«Η σημερινή συνάντηση σηματοδοτεί τη βούληση να αναζητήσουμε νέους δημιουργικούς δρόμους στις μεταξύ μας σχέσεις», δήλωσε ο πρωθυπουργός πλάι στον Ταγίπ Ερντογάν.
«Γνωρίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις, την τριετή πανδημία, τον πόλεμο στην καρδιά της Ευρώπης και μεγάλες φυσικές καταστροφές. Ταυτόχρονα όμως βιώσαμε περιφερειακές συγκρούσεις που εγείρουν σοβαρή ανησυχία», συμπλήρωσε.
«Οι διμερείς μας σχέσεις γνώρισαν διακυμάνσεις που κάποιες στιγμές κλιμακώθηκαν επικίνδυνα και απειλήθηκε η ασφάλεια στη Μεσόγειο. Είναι σημαντικό που το τελευταίο διάστημα βαδίζουμε σε ένα πιο ήσυχο μονοπάτι.
Οι δύο χώρες οφείλουν να ζουν ειρηνικά. Να διατυπώνουν τις διαφορές και να αναζητούν λύσεις. Αν οι διαφορές δεν γεφυρώνονται, δεν πρέπει να παράγουν εντάσεις και κρίσεις.
Σε αυτή την κατεύθυνση συμφωνήσαμε να πιάσουμε το νήμα των επαφών μας. Ο οδικός χάρτης είχε τρία επίπεδα: πολιτικό διάλογο, θετική ατζέντα και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Βρισκόμαστε για τρίτη φορά με τον Ταγίπ Ερντογάν. Σήμερα, στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας κάνουμε αποτίμηση των κοινών προσπαθειών. Προσπάθειες που οδήγησαν σε συμφωνίες σε πολλά επίπεδα -ενέργεια, τεχνολογία, τουρισμό, στη σύσφιξη των διμερών σχέσεων. Το διμερές εμπόριο έχει φτάσει τα 5 δισ. ευρώ, είναι ρεαλιστικό να ανέβει σε 10 δισ. ευρώ.
Στο μεταναστευτικό διαπιστώσαμε σημαντική μείωση των ροών, ως αποτέλεσμα της φύλαξης των συνόρων και της καλύτερης συνεργασίας των δύο χωρών», συνέχισε ο Κ. Μητσοτάκης.
«Η Ελλάδα στηρίζει τη διευκόλυνση χορήγησης θεωρήσεων στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου, ώστε οι Τούρκοι πολίτες να αποκτήσουν καλύτερη σχέση με την Ευρώπη. Η Ελλάδα εξασφάλισε την άδεια της Κομισιόν ώστε Τούρκοι πολίτες να επισκέπτονται όλο τον χρόνο για επτά ημέρες 10 νησιά που είτε έχουν προσφυγικές δομές είτε άμεσες συνδέσεις με την Τουρκία.
Τα ελληνικά νησιά είναι γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών, όπως και οι μειονότητες των δύο χωρών».
Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, ο Κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι πρέπει να συγκλίνουμε στην τήρηση της διεθνούς νομιμότητας και στην προστασία των αρχών του ανθρωπισμού και την προστασία των αμάχων.
«Διαφωνούμε στο Κυπριακό, για εμάς δεν υπάρχει άλλη λύση πέραν των όσων ορίζει ο ΟΗΕ», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι σήμερα, 100 χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, συνάπτεται διακήρυξη περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας. Αυτή επιβεβαιώνει τη σχέση φιλίας των δύο πλευρών και αναδεικνύει τη δυνατότητα συνεργασίας.
«Θα προχωρήσουμε στα επόμενα βήματα για να διευρύνουμε τη θετική μας ατζέντα. Η επόμενη φάση διαλόγου μπορεί να είναι η προσέγγιση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και αποκλειστικής ζώνης σε Αιγαίο και Μεσόγειο. Σύμφωνα με την Ελλάδα, συνιστά τη μόνη διαφορά που θα μπορούσε να αρθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας».
O πρωθυπουργός δήλωσε ότι προτίθεται να επισκεφτεί την Αγκυρα την προσεχή άνοιξη.
