«Συμφώνησα αμέσως με τη διεξαγωγή της σημερινής συζήτησης καθώς το ζήτημα της ακρίβειας είναι πράγματι το πρώτο πρόβλημα το οποίο απασχολεί σήμερα όλα τα ελληνικά νοικοκυριά. Ο ελέφαντας στο δωμάτιο», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Βουλή, στην Προ Ημερησίας Διατάξεως Συζήτηση με πρωτοβουλία του Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Σωκράτη Φάμελλου, «για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και τη φορολόγηση υπερκερδών, τα οποία σωρεύονται από ολιγοπώλια εις βάρος της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας».
Σημείωσε ότι «η σημερινή συζήτηση ίσως δώσει ευκαιρία για αντιπαράθεση βάσει στοιχείων και αριθμών, ώστε οι πολίτες να μάθουν την αλήθεια, να αντιληφθούν τις ιδιαιτερότητες, να πληροφορηθούν για τα αναχώματα απέναντι στον πληθωρισμό και τις θέσεις όλων των κομμάτων».
Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι αρχικά η κυβέρνηση αναχαίτισε τις τιμές του ρεύματος και αυτές έχουν επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα και είπε πως το πρόβλημα επιμένει ειδικά στον πληθωρισμό των τροφίμων.
«Κανείς σήμερα δεν αρνείται ότι, από τη μία, οι υψηλές τιμές στα σούπερ μάρκετ και από την άλλη, τα υψηλά ενοίκια ροκανίζουν το εισόδημα», συνέχισε.
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η μόνη ριζική και μόνιμη απάντηση στις ανατιμήσεις είναι οι μόνιμες αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις και στα επιδόματα για τη στήριξη των πιο ευάλωτων.
«Δεν είμαι εδώ για να εξωραΐσω καμία κατάσταση», πρόσθεσε και έδειξε πίνακα με την πορεία του πληθωρισμού τα τελευταία τρία χρόνια, που παρουσιάζει ότι ο πληθωρισμός το 2022 ήταν υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ακολούθησε περίοδος που ήταν αισθητά χαμηλότερος και ακολουθεί 3η φάση που είναι λίγο υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Μετά έδειξε πίνακα με την πορεία του πληθωρισμού των τροφίμων, όπου βλέπουμε αντίστροφη πορεία σε σχέση με τον γενικό πληθωρισμό. Είπε ότι υπήρχε εποχή, στην αρχή της κρίσης, που ο πληθωρισμός τροφίμων ήταν υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όσο, μετά χαμηλότερος και τώρα πάλι υψηλότερος.
«Δεν θα αναφερθώ στα στοιχεία της 5ετίας όπου η Ελλάδα είχε χαμηλότερο μέσο όρο από την ευρωζώνη. Πήγα επίτηδες στην 3ετία, γιατί η 5ετία έχει και την περίοδο της πανδημίας. Το πρόβλημα της ακρίβειας έχει εθνικές ιδιαιτερότητες αλλά το αντιμετωπίζουν και τα υπόλοιπα μέλη της ευρωζώνης. Θα εξηγήσω γιατί είναι πιο επώδυνο στην πατρίδα μας και γι‘ αυτό με επιστολή στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ζήτησα παρέμβαση της ΕΕ, διότι οι κολοσσοί του εμπορίου δεν μπορούν και δεν πρέπει να θέτουν γεωγραφικούς περιορισμούς ως προς τον εφοδιασμό του λιανεμπορίου και να κρατούν υψηλά τις τιμές σε χώρες με υψηλά μερίδια αγοράς. Δεν γίνεται το ίδιο προϊόν να διατίθεται με τόσο διαφορετικές τιμές. Είναι κερδοσκοπική τακτική και απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση», υπογράμμισε.
Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε ότι χθες η αρμόδια αντιπρόεδρος για θέματα ανταγωνισμού επέβαλε πρόστιμο-μαμούθ σε αμερικανική εταιρεία για τέτοιες πρακτικές.
«Δεν είναι κάτι που ζητά μόνο η Ελλάδα αλλά τουλάχιστον επτά ακόμα χώρες», σημείωσε και ανέφερε ότι «τώρα αναδείχθηκε σε όλη του την ένταση το πρόβλημα και η ίδια η Ευρώπη αιφνιδιάστηκε από την πρωτόγνωρη αύξηση τιμών».
