«Οι προβληματισμοί και ανησυχίες που εκφράζονται για τα εθνικά μας θέματα είναι εύλογες και υπαρκτές. Τους δημιουργεί άλλωστε η επιθετικότητα και ο αυξανόμενος αναθεωρητισμός της Τουρκίας. Η ανάδειξή τους στην ουσία ενισχύει τις πάγιες εθνικές μας θέσεις, ιδίως όταν εκφράζονται από υπεύθυνα χείλη. Είναι λάθος να αντιμετωπίζονται ως επικριτικές, εφ’ όσον μάλιστα η χώρα παραμένει προσηλωμένη στην εθνική γραμμή». Αυτό τόνισε ο τ. πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, μιλώντας στην εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Βαγγέλη Πλάκα «Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η Θεσσαλονίκη».
«Ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας, αλλά με σταθερές θέσεις, πάντοτε διατυπωμένες με απόλυτη διαύγεια», σημείωσε και επεσήμανε ότι «δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν έτοιμος να μπει σε εφ’ όλης της ύλης διαπραγμάτευση με την Τουρκία όπως ακούγεται από κάποιες πλευρές τελευταία».
Ο ιδρυτής της ΝΔ, τόνισε ο τ. πρωθυπουργός, «πίστευε ότι η μόνη διαφορά με την Τουρκία, η οριοθέτηση δηλαδή της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο θα έπρεπε να επιλυθεί σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες, αν χρειαστεί και με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης βάσει συνυποσχετικού. Και ήταν η Τουρκία που υπαναχώρησε τότε. Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια. Με άλλα λόγια ο υπαινιγμός ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής θα ήταν διατεθειμένος να συζητήσει επί θεμάτων που μονομερώς και αυθαίρετα επιχειρεί να προσθέτει διαχρονικά η Τουρκία στην ατζέντα είναι ανακριβής, έωλος και ίσως εκ του πονηρού».
Ο κ. Καραμανλής σημείωσε ότι «οι παρακαταθήκες του Κωνσταντίνου Καραμανλή έχουν ξεχωριστή σημασία και σήμερα. Διότι μπορεί πράγματι το δημοκρατικό πολίτευμα να είναι στέρεα εδραιωμένο στην χώρα μας, μπορεί πράγματι να έχει αυξηθεί σημαντικά ανά τον κόσμο ο αριθμός των χωρών με δημοκρατικό καθεστώς, όμως κίνδυνοι για την δημοκρατία και κυρίως την ποιότητά της ελλοχεύουν και πρέπει να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα προτού προξενήσουν ανεπανόρθωτες βλάβες».
Αναφέρθηκε ιδιαιτέρως στην διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και την περιθωριοποίηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού που «ωθεί αυξανόμενο αριθμό πολιτών στην αποχή και άρνηση της πολιτικής διαδικασίας. Ακόμα χειρότερα στα μάτια πολλών το σύστημα έχει απωλέσει την νομιμοποίησή του.
Μεταβάλλονται είτε σε ‘φυγάδες της πολιτικής’ δηλαδή απορρίπτουν την συμμετοχή τους στα κοινά, είτε σε ‘πολιτικούς νομάδες’ εγκαταλείποντας ιστορικά κόμματα και στρέφονται σε πιο ακραίες φωνές και σχήματα. Η δε δυσαρέσκεια και απογοήτευσή τους οδηγεί και τον δημόσιο βίο σε όλο και μεγαλύτερη οξύτητα, επιθετικότητα, λεκτική και όχι μόνο βία, τραυματίζοντας και με αυτόν τον τρόπο την σταθερότητα και την δημοκρατική διαδικασία».
Χαρακτήρισε μάλιστα «κατεπείγουσα» την ανάγκη «η Δύση να διαμορφώσει ένα νέο κοινωνικό – οικονομικό μοντέλο που θα απαντά στις αγωνίες, τα αδιέξοδα, τον αποκλεισμό που αισθάνονται ιδίως οι λιγότερο ευνοημένοι πολίτες».
