Το σκάνδαλο κατασκοπείας της Ελλάδας το 2022 με το όνομα «Predatorgate» είχε τα πάντα: υποκλοπές πολιτικών, δημοσιογράφων και δικαστών, εξαγωγές παράνομου λογισμικού σε δικτατορικά καθεστώτα και παραιτήσεις υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών.
Δυο χρόνια μετά, όλα τα στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης εμφανίζονται να αποφεύγουν τον καταλογισμό σχετικών ευθυνών, γράφει σε δημοσίευμά του το Politico.
Σε μια έκθεση 300 σελίδων που είδε το περιοδικό, ο αναπληρωτής εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Αχιλλέας Ζήσης υποστήριξε ότι μια σειρά παράνομων παρακολουθήσεων μέσω Predator ταυτόχρονα με επίσημες κρατικές παρακολουθήσεις ήταν συμπτωματικές και ότι οι κρατικές υπηρεσίες ή αξιωματούχοι δεν μπορούν να θεωρηθούν υπεύθυνοι για τη μόλυνση συσκευών με το παράνομο λογισμικό.
Η αναφορά κατατέθηκε στην εισαγγελέα Γεωργία Αδειλίνη, η οποία την περασμένη Τρίτη αποφάσισε να καταλογίσει πλημμεληματικές κατηγορίες σε στελέχη των εταιρειών που παρήγαγαν και αγόρασαν το παράνομο λογισμικό Predator και να βάλει την υπόθεση στο αρχείο.
Η αντιπολίτευση έσπευσε να επιτεθεί στα ευρήματα, αμφισβητώντας τη δικαστική ανεξαρτησία της χώρας και αποκαλώντας την «ημέρα ντροπής» για την Ελλάδα. Μια προσπάθεια να ζητηθεί νέα κοινοβουλευτική έρευνα μπλόκαρε από την κυβερνητική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο την περασμένη Παρασκευή.
Το σκάνδαλο εκτυλίχθηκε τον Αύγουστο του 2022 με μια απόπειρα εγκατάστασης Predator στο τηλέφωνο του σοσιαλιστή ηγέτη Νίκου Ανδρουλάκη, πρώην βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ακολουθούμενη από αποκαλύψεις ότι η κυβέρνηση υπό την ηγεσία του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας είχε υποκλέψει το τηλέφωνο του Ανδρουλάκη με νόμιμα κρατικά εργαλεία.
Δημοσιογράφοι ερευνητές, οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων και η ανεξάρτητη υπηρεσία παρακολούθησης της ιδιωτικής ζωής ΑΔΑΕ αποκάλυψαν σύντομα πώς η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) είχε υποβάλει μια διευρυμένη λίστα δημοσιογράφων και πολιτικών - συμπεριλαμβανομένου του μισού υπουργικού συμβουλίου - σε υποκλοπές και παρακολούθηση. Παράνομο λογισμικό παρακολούθησης τοποθετούνταν στα τηλέφωνα ορισμένων εξ αυτών ακριβώς την ίδια στιγμή.
Η αναφορά του Αχ. Ζήση επιβεβαίωσε ότι από τις 116 περιπτώσεις που εντοπίστηκαν ως στόχοι λογισμικού κατασκοπείας, 28 τηλεφωνικοί αριθμοί βρίσκονταν υπό νόμιμη κρατική επιτήρηση τη στιγμή της επιμόλυνσης με το παράνομο λογισμικό. Αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο το έκρινε ως «σύμπτωση», αναφέροντας ότι «οι δύο μέθοδοι παρακολούθησης δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους».
Η έκθεση αναγνώρισε ότι η ελληνική εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού Intellexa συνδέεται με το Predator και περιλαμβάνει στοιχεία για τη σύνδεσή της με τον ελληνικό πάροχο λογισμικού Krikel, προμηθευτή της ελληνικής κυβέρνησης μεταξύ 2018 και 2022.
