Για ακόμα μια φορά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έφυγε από τη Νέα Υόρκη και τη Σύνοδο του ΟΗΕ χωρίς να υποστεί καμία πίεση σε ό,τι αφορά τις θέσεις του.
Είναι από τους λίγους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων αυτών από αραβικά κράτη, που όχι μόνο καταφέρεται κατά του Ισραήλ και «στολίζει» με διάφορα κοσμητικά επίθετα τον Μπ. Νετανιάχου, αλλά έχει προάγει ως κορυφαία διπλωματική τουρκική ατζέντα τη δημιουργία δύο κρατών, του Ισραήλ και της Παλαιστίνης.
Στη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών, ο Ερντογάν επεσήμανε, όπως και στις διμερείς επαφές του, ότι μια ομάδα χωρών, «η Τουρκία, η Αίγυπτος, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, η Ιορδανία, η Ινδονησία, η Νιγηρία και η Παλαιστίνη» σχεδιάζουν να προτείνουν λύση «δύο κρατών».
Βεβαίως δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που υποστηρίζουν ότι στο πίσω μέρος του μυαλού του ο Τούρκος πρόεδρος έχει την εκστρατεία της διχοτόμησης της Κύπρου και τη λύση των δύο κρατών, όπως ακριβώς και στο Ισραήλ. Με άλλα λόγια, μέρος της στρατηγικής του είναι να δημιουργήσει ένα «blueprint» πάνω στο οποίο σταδιακά θα μπορεί να βασιστεί για να φέρει τα τετελεσμένα στην Κύπρο.
«Είναι πραγματικά κρίμα που ένας εγκληματίας που διέπραξε γενοκτονία στην Παλαιστίνη μπορεί να πάρει μια θέση κάτω από τη στέγη του ΟΗΕ», είπε ο Ερντογάν για τον Νετανιάχου σε δημοσιογράφους. «Πρόκειται για προδοσία των αναμνήσεων μωρών, παιδιών, μητέρων, πατέρων, αξιωματούχων του ΟΗΕ, δημοσιογράφων και πολλών άλλων που δολοφονήθηκαν βάναυσα», είπε ο Ερντογάν για τη Γάζα.
Από την άλλη, η υπενθύμιση του Κύπριου προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη για τα 50 χρόνια εισβολής και κατοχής ήταν μια μικρή σταγόνα στον ωκεανό της ενημέρωσης που ήρθε από τη σύνοδο του ΟΗΕ. Πόσο μάλλον δε, που όπως ενημέρωσε ξένος διπλωμάτης το Εuro2day.gr, η τουρκική διπλωματία και το λόμπι στην Ουάσιγκτον «πανηγυρίζουν» ότι χρειάστηκαν μόνο τρεις μέρες για να πείσουν την παγκόσμια πλατφόρμα Netflix να μη δείξει το σίριαλ με τον τίτλο Famagusta (μυθοπλασία γύρω από τα γεγονότα του 1974 στην Αμμόχωστο) στο παγκόσμιο streaming και να το περιορίσει μόνο στο ελληνικό.
Με την τουρκική οικονομία να φαίνεται (πολλοί διερωτώνται πώς) ότι ανακάμπτει, ο Ερντογάν παρουσιάζεται για ακόμα μια φορά ως πανίσχυρος. Οι πράξεις του επισκίασαν και την συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Όσο ήταν στη Νέα Υόρκη, έγινε διαρροή από ρωσικά μέσα ενημέρωσης ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι αναμένει από τον Τούρκο ομόλογό του να συμμετάσχει στη Σύνοδο Κορυφής των BRICS στη Ρωσία τον επόμενο μήνα, αφού η Τουρκία ζήτησε να ενταχθεί στην ομάδα των αναδυόμενων οικονομιών.
Ο Πούτιν είπε ότι επρόκειτο να συναντήσει τον Ερντογάν στις 23 Οκτωβρίου, μία ημέρα μετά την έναρξη της Συνόδου Κορυφής στη ρωσική πόλη Καζάν. Παρών στην Σύνοδο θα είναι και ο Κινέζος πρόεδρος.
Εάν γίνει αποδεκτή, η Τουρκία θα γίνει το πρώτο μέλος του ΝΑΤΟ στην ομάδα που «βλέπει» τον εαυτό της ως αντίβαρο στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό τη Δύση.
Κι όμως, ο Ερντογάν όχι μόνο αναχώρησε από τη Νέα Υόρκη χωρίς να δώσει εξηγήσεις (άλλη χώρα θα βρισκόταν ήδη στη γωνία πιεζόμενη να κάνει πίσω) αλλά τελευταία στιγμή γύρισε την πλάτη στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, αναβάλλοντας την παρουσία του στη δεξίωση του Αμερικανού προέδρου.
Τούρκοι διπλωμάτες ανέφεραν σε δημοσιογράφους ότι με αυτό τον τρόπο ο Ερντογάν έδειξε την ενόχλησή του για τις «χλιαρές σχέσεις» που είχαν οι δύο επί διακυβέρνησης Μπάιντεν και ότι «εκνευρίστηκε» που δεν κατάφερε επίσης να κλείσει διμερή συνάντηση μαζί του ενώ βρίσκονταν και οι δύο στη Νέα Υόρκη.
