Ξεκίνησε η διαδικασία εκκαθάρισης των εκλογικών καταλόγων από το Υπουργείο Εσωτερικών, σε εφαρμογή της σχετικής ρύθμισης που περιλαμβάνεται στον νόμο 5083/2024 για την επιστολική ψήφο, ο οποίος ψηφίστηκε τον Ιανουάριο.
Στόχο της διαδικασίας αποτελεί η εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων από εκλογείς που παραμένουν εγγεγραμμένοι σε αυτούς, ενώ έχουν αποβιώσει, κυρίως στην αλλοδαπή, αλλά ουδέποτε ο θάνατός τους δηλώθηκε στις αρμόδιες ελληνικές αρχές. Όπως δήλωσε ο Υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος «Η εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων, που για πρώτη φορά λαμβάνει χώρα, αξιοποιώντας δεδομένα που είναι σε γνώση του ελληνικού δημοσίου, θα μας επιτρέψει να έχουμε την πραγματική αποτύπωση του εκλογικού σώματος και, εφεξής, τον πραγματικό προσδιορισμό της συμμετοχής και αποχής των εκλογέων σε κάθε εκλογική διαδικασία. Πρόκειται για μία ακόμη πρακτική εφαρμογή της ψηφιοποίησης και της διαλειτουργικότητας των δημόσιων μητρώων που συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του κράτους.»
Όπως ορίζεται στη σχετική διάταξη, η εκκαθάριση αφορά εκλογείς 80 ετών και άνω, οι οποίοι πληρούν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις:
α) έχουν γεννηθεί πριν από την 1η Ιανουαρίου 1944,
β) δεν έχουν υποβάλει οι ίδιοι φορολογική δήλωση ή δεν εμφανίζονται ως εξαρτώμενα πρόσωπα σε φορολογικές δηλώσεις του φορολογικού έτους 2022 που έχουν υποβληθεί έως την 31η Δεκεμβρίου 2023,
γ) δεν έχουν ελληνικό διαβατήριο εν ισχύ και
δ) δεν λαμβάνουν σύνταξη.
Προκειμένου να εντοπιστούν οι ανωτέρω εκλογείς, προηγήθηκε διασταύρωση των στοιχείων τους, όπως εμφανίζονται στους εκλογικούς καταλόγους, με τα μητρώα του Δημοσίου, από τα οποία επιβεβαιώνονται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις, δηλαδή το Φορολογικό Μητρώο της ΑΑΔΕ και το Μητρώο Διαβατηρίων της Ελληνικής Αστυνομίας, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Από τη διασταύρωση προέκυψε ότι σήμερα στους εκλογικούς καταλόγους βρίσκονται εγγεγραμμένοι 440.654 εκλογείς ηλικίας 80 ετών και άνω, οι οποίοι δεν υπέβαλαν φορολογική δήλωση το 2023, δεν έχουν ελληνικό διαβατήριο εν ισχύ και δεν λαμβάνουν καμία σύνταξη. Από το Υπουργείο Εσωτερικών εκτιμάται ότι αυτά τα αποτελέσματα συνάδουν, κατά σημαντικό βαθμό, με τη μεταναστευτική ιστορία της χώρας, καθώς συγκεκριμένες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας και της Πελοποννήσου, όπως ενδεικτικά η Φλώρινα και η Λακωνία, που εμφανίζουν κατά τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις ακόμη μεγαλύτερα ποσοστά αποχής συγκριτικά με το σύνολο της χώρας, ήταν αυτές με τις μεγαλύτερες μεταναστευτικές ροές κατά τις δεκαετίες του 1950 έως 1970 και, ταυτόχρονα, αυτές στις οποίες εμφανίζεται σήμερα μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των 440.654 εκλογέων, συγκριτικά με άλλες. Ενδέχεται, συνεπώς, Έλληνες μετανάστες, οι οποίοι απεβίωσαν στο εξωτερικό, χωρίς να διατηρούν περιουσία ή άλλες οικονομικές σχέσεις με την Ελλάδα, να μην έχουν δηλωθεί στη χώρα μας ως αποβιώσαντες, και άρα να μην έχουν διαγραφεί αυτομάτως από τους εκλογικούς καταλόγους, όπως ισχύει για τους εντός συνόρων αποβιώσαντες.