Τα ευρήματα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τέσσερις επιχειρηματίες - τρεις της Intellexa και ένας της Krikel - θα πρέπει να διωχθούν για «παραβίαση του απορρήτου των τηλεφωνικών επικοινωνιών» και «παράνομη πρόσβαση σε σύστημα πληροφοριών».
Αναπάντητα ερωτήματα
Ορισμένοι νομικοί εμπειρογνώμονες επέκριναν τα ευρήματα, επικρίνοντας πώς ο αναπληρωτής εισαγγελέας άφησε ανέγγιχτα πολλά στοιχεία και δεν συμβουλεύτηκε επαρκώς τα θύματα.
«Η έρευνα ήταν ελλιπής και επιφανειακή», είπε ο κ. Ζαχαρίας Κεσσές, δικηγόρος που υπερασπίζεται τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη, ένα από τα θύματα του spyware που ήταν επίσης υπό κρατική επιτήρηση.
Ο κ. Κεσσές υποστήριξε ότι ο εισαγγελέας απέτυχε να διερευνήσει το πώς η παράνομη παρακολούθηση κορυφαίων υπουργών, πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών είναι δυνητικά σοβαρά κακουργήματα. «Χορηγήθηκε προνομιακή μεταχείριση και ασυλία στα μέλη της υπηρεσίας κατασκοπείας και σε όσους ήταν υπεύθυνοι για την εποπτεία της», είπε.
Η έκθεση θεωρεί ότι μόνο τα τηλέφωνα του Κουκάκη και της πρώην υπαλλήλου της Meta, Άρτεμις Σίφορντ, μολύνθηκαν από το παράνομο λογισμικό Predator, χαρακτηρίζοντας όλες τις άλλες περιπτώσεις ως απόπειρες. Όμως οι δικηγόροι των θυμάτων λένε ότι υπάρχουν και άλλοι που μολύνθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού Χρήστου Σπίρτζη.
Ο Ζήσης δεν ζήτησε επίσης το άνοιγμα των λογαριασμών των εταιρειών που συνδέονται με την Intellexa.
Η κυβέρνηση έχει επανειλημμένα απορρίψει τους ισχυρισμούς ότι οι ευθύνες για το σκάνδαλο αγγίζουν τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, λέγοντας ότι οι όποιες παρανομίες έχουν πραγματοποιηθεί από «βρώμικα δίκτυα» εντός των υπηρεσιών πληροφοριών.
Το σκάνδαλο έχει οδηγήσει σε παραίτηση τον Γρηγόρη Δημητριάδη, επιτελάρχη και ανιψιό του Μητσοτάκη, και τον Παναγιώτη Κοντολέων, που ήταν επικεφαλής της ΕΥΠ. Και οι δύο κλήθηκαν από τις δικαστικές αρχές να καταθέσουν στα τέλη του περασμένου μήνα, αλλά όχι ως ύποπτοι. Ο Δημητριάδης κλήθηκε τον Ιούνιο να καταθέσει μόνο ως μάρτυρας και δεν έγινε ποτέ έρευνα στην κατοικία του, παρόλο που είχε αρχικά ζητηθεί από τις δικαστικές αρχές.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, του οποίου ο φάκελος φέρεται να καταστράφηκε από την κρατική υπηρεσία παρά τις νομικές απαιτήσεις ότι όλοι οι φάκελοι πρέπει να φυλάσσονται για δύο χρόνια, άσκησε έφεση για τον χειρισμό της υπόθεσής του από την κυβέρνηση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Το Predator εξήχθη στο Σουδάν και τη Μαδαγασκάρη από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Το υπουργείο είπε αργότερα ότι διενεργούσε εσωτερική έρευνα, αλλά δεν ανακοίνωσε ποτέ τα αποτελέσματα ή εάν υπήρχαν κυρώσεις.
Οι δικαστικές αποφάσεις εγείρουν για ακόμη μια φορά ερωτήματα για την ανεξαρτησία της ελληνικής δικαιοσύνης, καταλήγει το Politico.