«Σοκαριστική αποκάλυψη»
Ο Κώστας Καραμανλής υπογράμμισε ότι «κανένα πολιτικό σύστημα, ακόμα και η κοινοβουλευτική δημοκρατία δεν μπορεί να επιβιώσει επί μακρόν, αν δεν έχει ισχυρή νομιμοποίηση και αξιοπιστία στα μάτια της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών. Και ρίχνουν λάδι στην φωτιά όσοι υπεροπτικά και αλαζονικά υποτιμούν τους δυσαρεστημένους και διαμαρτυρόμενους πολίτες ως οπισθοδρομικούς, ψεκασμένους ή εξτρεμιστές».
Μίλησε δε για «σοκαριστική αποκάλυψη πρόσφατης έρευνας της κοινής γνώμης, ότι το 50% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι αισθάνονται ‘εκτός των τειχών’ εκτός κοινωνίας δηλαδή, αποκλεισμένοι και απροστάτευτοι. Το ογκούμενο χάσμα μεταξύ λίγων εχόντων και πολλών μη εχόντων είναι βόμβα στα θεμέλια της δημοκρατικής ομαλότητας και σταθερότητας και μάλιστα όχι βραδυφλεγής».
Εξ ίσου σοβαρό θέμα, είπε ο τ. πρωθυπουργός, «είναι η αυξανόμενη έλλειψη σεβασμού στους θεσμούς. Η ανομία, η κάθε μορφής εγκληματικότητα, από την παιδική βία και τον χουλιγκανισμό ως τη δράση του οργανωμένου εγκλήματος δείχνουν καθαρά ότι η νομιμότητα αμφισβητείται όλο και περισσότερο. Το ίδιο συμβαίνει με την δικαιοσύνη. Πλανάται σε πολλές ευρωπαϊκές κοινωνίες μια αίσθηση μεροληψίας προς τους ισχυρούς, και αυστηρότητας προς τους αδύναμους. Ακόμα και κράτη μέλη της ΕΕ μπαίνουν στον πειρασμό να χειραγωγήσουν την δικαιοσύνη. Θα έπρεπε να είναι αδιανόητο κι όμως συμβαίνει. Η καθυστέρηση στην απόδοση δικαιοσύνης οξύνει την κατάσταση ακόμα περισσότερο. Αν όμως οι πολλοί δεν εμπιστεύονται την δικαιοσύνη, ναρκοθετείται το δημοκρατικό πολίτευμα. Η πίστη στην δικαιοσύνη είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την λειτουργία της δημοκρατίας. Όπως έλεγε ο Αλέξανδρος Χάμιλτον, ένας εκ των ιδρυτών πατέρων των ΗΠΑ ‘Πιστεύω ότι το πρώτιστο καθήκον της κοινωνίας είναι η δικαιοσύνη’».
Ουκρανία, Μέση Ανατολή και παραπληροφόρηση
Ο πρώην πρωθυπουργός έκανε ειδική αναφορά και στην ανάγκη για ακριβή και αμερόληπτη ενημέρωση με άξονα τα μέτωπα σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή.
«Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις στο πεδίο της επικοινωνίας και ενημέρωσης, οι ασύλληπτες δυνατότητες του Διαδικτύου, αλλά και οι κίνδυνοι αποπροσανατολισμού, επιλεκτικής ενημέρωσης, παραπληροφόρησης και μαζικής διασποράς fake news καθιστούν το θέμα μια από τις προκλήσεις της εποχής μας», είπε.
«Ευκρινές παράδειγμα των ημερών μας, οι πολεμικές συγκρούσεις στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή. Πέρα από τα θύματα και τις καταστροφές, αναδεικνύεται ο τεράστιος ρόλος της σύγχρονης προπαγάνδας. Και αν για τα αυταρχικά καθεστώτα αυτό ήταν συνήθης πρακτική ανά τους αιώνες, βλέπουμε και την δημοκρατική Δύση να τα ανταγωνίζεται επάξια, τραυματίζοντας όμως το μεγαλύτερο πλεονέκτημά της, την ποιοτική και ηθική υπεροχή που εξ ορισμού πρέπει να έχει μια ελεύθερη δημοκρατική πολιτεία. Το τελευταίο το επισημαίνω, καθώς τείνει να γίνει κανόνας η προπαγάνδα της στοχοποίησης και κατασυκοφάντησης όσων δεν ταυτίζονται με το εκάστοτε κυρίαρχο αφήγημά της. Στην αντιδημοκρατική λογική του ‘όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εχθρός’».
* Διαβάστε όλη την ομιλία στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.