«Αντιδρούμε επίσης τώρα γιατί θεωρούμε ότι αυτός ο πληθωρισμός της απληστίας πρέπει να αντιμετωπιστεί ριζικά και έχουμε ευρωεκλογές και πρέπει να καταγραφεί ως ευρωπαϊκή προτεραιότητα», συμπλήρωσε. «Μια ελληνική εισήγηση τίθεται στο επίκεντρο των προβληματισμών των Βρυξελλών», συνέχισε και ρώτησε αν υπήρξε κάποιο κόμμα που εισηγήθηκε νωρίτερα κάτι αντίστοιχο.
«Αυτό που ακούω από την αντιπολίτευση είναι μια κριτική σκληρή, αλλά ακούω και πολλές ακοστολόγητες προτάσεις», πρόσθεσε.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στη Βουλή αναφέρθηκε σε πέντε μύθους για την ακρίβεια, με πρώτο ότι η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια. «Σας απέδειξα ότι δεν είναι πρωταθλήτρια και μία μόνο ματιά στον χάρτη αρκεί για να διαπιστώσει κανείς ότι είναι φαινόμενο που αντιμετωπίζουν όλες οι οικονομίες και οδήγησε τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια μετά την πανδημία», σημείωσε.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι «το να μιλάμε για ακρίβεια Μητσοτάκη» είναι επιεικώς παραπλανητικό και «σας διαψεύδει η ίδια η πραγματικότητα».
Για τον πληθωρισμό των τροφίμων είπε ότι έχει την ιδιαιτερότητα ότι το ποσοστό του ελαιόλαδου είναι πολύ υψηλό στην Ελλάδα. «Χωρίς τη συμμετοχή του ελαιόλαδου, ο πληθωρισμός των τροφίμων θα ήταν στο 2,8% και είναι χρηματιστηριακό προϊόν. Αυτό που δεν μπορείτε να αμφισβητήσετε είναι πως η πολιτική μας για αυξήσεις μισθών και συντάξεων υλοποιείται με συνέπεια», υπογράμμισε και αναφέρθηκε στις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και στον μέσο μισθό. «Όλα αυτά μαζί με ένα ρεκόρ επενδύσεων και 450.000 νέες θέσεις εργασίας που δημιούργησε αυτή η κυβέρνηση, συγκροτούν ένα ανάχωμα», ανέφερε.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι ο δεύτερος μύθος είναι πως έχουμε τιμές Σουηδίας και μισθούς Βουλγαρίας. «Ούτε η Σουηδία ούτε η Βουλγαρία πτώχευσαν όπως η Ελλάδα. Αυτή είναι η ιστορία της ελληνικής οικονομίας,, που κινείτο περίπου στον ευρωπαϊκό μέσο όρο και πέρασε μια δεκαετία πρωτοφανούς κρίσης. Να θυμίσω ότι μεταξύ 2015 και 2019, όταν στην Ευρώπη έβρεχε λεφτά, κάποιοι κρατούσαν ομπρέλα και λόγω του τρίτου μνημονίου έφεραν την Ελλάδα στον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης της Ευρωζώνης. Και επειδή ο νέος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ θέλει να αναστήσει την πολιτική συμμαχία με τον κ. Βαρουφάκη και την κα Κωνσταντοπούλου, να του θυμίσουμε ποιοι ήταν οι πραγματικοί υπαίτιοι αυτής της μεγάλης καταστροφής. Δεν αρκεί να βλέπουμε μόνο πού είμαστε σήμερα αλλά και από πού ξεκινήσαμε», τόνισε.
«Εισηγείστε… χρεοκοπία»
Ο κ. Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην πρόταση της αντιπολίτευσης για μειωμένο ή μηδενικό ΦΠΑ, τόνισε: «Επιμένετε ότι αυτό είναι το αντίδοτο στην ακρίβεια. Το μέτρο δοκιμάστηκε σε άλλες χώρες όπως η Ισπανία. Δεν πέτυχε. Στοιχίζει 4 δισ. μόνο τον πρώτο χρόνο, 2,4 δισ. για κάθε επόμενο χρόνο. Δηλαδή 2% του ΑΕΠ. Όλα τα μέτρα που έχετε εξαγγείλει στοιχίζουν 45,8 δισ. την τετραετία. Από τη στιγμή που καταθέσατε πρόταση νόμου, η κοστολόγηση της πρότασής σας έγινε -και είναι εδώ- από το ΓΛΚ.