Η είδηση «βγήκε» από την Ελλάδα
Μητσοτάκης και Ερντογάν συναντήθηκαν στο περιθώριο της συνόδου του ΟΗΕ για ακόμα μια φορά. Οι διαρροές περί καλών σχέσεων και καλής συνεργασίας επαναλήφθηκαν εκατέρωθεν, όμως τα τουρκικά μέσα στάθηκαν περισσότερο στην ομιλία του κ. Μητσοτάκη στα Ηνωμένα Έθνη.
Η Χουριέτ, για παράδειγμα, ανέφερε μερικές φράσεις του Έλληνα πρωθυπουργού περί τόλμης και σοφίας.
Έγραψε η εφημερίδα: «Αναλογιζόμενος τις ανεπίλυτες διαφορές της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, οι οποίες επιμένουν πάνω από τέσσερις δεκαετίες, ο Μητσοτάκης παρατήρησε: "Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα παραμείνουν "ανεπίλυτες"».
Εκφράζοντας την επιδοκιμασία των σχολίων Ερντογάν σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών σε συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο, ο Μητσοτάκης σημείωσε: «Πιστεύω ακράδαντα ότι έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας σήμερα και θα πρέπει να είμαστε αρκετά τολμηροί και σοφοί για να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία», σημείωσε.
Την ώρα που ο Μητσοτάκης μιλούσε για τόλμη και σοφία, στην Αθήνα, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωνε, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, ότι Ελλάδα και Τουρκία θα διερευνήσουν εάν μπορούν να ξεκινήσουν συνομιλίες με στόχο την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών τους.
Μια συμφωνία σχετικά με το πού αρχίζουν και πού τελειώνουν οι θαλάσσιες ζώνες τους είναι σημαντική για τον καθορισμό των δικαιωμάτων σε πιθανά αποθέματα φυσικού αερίου και συστήματα υποδομής ηλεκτρικής ενέργειας, αναφέρει το Reuters.
«Οι δύο ηγέτες ανέθεσαν στους υπουργούς Εξωτερικών να διερευνήσουν εάν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την έναρξη συζητήσεων για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης», δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης.
Οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών θα ξεκινήσουν τις προετοιμασίες για μια συνάντηση υψηλού επιπέδου που θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα τον Ιανουάριο, ανακοίνωσε το γραφείο του κυρίου Μητσοτάκη.
Θα μπορούσε η συνάντηση να γίνει νωρίτερα; Θα μπορούσε. Όμως τον Ιανουάριο, όπως μας μετέφεραν αρμόδιες πηγές, είναι που θα μπει σε «λειτουργία» η νέα Κομισιόν και συνεπώς τα νέα χαρτοφυλάκια που δημιουργήθηκαν. Συμπεριλαμβανομένου και αυτού της Μεσογείου.
Όπως έχει αποκαλύψει το Εuro2day.gr υπήρξαν σοβαρές, χρονοβόρες και πολύπλοκες ζυμώσεις προκειμένου η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να δημιουργήσει ένα ξεχωριστό χαρτοφυλάκιο για τη Μεσόγειο, να το διαχωρίζει από αυτό της διεύρυνσης προκειμένου, όπως υποστήριξε η ίδια στο Στρασβούργο, να δοθεί έμφαση στην περιοχή, όχι μόνο από γεωστρατηγικής άποψης αλλά και από πλευράς επενδύσεων, ιδιαίτερα στην ενέργεια.
Υπενθυμίζουμε ότι δύο ανώτατοι αξιωματούχοι των Βρυξελλών μάς αποκάλυψαν ότι μέσα από αυτό το χαρτοφυλάκιο επιδιώκει να συνάπτονται επιχειρησιακές συνεργασίες με χώρες όπως η Τουρκία, χωρίς να περνούν από το μικροσκόπιο της πολιτικής και της διεύρυνσης. Επανερχόμενοι, ρωτήσαμε τις αρμόδιες πηγές εάν η Ελλάδα ήταν ενήμερη των ζυμώσεων και την πραγματική χρήση του χαρτοφυλακίου για τη Μεσόγειο.
Η απάντηση που πήραμε ήταν καταφατική και γι’ αυτό, όπως μιας είπε η μία πηγή, «Η Ελλάδα αρχικά ενδιαφέρθηκε για το χαρτοφυλάκιο, αλλά μετά έκανε πίσω και επιδίωξε άλλο, αυτό της Συνοχής».
Ακούγοντας τον Έλληνα πρωθυπουργό να ομιλεί για «θάρρος και τόλμη» μπορεί να διερωτηθεί κανείς εάν θα μπορεί υπό την αιγίδα της Κομισιόν και του νέου χαρτοφυλακίου να υπάρξει συνεργασία στο Αιγαίο, για την ενέργεια για παράδειγμα, σε σημεία που αμφισβητούνται στον χάρτη.
Να μπορεί δηλαδή υπό την ομπρέλα της Κομισιόν να γίνει μια επιχειρησιακή εκμετάλλευση, κοινά έργα κ.λπ. στις συγκεκριμένες περιοχές με μοναδικό στόχο τα κέρδη. Ενώ την ίδια στιγμή σε πολιτικό επίπεδο όλες οι πλευρές, συμπεριλαμβανομένης και της Κομισιόν και της ΕΕ, θα διατηρούν τις πάγιες θέσεις στα φλέγοντα ζητήματα που χωρίζουν Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία. Φαίνεται εύκολο στη θεωρία αλλά εξαιρετικά δύσκολο στην πράξη.
Εκτός και εάν οι ζυμώσεις, σε συνδυασμό με τη βίβλο Ντράγκι, έχουν προχωρήσει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι κάποιοι πιστεύουν...