«Γνωρίζω ότι κάποιοι δεν συμφωνούν με τη προσέγγισή μας. Ομως έχουμε χρέος να φέρουμε τα κράτη δίπλα δίπλα, όπως είναι τα σύνορά μας».
Ερντογάν: Δεν υπάρχει πρόβλημα που να μην μπορούμε να λύσουμε
Παίρνοντας τον λόγο, ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι «πρέπει μια φορά τον χρόνο να πραγματοποιούνται συναντήσεις. Είχαμε ωφέλιμες συζητήσεις. Μιλήσαμε για τα βήματα που μπορούν να γίνουν για την ανάπτυξη της συνεργασίας μας. Με τη "Διακήρυξη της Αθήνας" περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας επιβεβαιώσαμε τη βούληση για ανάπτυξη των σχέσεών μας. Είμαστε ικανοποιημένοι που βλέπουμε τα αποτελέσματα όσων συμφωνήσαμε το 2021.
Συμφωνήσαμε να ανεβάσουμε στα 10 δισ. δολάρια το διεθνές εμπόριο. Συμφωνήσαμε την κατασκευή δεύτερης γέφυρας στους Κήπους και επιθυμούμε να συσφίξουμε τις σχέσεις στον τουριστικό και πολιτιστικό τομέα.
Μιλήσαμε για τη στάση μας στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο και ζητήσαμε από τους υπουργούς Εξωτερικών να το συζητήσουν με αποφασιστικό τρόπο.
Ειλικρινής μας ευχή είναι να λύσουμε τα προβλήματα με κοινές προσπάθειες, στο πλαίσιο του εποικοδομητικού διαλόγου. Συζητήσαμε πώς θα εξελίξουμε τη συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και χαιρετίσαμε το κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου. Απαιτείται προσοχή να μη σχηματιστούν παρόμοιοι καταυλισμοί που θα δίνουν καταφύγιο σε τρομοκράτες.
Η "τουρκική" (όπως τη χαρακτήρισε) μειονότητα στην Ελλάδα και η ελληνική στην Τουρκία είναι δομικά στοιχεία του πολιτισμικού μας πλούτου. Η αύξηση της γαλήνης μεταξύ αυτών των κοινοτήτων θα επηρεάσει θετικά τις σχέσεις μας.
Μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο κυπριακό, με βάση τις πραγματικότητες της περιοχής, θα είναι θετική για όλη την περιοχή», συμπλήρωσε.
Όπως είπε, με τον Κ. Μητσοτάκη μίλησαν για τις διεθνείς εξελίξεις και το δράμα που εξελίσσεται στη Γάζα. «Από την αρχή είπαμε ότι δεν εγκρίνουμε να στοχοποιούνται άμαχοι. Το γεγονός ότι υπάρχει σφαγή 15.000 αμάχων πληγώνει συνειδήσεις. Δεν πρέπει να σιωπά η διεθνής κοινότητα απέναντι στα εγκλήματα πολέμου που διαπράττονται. Η ίδρυση κυρίαρχου παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967 είναι η λύση.
Είμαστε γειτονικές χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα και σε πολλούς τομείς τον ίδιο πολιτισμό. Είναι φυσικό να υπάρχουν προβλήματα σε δύο χώρες. Το θέμα είναι η βούληση για την επίλυση των θεμάτων. Θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε θάλασσα συνεργασίας. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, τόσο μεγάλο που δεν θα μπορεί να επιλυθεί. Αρκεί να κοιτάμε τη μεγάλη εικόνα και να μη γίνουμε από αυτούς που περνούν τη θάλασσα και πνίγονται στο ποτάμι. Είμαστε ικανοποιημένοι που έχει την ίδια εκτίμηση και ο κος Μητσοτάκης».
Η αντίδραση Μητσοτάκη
Μετά την αναφορά Ερντογάν σε «τουρκική μειονότητα», ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι «η Θράκη αποτελεί παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων. Αγωνιζόμαστε να έχουν ίδιες ευκαιρίες. Ο προσδιορισμός "μουσουλμανική" προσδιορίζεται από τη Συνθήκη της Λωζάνης. Χρέος μας είναι να διασφαλίσουμε την ειρηνική συνύπαρξη. Θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε πάνω σε αυτό».