Αυτά που εισηγείστε συνεπάγονται μία μόνο λέξη: χρεοκοπία. Και αυτή τη φορά, χρεοκοπία χωρίς επιστροφή. Το πάθημα πρέπει να γίνει μάθημα. Το 2018 ο κ. Τσίπρας έλεγε ότι οι μειώσεις στον ΦΠΑ δεν θα περάσουν ποτέ στους καταναλωτές. Σε κάθε περίπτωση, η πρότασή μας εκφράζεται μέσα από την κυβερνητική μας πολιτική. Η δική σας από αυτά που έχετε τάξει και κοστολογήθηκαν από το ΓΛΚ. Αν το αμφισβητείτε, μπορείτε να το ελέγξετε από το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής. Κοροϊδεύετε ψιλό γαζί τον ελληνικό λαό. Ο αέρας που φέρνει ο αρχηγός σας φοβάμαι ότι είναι κοπανιστός».
Ο πρωθυπουργός απάντησε και στις κατηγορίες της αντιπολίτευσης ότι «αυτή η κυβέρνηση κάνει πλάτες στα συμφέροντα που επωφελούνται από την ακρίβεια. Τότε, ποιος μείωσε 50 φόρους και βελτίωσε μισθούς και συντάξεις; Ποιος φορολόγησε τα διυλιστήρια από τα υπερκέρδη τους το 2022;», διερωτήθηκε και απαρίθμησε τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης για τη στήριξη όλης της κοινωνίας.
«Εξάλλου η συγκυρία των ευρωεκλογών είναι κατάλληλη για τη σύγκριση αυτή, όμως είναι οξύμωρο τη μάχη κατά των πολυεθνικών να την δίνει η κεντροδεξιά παράταξη και εσείς να μας ασκείτε κριτική επειδή τα βάζουμε με τις πολυεθνικές… Μας λέτε για λίγο να μηδενίσουμε τον ΦΠΑ. Βγείτε επιτέλους από τον φαντασιακό σας κόσμο και σταματήστε να λέτε ανερυθρίαστα ψέματα».
Η σημερινή συζήτηση, σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «είναι η τελευταία που διεξάγεται πριν από τις ευρωεκλογές. Τα στοιχήματα της νέας ευρωπαϊκής πενταετίας συνδέονται άρρηκτα και με τις δικές μας προτεραιότητες. Μια νέα ΚΑΠ που πρέπει να γίνει πιο ευέλικτη, την ενίσχυση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, το μεταναστευτικό που απαιτεί μια πιο συντονισμένη πορεία και την ενιαία αμυντική ευρωπαϊκή πολιτική που θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από ένα νέο ταμείο. Έστειλα χθες μια πρόταση στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος αεράμυνας, τέτοιες δράσεις μπορούν να χρηματοδοτηθούν την επόμενη μέρα από την Ε.Ε.».
Ενώ έχουμε ευρωεκλογές, τόνισε ο πρωθυπουργός, «τα κόμματα της αντιπολίτευσης και πρωτίστως η αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει πει κουβέντα για την Ευρώπη της επόμενης μέρας. Επιλέγετε να μετατρέψετε τις ευρωεκλογές σε ένα δημοψήφισμα κατά της κυβέρνησης. Το γεγονός ότι το μέλλον της Ευρώπης και προκλήσεις απουσιάζουν από τον πολιτικό σας λόγο, δεν σας καθιστά αξιόπιστη δύναμη. Η παράταξή μας έχει μια μακρά ευρωπαϊκή ιστορία. Αυτή η παράταξη έβαλε την Ελλάδα στην Ευρώπη, όταν συντονισμένα οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης τότε φώναζαν ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο.
Έχει μεγάλη σημασία να είναι ισχυρή η Ελλάδα στην Ευρώπη, γι’ αυτό είναι μεγάλο το βάρος της ψήφου. Μακριά από πειραματισμούς της αδράνειας και της αποχής, από αψήφιστα δήθεν μηνύματα διαμαρτυρίας. Ο λαός μας κρίνει και διακρίνει. Όλοι μας γνωρίζουμε την Ελλάδα και τις δυσκολίες, την αγωνία του νοικοκυριού να μην εξαντληθεί ο μισθός και η σύνταξη πριν από το τέλος του μήνα. Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες έχουν μνήμη και γνώση, συγκρίνουν, ζυγίζουν και αποφασίζουν, μετά ψηφίζουν. Σε δύο εβδομάδες θα σας απαντήσουν».
Δευτερολογία Μητσοτάκη: Κάθε συνέντευξη Κασσελάκη μας στοιχίζει ακόμη 10 δισ. ευρώ
«Αυτά που άκουσα σχετικά με την αξιολόγησή σας για την ευρωπαϊκή σύγκλιση της χώρας είναι ακριβώς ίδια με αυτά που λέει ο ΣΥΡΙΖΑ», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην δευτερολογία του, απευθυνόμενος στον Νίκο Ανδρουλάκη.
