα, ανέφερε ότι η χώρα του δέχθηκε την πρόταση του ειδικού απεσταλμένου, αλλά την απέρριψε η Χαμάς, ενώ είπε ότι αυτό που αποκαλούμε ανθρωπιστική βοήθεια, «σε 42 μέρες μπήκαν 25 χιλιάδες φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας, που είναι σήμερα το 50% του προϋπολογισμού της Χαμάς που το χρησιμοποιούν για να στρατολογηθούν νέοι τρομοκράτες. Και αυτό πρέπει να το έχουμε υπόψη μας».
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