Με τη σημερινή μετάβασή του στη Νέα Υόρκη, όπου θα έχει συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ολοκληρώνει την επίσκεψή του στις ΗΠΑ, όπου βρέθηκε από την αρχή της εβδομάδας για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ.
Στο επίκεντρο της συνάντησης αναμένεται να βρεθεί η ανάληψη από την Ελλάδα της θέσης του μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (για τη διετία 2025-26), καθώς και το Κυπριακό και το έργο της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό Μαρία Άνχελα Ολγκίν, η οποία πριν από λίγες ώρες παρέδωσε την έκθεσή της στον κ. Γκουτέρες.
Στο Κυπριακό φαίνεται να υπάρχει κινητικότητα το τελευταίο διάστημα, σύμφωνα με τους καλά γνωρίζοντες, πιθανότατα δρομολογούνται εξελίξεις όσον αφορά την επανεκκίνηση των συνομιλιών, ενώ έντονη είναι η φημολογία για μια πολυμερή συνάντηση όλων των εμπλεκομένων προσεχώς. Κατά κάποιους ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία για την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης και αυτό λίγες μέρες πριν από τη μαύρη επέτειο της εισβολής του Αττίλα στην Κύπρο. Εκεί θα βρεθούν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στη Λευκωσία, προσκεκλημένος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και ο Ταγίπ Ερντογάν για την παρέλαση στα Κατεχόμενα.
«Η κυβέρνηση και εγώ προσωπικά έχουμε εκφράσει την ικανοποίησή μας για τη νέα πρωτοβουλία του ΟΗΕ και πράγματι η ειδική απεσταλμένη έχει καταθέσει το πρώτο πόρισμά της στον Γ.Γ. Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες του περιεχομένου, οπότε δεν μπορώ να τοποθετηθώ επ’ αυτού. Στηρίζουμε την επανέναρξη των συνομιλιών των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Είναι μια θέση που η Αθήνα και η Λευκωσία δεν αποκλίνουν», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης χθες το βράδυ από την Ουάσιγκτον.
Όπως είπε, θα συζητήσει με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ «με ποιο τρόπο θα μπορεί και ο ίδιος να εμπλακεί σε μια ακόμα προσπάθεια, που θεωρούμε επιβεβλημένο να γίνει, ώστε να μπορέσει επιτέλους η πληγή αυτή να κλείσει, 50 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Να υπάρξει μια δίκαιη, βιώσιμη και διατηρήσιμη λύση του Κυπριακού ζητήματος», σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης που είχε χθες συνάντηση με την κυρία Ολγκίν. Της εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες που αυτή καταβάλλει για την επανέναρξη του διαλόγου και υπογράμμισε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη, σε συνεργασία με την Κύπρο, να προσφέρει τις υπηρεσίες της για την επίτευξη δίκαιης και βιώσιμης λύσης, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Η διαίρεση του νησιού για 50 χρόνια, τόνισε ο κ. Γεραπετρίτης στην προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, «είναι μία μη αποδεκτή κατάσταση και θα πρέπει να αξιοποιηθεί κάθε δυνατότητα για τη λύση του Κυπριακού στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Στην κυβέρνηση εκλαμβάνουν θετικά το γεγονός ότι δεν υπήρξε κάποια διαφορετική διαρροή από την Άγκυρα στα περί έναρξης διαλόγου, την ώρα που στον ΟΗΕ υπάρχει η εκτίμηση ότι η διαδικασία για την επίλυση του Κυπριακού βασίζεται σε μεγάλο βαθμό και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αυτές λίγο έλειψε να διαταραχθούν εκ νέου μετά το επικίνδυνο συμβάν χθες τα ξημερώματα, με την επακούμβηση πλωτού του Λιμενικού με τουρκικό αλιευτικό, εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, στη θαλάσσια περιοχή βορειοανατολικά βραχονησίδας Ζουράφα.
«Το ευρωπαϊκό τρένο»
Την ίδια στιγμή, με προσοχή αλλά και προβληματισμό παρακολουθεί το Μέγαρο Μαξίμου τις συνεχιζόμενες προκλήσεις της νέας ηγεσίας της Βόρειας Μακεδονίας, στις οποίες επέμεινε ο Κρίστιαν Μιτσκόσκι και κατά την παρουσία του στην Ουάσιγκτον. «Η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας ‘φλερτάρει’ με το να χάσει το ευρωπαϊκό τρένο», διαμηνύει η Αθήνα, η οποία εμφανίζεται έτοιμη να μπλοκάρει τις σχετικές συζητήσεις της γείτονος χώρας με τις Βρυξέλλες.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως είπε στις βραδινές δηλώσεις του, ενημέρωσε τους συναδέλφους του στο ΝΑΤΟ για το γεγονός ότι «ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας έχει επιλέξει να μην εφαρμόζει ένα κρίσιμο άρθρο της Συμφωνίας, ως προς το ενιαίο όνομα της χώρας του έναντι όλων και να αποκαλεί τη χώρα του Δημοκρατία της Μακεδονίας εντός των συνόρων». Εντός της αίθουσας της Συνόδου Κορυφής και παρουσία όλων των ηγετών του ΝΑΤΟ, όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης, ο ομόλογός του «δεν ακολούθησε αυτή την τακτική και χρησιμοποίησε τη συνταγματική ονομασία της χώρας του».
Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, εκτίμησε ο πρωθυπουργός, «η ηγεσία της γειτονικής χώρας θα αντιληφθεί ότι είναι εντελώς αντιπαραγωγική αυτή η τακτική. Οι συμφωνίες είναι για να τηρούνται, κάτι που αντιλαμβάνονται όλοι οι σύμμαχοι. Εμείς θέλουμε η Βόρεια Μακεδονία να κάνει βήματα ευρωπαϊκής προσέγγισης, όμως αυτό προϋποθέτει σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των συμφωνιών που η χώρα έχει υπογράψει. Πιστεύω ότι θα το αντιληφθεί η ηγεσία των Σκοπίων. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα δεν θα αποκαλύψει αυτή τη στιγμή τα όπλα που έχει στη διάθεσή της για να απαντήσει σε μια ενδεχόμενη επιμονή της ηγεσίας αυτής της χώρας στην ίδια τακτική».
«Παραπληροφόρηση»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, λίγο πριν αποχωρήσει από την αμερικανική πρωτεύουσα, ερωτήθηκε και για το θέμα που προέκυψε με την αναφορά του σε κενά στην άμυνα, εξαιτίας της βοήθειας στην Ουκρανία. Το Μέγαρο Μαξίμου σημειώνει πως ο πρωθυπουργός αναφερόταν συνολικά στην Ευρώπη και όχι στην Ελλάδα. «Δεν είπα ποτέ κάτι τέτοιο (κενά στην άμυνα της χώρας μας)», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης και θέλησε να «υπενθυμίσει σε όλους όσοι διακινούν τέτοιου είδους παραπληροφόρηση δύο δεδομένα:
Το πρώτο ότι η Ελλάδα διαθέτει πλεονασματικό υλικό για να υποστηρίξει την Ουκρανία, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και σε καμία περίπτωση αυτές οι κινήσεις που κάνουμε δεν θέτουν σε αμφισβήτηση την αποτρεπτική δυνατότητα της χώρας. Επίσης, ένα μέρος του υλικού που διαθέτουμε μπορεί να λήγει και σύντομα, ως προς τις επιχειρησιακές του δυνατότητες και θα καταλήγαμε στο τέλος να πληρώνουμε και επιπρόσθετα χρήματα για να καταστρέψουμε το συγκεκριμένο υλικό.
Το δεύτερο είναι, ας αξιολογήσουμε επιτέλους αντικειμενικά τις δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεων το 2024 και ας τις συγκρίνουμε με τις δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεων το 2019. Η χώρα έχει επενδύσει σημαντικά στην ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων μετά από μια δεκαετή κρίση, είμαστε μια από τις χώρες που δαπανά το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων».
Ο κ. Μητσοτάκης ξεκαθάρισε επίσης ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει F16 στην Ουκρανία, όπως κάνουν άλλες χώρες, «αλλά ο σκοπός μας είναι να δώσουμε τη δυνατότητα στην Ουκρανία να αμυνθεί με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Η βιώσιμη και δίκαιη ειρήνη δεν θα μπορεί να επιτευχθεί υπό συνθήκες συνθηκολόγησης της Ουκρανίας. Και για να μη συνθηκολογήσει η Ουκρανία, θα πρέπει όλοι να συνεχίσουμε να τη στηρίζουμε. Σε αυτό συμφώνησαν όλοι οι συνάδελφοί μου στο ΝΑΤΟ, με μία μόνο εξαίρεση, μπορείτε ίσως να αντιληφθείτε (σ.σ. Τουρκία)».
Επανέλαβε δε ότι η Ελλάδα δεν θα διαθέσει στην Ουκρανία Patriot και S-300. «Έχουμε διαθέσει άλλου είδους αντιαεροπορικά συστήματα, μικρότερου βεληνεκούς, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας για να στηρίξουμε την Ουκρανία σε αυτή την πολύ δύσκολη μάχη την οποία δίνει», ανέφερε.