«Μας είπατε ότι αποκλίνουμε από την Ευρώπη. Άραγε μια οικονομία που αναπτύσσεται με ρυθμούς πολλαπλάσιους του μ.ο. της Ευρωζώνης συγκλίνει ή αποκλίνει από την Ευρώπη; Όταν τα επιτόκια δανεισμού πέφτουν με μεγάλη ταχύτητα συγκλίνει ή αποκλίνει από την Ευρώπη; Όταν το 50% του ΑΕΠ της χώρας είναι εξαγωγές, επενδύσει σε ανάπτυξη και καινοτομία, συγκλίνει ή αποκλίνει από την Ευρώπη; Όταν όλα τα μεγάλα διεθνή μέσα χαιρετίζουν τη μεγάλη οικονομική πρόοδο; Όταν διαπραγματευτήκαμε επί πέντε μέρες το Ταμείο Ανάκαμψης, παίξαμε ή όχι ένα σημαντικό ρόλο στην Ευρώπη;
Η χώρα που αποκλίνει από την Ευρώπη, όπως υποστηρίζετε, γιατί έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπως το ψηφιακό πιστοποιητικό εμβολιασμού, το πλαφόν ενέργειας στο φυσικό αέριο και την μεταναστευτική πολιτική; Αποκλίνει ή συγκλίνει η χώρα με την Ευρώπη ως προς τις επίσημες διαπιστώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα ζητήματα του κράτους δικαίου; Συγκλίνει».
Απευθυνόμενος στον Σωκράτη Φάμελλο, ο πρωθυπουργός απάντησε στην κατηγορία αυτού ότι η κυβερνητική πολιτική ευνοεί τους λίγους. «Το διαψεύδουν πολλές από τις πρωτοβουλίες μας, όπως η μείωση ασφαλιστικών εισφορών, η κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης, μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 35%, αύξηση αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ, κατάργηση φόρου γονικών παροχών, μείωση φορολόγησης στις επιχειρήσεις, επίδομα γέννας σε κάθε νέα γέννηση», σημείωσε και πρόσθεσε: «Όμως η τήρηση των δημοσιονομικών στόχων είναι μη διαπραγματεύσιμη προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Η χώρα έχει καταφέρει να συγκλίνει με την Ευρώπη πρωτίστως στο κύρος της».
Ο κ. Μητσοτάκης κατηγόρησε την αντιπολίτευση για την παράθεση διαστρεβλωμένων στοιχείων και ανέφερε, ως παράδειγμα, το γεγονός ότι η Ισπανία μετά τη μείωση του ΦΠΑ έχει σχεδόν ίδιο πληθωρισμό με την Ελλάδα στα τρόφιμα, αλλά με τεράστιες απώλειες εσόδων».
Επανερχόμενος στο κόστος των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «15,1 δις ευρώ κοστολογούνται τα μέτρα του ΣΥΡΙΖΑ από ΓΛΚ μόνο το 2024. Δεν έχω προσθέσει σε αυτά τον 13ο και 14ο μισθό, άλλα 2,2 δις. Μετά στην υγεία 5,8 δις είναι οι δαπάνες και είπε ο αρχηγός σας ότι θα δώσετε άλλο 5%, δηλαδή άλλα 11 δις. Κάθε συνέντευξη του κ. Κασσελάκη μας στοιχίζει 10 δις ακόμα. Το έχουμε ξαναδεί το έργο αυτό το 2015, όταν μια οργισμένη κοινωνία σας πίστεψε και την εξαπατήσατε. Το ψέμα έχει γίνει μέρος του DNA σας. Το δοκιμάσατε πάλι το 2023 και έρχεται τώρα ο νέος αρχηγός σας με νέο περιτύλιγμα με ακόμα περισσότερες υποσχέσεις. Δεν μπορείτε να μάθετε τίποτα από τα σφάλματά σας. Μήπως να σκεφτείτε τι έκανε εσάς να πάτε από το 32 το 17% στις περσινές εκλογές; Οι πολίτες έχουν δίκιο. Συζήτηση με αυτούς τους όρους και με έναν τέτοιο λαϊκισμό πλειοδοσιών είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει».
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «μπορεί σε κάποια επίπεδα να είναι δυσαρεστημένοι με την κυβέρνηση οι πολίτες, αλλά σίγουρα, έχοντας την δική σας εμπειρία, δεν πιστεύουν ότι, αν ερχόσασταν , θα δίνατε αυτά τα χρήματα χωρίς να χρεοκοπήσει η χώρα την επόμενη μέρα. Πρώτη μου προτεραιότητα είναι να αφήσω οριστικά πίσω την εποχή της χρεοκοπίας».