Για το σύνολο των 440.654 εκλογέων, έχει ήδη ενημερωθεί η εφαρμογή του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού ψηφίζεις» (mpp.ypes.gov.gr), εμφανίζοντας το μήνυμα «Είστε ενταγμένος στον κατάλογο Εκλογέων προς Διαγραφή από τους Εκλογικούς Καταλόγους, στο πλαίσιο της τρέχουσας εκκαθάρισης των Εκλογικών Καταλόγων. Θα πρέπει να απευθυνθείτε στον Δήμο σας ή στην οικεία Διπλωματική Αρχή για να ζητήσετε να ανακληθεί η Διαγραφή σας.»
Τι χρειάζεται να κάνει ένας εκλογέας εφόσον συγκεντρώνει όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις; Το Υπουργείο Εσωτερικών καλεί τους εκλογείς που πληρούν τα παραπάνω κριτήρια να επισκεφθούν την εφαρμογή «Μάθε πού ψηφίζεις» για να επιβεβαιώσουν, συμπληρώνοντας το επώνυμο, το όνομα, το πατρώνυμο και το έτος γέννησής του, αν εμφανίζεται στην εγγραφή τους το σχετικό μήνυμα.
Εάν ένας εκλογέας εντοπίσει το μήνυμα ότι είναι ενταγμένος στον κατάλογο εκλογέων προς διαγραφή:
- μεταβαίνει έως την 31η Δεκεμβρίου 2024 α) στον οικείο δήμο, δηλαδή είτε στον δήμο στο δημοτολόγιο του οποίου είναι εγγεγραμμένος είτε στον δήμο όπου ψηφίζει ως ετεροδημότης είτε στον δήμο κατοικίας του ή β) στο προξενείο του τόπου κατοικίας του, αν είναι κάτοικος εξωτερικού, και
- ζητά, προσκομίζοντας την ταυτότητα ή άλλο επίσημο έγγραφο (διαβατήριο εν ισχύ ή ληγμένο, δίπλωμα οδήγησης) την άρση της διαγραφής του από τους εκλογικούς καταλόγους.
Η άρση της διαγραφής ολοκληρώνεται άμεσα, την ίδια στιγμή, προκειμένου ο εκλογέας να παραμείνει εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο.
Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα να προσέλθει στον δήμο ή το προξενείο και ρητά εξουσιοδοτημένο από τον εκλογέα πρόσωπο, το οποίο, εκτός από το έγγραφο ταυτότητάς του, πρέπει να φέρει και εξουσιοδότηση του εκλογέα από το gov.gr (ή με θεώρηση γνησίου υπογραφής). Στην περίπτωση αυτή, οικείος δήμος θεωρείται και ο δήμος όπου είναι εγγεγραμμένο ή ψηφίζει ή κατοικεί το εξουσιοδοτημένο πρόσωπο. Αντίστοιχα, προξενείο του τόπου κατοικίας θεωρείται και το προξενείο του τόπου όπου κατοικεί το εξουσιοδοτημένο πρόσωπο.
Εάν ο εκλογέας δεν εντοπίσει στην εφαρμογή «Μάθε πού ψηφίζεις» μήνυμα ότι είναι ενταγμένος στον κατάλογο εκλογέων προς διαγραφή, σημαίνει ότι παραμένει εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο και δεν απαιτείται να προβεί σε καμία ενέργεια.
Διευκρινίζεται ότι, ακόμη κι αν ο εκλογέας δεν ζητήσει την άρση της διαγραφής έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, μπορεί να απευθυνθεί αποκλειστικά στον Δήμο στου οποίου το δημοτολόγιο είναι εγγεγραμμένος, ούτως ώστε να επανεγγραφεί στον εκλογικό κατάλογο. Επιπλέον, όπως ισχύει πάγια για κάθε εκλογική αναμέτρηση, ακόμη κι αν την ημέρα διεξαγωγής εκλογών ένας εκλογέας δεν εμφανίζεται στην εφαρμογή «Μάθε πού ψηφίζεις» μπορεί και πάλι να προσέλθει στον δήμο, στο δημοτολόγιο του οποίου είναι εγγεγραμμένο και να λάβει «Βεβαίωση παραλειφθέντος εκλογέα». Με την βεβαίωση αυτή ο εκλογέας μπορεί να ψηφίσει σε οποιοδήποτε εκλογικό τμήμα του δήμου στο δημοτολόγιο του οποίου είναι εγγεγραμμένος.