ΣΥΡΙΖΑ: Διεθνώς ρεζίλι η χώρα
Ακόμα και τον Αύγουστο που δεν υπάρχουν ειδήσεις, οι μεθοδεύσεις για τη συγκάλυψη του σκανδάλου των υποκλοπών κάνουν, για ακόμα μια φορά, ρεζίλι τη χώρα μας διεθνώς, σχολιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Μερικούς μήνες μετά την καταδίκη της Ελλάδας από το ευρωκοινοβούλιο για τον βάναυσο τραυματισμό του Κράτους Δικαίου, η ηλεκτρονική εφημερίδα Politico τονίζει σε εκτενές ρεπορτάζ της (7.08.24) ότι «η Ελλάδα αφήνει ανέλεγκτες τις υπηρεσίες πληροφοριών για το “Predatorgate”».
Με φόντο το πόρισμα του Αρείου Πάγου, που θα μείνει στη ιστορία ως μια ημέρα ντροπής για τη χώρα μας, το Politico σημειώνει επικριτικά ότι «δύο χρόνια μετά, όλοι οι κυβερνητικοί παράγοντες είναι αθώοι», με αποτέλεσμα «η απόφαση του Αρείου Πάγου να εγείρει εκ νέου ερωτήματα για την ανεξαρτησία της Ελληνικής Δικαιοσύνης».
Ένα μη ελληνικό Μέσο γράφει, δηλαδή, τα αυτονόητα. Αυτονόητα όχι για τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία ή τα υπόλοιπα κόμματα, που, δήθεν, δεν σέβονται τη διάκριση των εξουσιών. Αλλά για μία εγνωσμένου φήμης ευρωπαϊκή ηλεκτρονική εφημερίδα.
Με ιδιαίτερη αναφορά, μάλιστα, στις παραιτήσεις Δημητριάδη και Κοντολέοντα, οι οποίοι αμφότεροι κλήθηκαν να καταθέσουν αλλά όχι ως ύποπτοι. Για τον Δημητριάδη, το Politico προσθέτει ότι δεν έγινε ποτέ έρευνα στην κατοικία του, αν και αρχικά είχε ζητηθεί από τις δικαστικές αρχές.
Ίσως η έγκυρη ιστοσελίδα δεν γνωρίζει ότι κορυφαίος υπουργός της κυβέρνησης Μητσοτάκη απαίτησε από το βήμα της Βουλής να ζητήσουμε… συγγνώμη από τον ανιψιό του Πρωθυπουργού.
Το δημοσίευμα αναφέρεται και στην εξαγωγή του Predator «στο Σουδάν και στη Μαδαγασκάρη από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών» το οποίο« δεν ανακοίνωσε ποτέ τα αποτελέσματα» της εσωτερικής έρευνας.
Για κάθε κανονικό κράτος, θα ήταν και η σημερινή ακόμα μια ημέρα ντροπής. Ένα ακόμα στίγμα για τη Δημοκρατία. Ενδεχομένως, έστω και τώρα, μια ημέρα παραιτήσεων όσων εμπλέκονται στο σκάνδαλο και το ανερυθρίαστο «κουκούλωμά» του.
Για την κυβέρνηση Μητσοτάκη και το μιντιακό σύστημα, αναζητείται απλά λίγη ακόμα λάσπη κατά του Στέφανου Κασσελάκη, μπας και αλλάξει η ατζέντα. Το Politico, καθώς και μερικά ακόμα διεθνή και ελάχιστα εγχώρια ΜΜΕ επιμένουν να κάνουν τη δουλειά τους ώστε το σκάνδαλο των υποκλοπών – σκάνδαλο Μητσοτάκη και Δημητριάδη – να μην παραμείνει στο αρχείο.
Το επαναλαμβάνουμε: η δημοσιογραφική έρευνα θα συνεχίσει τις αποκαλύψεις και η ανεξάρτητη Δικαιοσύνη, με μια άλλη δημοκρατική κυβέρνηση, θα αναγκάσει τους υπεύθυνους να λογοδοτήσουν.