Σχετικά με την εξωτερική πολιτική και το ενδεχόμενο ο κ. Κασσελάκης να επισκεφθεί την Παλαιστίνη, ο πρωθυπουργός σχολίασε:
«Καταλαβαίνω και το lifestyle και να φωτογραφίζεσαι με τον οποιοδήποτε, να καθίστασαι ελκυστικός σε κάποιες εκπομπές της τηλεόρασης. Όταν αρχίζετε όμως και φεύγετε από τα εσωτερικά, τα πράγματα γίνονται πιο ανησυχητικά. Άκουσα ότι ο αρχηγός σας θα πάει στην Ραμάλα. Έχετε κανονίσει με ποιους θα συναντηθείτε; Να υποστηρίξουμε τι τελικά; Την ανεξαρτησία της Παλαιστίνης και να πούμε ότι η Χαμάς είναι ντεμί τρομοκρατική οργάνωση; Είναι επικίνδυνη αφέλεια.
Ο αρχηγός σας εκεί και αν χρειάζεται ταχύρρυθμα σεμινάρια. Για την Παλαιστίνη, η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει τη λύση των δύο κρατών και θεωρεί ότι η οποιαδήποτε απόφαση σχετικά με το καθεστώς της Παλαιστίνης μπορεί να λυθεί στα πλαίσια ενός οδικού χάρτη που θα οδηγήσει σε αυτό το αποτέλεσμα. Δεν είμαστε ακόμα σε αυτό το σημείο. Σέβομαι και τις αποφάσεις των άλλων χωρών. Ψηφίσαμε στον ΟΗΕ υπέρ της αναβάθμισης της Παλαιστίνης, όμως όταν ακούω την Χαμάς να πανηγυρίζει για την φρικιαστική επίθεση εντός του Ισραήλ, δεν μπορώ να είμαι ικανοποιημένος. Η κριτική που έχουμε ασκήσει στην κυβέρνηση του Ισραήλ για τη Γάζα είναι πολύ σκληρή».
Αναφορικά με το ζήτημα της Βόρειας Μακεδονίας, ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε: «Δεν χρειάζεται να θυμίσω τι έχω πει εδώ το 2019, όταν φέρατε προς κύρωση τη Συμφωνία των Πρεσπών. Μας την φορτώσατε, μην κουνάτε και το δάχτυλο. Αποτελεί μια διεθνή διακρατική συμφωνία που υπερισχύει των νόμων. Είχαμε εκφράσει εντονότατες επιφυλάξεις για εθνικιστικό παροξυσμό στη γείτονα χώρα, επιλέξαμε να μην φέρουμε προς κύρωση τα πρωτόκολλα γιατί θέλαμε να είμαστε απολύτως σίγουροι ότι θα υπήρχε συμμόρφωση ειδικά στο κρίσιμο θέμα του ονόματος. Σε αυτή τη συγκυρία που όλη η Ευρώπη βρίσκεται απέναντι στην Βόρεια Μακεδονία, μετά και από δικές μας παρεμβάσεις, έρχεστε με μια διπλωματική ενάργεια να ζητήσετε να κυρωθούν τα μνημόνια τώρα. Σηκώνω τα χέρια ψηλά. Τη στιγμή που η ελληνική διπλωματία σκληραίνει -και σωστά- την στάση της απέναντι στα Σκόπια, εσείς έρχεστε και λέτε να κυρώσουμε τα μνημόνια».
Για τον Κυριάκο Βελόπουλο, ο πρωθυπουργός είπε: «Είναι πολύ δύσκολο να ακούς επί ώρες ατελείωτα ψέματα. Μας είπε ο κ. Βελόπουλος ότι είπε ο κ. Παπαλεξόπουλος πως ποτέ η εικόνα της Ελλάδος δεν ήταν χειρότερη. Ο ίδιος ο κ. Παπαλεξόπουλος είπε ότι ‘’ουδέποτε ελέχθη ότι η εικόνα της Ελλάδος είναι κακιά, αλλά εντυπωσιακά βελτιωμένη τα τελευταία χρόνια’’».
Και κατέληξε στην δευτερολογία του ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Έχουμε ευρωεκλογές σε δύο εβδομάδες. Είναι η τελευταία κοινοβουλευτική συζήτηση. Οι πολίτες θα αποφασίσουν ποιους ευρωβουλευτές θα εκλέξουν και ποιο κόμμα θα έχει ισχυρή φωνή την επόμενη μέρα. Θα επιλέξουν με ευθυκρισία, έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στην κρίση τους, είμαστε βέβαιοι ότι η ΝΔ θα είναι και πάλι η μεγάλη νικήτρια για να συνεχίσουμε απρόσκοπτα τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων».