Ερώτηση για την ταχεία, όπως αναφέρεται στον Τύπο, αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) από το μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών, στις οποίες συμμετέχει (Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank, Τράπεζα Πειραιώς), και την απώλεια άνω των 40 δισ. ευρώ, όπως υπολογίζει και το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) και τα οποία αφορούν χρήματα με τα οποία στηρίχθηκαν οι τράπεζες μετά το 2011, κατέθεσαν 29 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία προς τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη.
Σύμφωνα με το κείμενο της ερώτησης, η οποία κατατέθηκε με πρωτοβουλία του τομεάρχη Οικονομικών της Κ.Ο. του κόμματος, Νίκου Παππά, η επιλογή αποεπένδυσης έρχεται τη στιγμή που οι τράπεζες αναμένουν υψηλά κέρδη, περί του 1 δισ. ευρώ η καθεμία, και τα διανεμόμενα μερίσματα για το δημόσιο θα μπορούσαν να ανέλθουν σε 760 εκατ. ευρώ.
Όπως τονίζεται, το ΤΧΣ και η κυβέρνηση Μητσοτάκη «“αδιαφορούν” για τα μερίσματα (νυν και μελλοντικά, καθώς κερδοφορία προβλέπεται ως το 2025 τουλάχιστον) αλλά και για την κάλυψη των 40 δισ. ευρώ περίπου συσσωρευμένων ζημιών».
Οι βουλευτές ρωτούν τον κ. Χατζηδάκη:
1. Έχει αξιολογήσει το ΤΧΣ -με ανεξάρτητο πάροχο χρηματοοικονομικών ή επιχειρηματικών και διαχειριστικών συμβουλών- ποια θα ήταν η μελλοντική καθαρή θέση του και ποια τα ετήσια εκτιμώμενα οφέλη ως το 2025, έτος λήξης της θητείας του, σε περίπτωση που διακρατούσε τη συμμετοχή του στις τράπεζες; Ποια θα ήταν η περιουσία του Ταμείου το 2025 σε παρούσες αξίες σε αυτό το ενδεχόμενο; Έχουν εκτιμηθεί οι σχετικές αξίες κερδών και ζημιών από χρηματοοικονομικά μέσα και από μερίσματα (έσοδα) ή άλλες ροές ανά συστημική τράπεζα ως τη λήξη της διάρκειας του Ταμείου, δηλαδή την 31/12/2025;
2. Ποιο είναι το ακριβές όφελος για το ΤΧΣ από τη διάθεση του συνόλου της συμμετοχής 1,40% του Ταμείου στo μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας Eurobank; Πώς διαμορφώθηκε η τιμή των 1,80€/μετοχή; Είχε γίνει ανάλυση των μελλοντικών κερδών και ροών ως τα τέλη του 2025 σε παρούσα αξία που συγκρίθηκε με την τιμή της προσφοράς;
3. Πώς σκοπεύει το ΤΧΣ και η κυβέρνηση της Ν.Δ. να καλύψει τις ζημίες της τάξης των 2,438 δισ. ευρώ, οι οποίες προκύπτουν από τη διαχείριση της περιουσίας του Ταμείου στην τράπεζα Πειραιώς την τελευταία τριετία;
4. Για ποιο λόγο και με ποιο όφελος το ΤΧΣ σπεύδει να αποεπενδύσει από τις τράπεζες τη στιγμή που η κερδοφορία τους αναμένεται να είναι ανθηρή τα επόμενα χρόνια και με τα συγκεκριμένα έσοδα του προϋπολογισμού να κρίνονται αναγκαία για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής;
5. Ποιος είναι ο εν γένει στόχος επιτρεπτών ή ανεκτών συσσωρευμένων ζημιών του δημοσίου για την έξοδό του από το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών που κατέχει; Είναι επιτρεπτός όρος οι απώλειες 38 δισ. ευρώ στα 42 δισ. ευρώ του αρχικού κεφαλαίου του δημοσίου;
6. Θα ασκήσει το προβλεπόμενο δικαίωμα αρνησικυρίας - βέτο – (την παρ 4 του Άρθρου 8 του Νόμου 3864/2010) αν οι προσφερόμενες τιμές προκαλούν μεγάλη ζημία για το δημόσιο;
7. Εξετάζει η κυβέρνηση της Ν.Δ. την κατάργηση του εδαφίου της παρ.4 του Άρθρου 8 του Νόμου 3864/2010, το οποίο εξασφαλίζει το ακαταδίωκτο της διοίκησης του ΤΧΣ κατά το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 405 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95) που προβλέπει μόνο την κατ έγκληση ποινική δίωξη για το αδίκημα της απιστίας; (Άρθρο 390, παρ. 1, εδάφιο β’ του Ποινικού Κώδικα).
Ολόκληρο το κείμενο της ερώτησης:
Θέμα: «Είναι αποδεκτή η απώλεια 40 δισ. ευρώ από την πώληση μετόχων τραπεζών; Εγκαταλείπονται μερίσματα και επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ»
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) αναγράφει στην τελευταία του ενδιάμεση έκθεση (Γ’ Τρίμηνο 2022) ότι οι συσσωρευμένες του ζημιές είναι 38,6 δισ. ευρώ. Στις αντίστοιχες οικονομικές καταστάσεις της ίδιας περιόδου του 2019 αυτές ανέρχονταν σε 35,8 δισ. ευρώ. Συνεπώς, η τριετής ζημία φτάνει τα 2,8 δισ. ευρώ (αύξηση 7,8% σε τρία χρόνια).
Από τις σχετικές οικονομικές καταστάσεις και τον πίνακα αποτελεσμάτων του ΤΧΣ προκύπτει ότι από την κατοχή μετοχών και χρηματοοικονομικών τίτλων της Τράπεζας Πειραιώς έχει επέλθει, από το 2020, ζημία 2,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 0,8 δισ. ευρώ προέκυψαν από την κατοχή μετοχών και 1,4 δισ. ευρώ από την απώλεια των μετατρέψιμων ομολογιών (CoCos) στο διάστημα 2020-2021.
Στη χρονική περίοδο μεταξύ των αρχών του 2020 και του γ’ τριμήνου του 2022, η κατοχή συμμετοχών στην Εθνική Τράπεζα και στην Αlpha Bank δεν έχει αποδώσει καρπούς για το δημόσιο [σ.σ.: Στην Εθνική Τράπεζα τα κέρδη για το ΤΧΣ είναι μηδαμινά (2,2 εκατ. ευρώ), στην Αlpha Bank υπάρχουν απώλειες (197 εκατ. ευρώ)].
Σύμφωνα, πάντως, με δημοσίευμα του Οικονομικού Ταχυδρόμου, τα κέρδη τόσο της Εθνικής Τράπεζας όσο και της Eurobank θα υπερβούν το 1 δισ. ευρώ για κάθε μία από τις δύο τράπεζες το 2023, ενώ λίγο χαμηλότερα από αυτό το επίπεδο θα κινηθούν τα κέρδη της Αlpha Bank και της Τράπεζας Πειραιώς. Με βάση αυτά τα κέρδη, οι τράπεζες αναμένεται να δώσουν, από το 2023 και στο εξής, σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, γενναίο μέρισμα στο ΤΧΣ, κάτι που θα αντισταθμίσει τυχόν απώλειες προηγούμενων ετών.
Συγκεκριμένα, το 2023 αναμένονται τα εξής κέρδη στις τρεις εναπομείνασες τράπεζες του χαρτοφυλάκιο του ΤΧΣ:
Εθνική Τράπεζα – Αναλογούντα κέρδη στους μετόχους: 1 δισ. ευρώ και πλέον. Συμμετοχή ΤΧΣ: 40,39%. Δυνητικό μέρισμα για το ΤΧΣ: 400 εκατ. ευρώ και πλέον.
Αlpha Bank – Αναλογούντα κέρδη στους μετόχους: Έως 1 δισ. ευρώ. Συμμετοχή ΤΧΣ: 9%. Δυνητικό μέρισμα για το ΤΧΣ: 90 εκατ. ευρώ περίπου.
Τράπεζα Πειραιώς – Αναλογούντα κέρδη στους μετόχους: 1 δισ. ευρώ περίπου. Συμμετοχή ΤΧΣ: 27%. Δυνητικό μέρισμα για το ΤΧΣ: 270 εκατ. ευρώ περίπου.
Έτσι, το δημόσιο διεκδικεί περί τα 760 εκατ. ευρώ σε έσοδα μερισμάτων από τις συμμετοχές του στο μετοχικό κεφάλαιο των τριών ανωτέρω τραπεζών.
Παρά τα ανωτέρω και όπως διαρρέεται στον Τύπο, το ΤΧΣ προχωρά σε αποεπένδυση από το μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών, «αδιαφορώντας» για μερίσματα (νυν και μελλοντικά) αλλά και για την κάλυψη των 40 δισ. ευρώ περίπου συσσωρευμένων ζημιών.
Επειδή ο διευθύνων σύμβουλος της Αlpha Bank δήλωσε ότι ως το 2025 και με βάση τον στόχο για κερδοφορία σε επίπεδα άνω του 12%, τα συνολικά καθαρά κέρδη που θα δημιουργηθούν εκτιμώνται σε 2 δισ. ευρώ.
Επειδή, σύμφωνα με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα, διέρρευσε η τελική τιμή με βάση την προσφορά της μοναδικής γνώστης ενδιαφερόμενης αγοράστριας (UniCredit S.p.A.) των μετοχών της Αlpha Bank, η οποία υπολείπεται και της τρέχουσας τιμής, αλλά και μίας τιμής η οποία θα κάλυπτε έστω μέρος των απωλειών του δημοσίου.
Επειδή το 2021 το ΤΧΣ απώλεσε 2% της συμμετοχής του στην Αlpha Bank, ενώ κατέβαλε 42 εκατ. ευρώ σε μετρητά.
Επειδή με βάση εξακολουθητικές διαρροές στον Τύπο, το ΤΧΣ προχωρά ολοταχώς και εμπροσθοβαρώς σε ταχεία αποεπένδυσή του από το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου και των τριών τραπεζών που σήμερα κατέχει.
Επειδή σήμερα το δημόσιο -δια του ΤΧΣ- έχει καταγράψει 38,6 δις συσσωρευμένες ζημιές από τη συμμετοχή του στις τράπεζες.
Επειδή το 2023, όπως αναλύεται ανωτέρω, το ΤΧΣ μπορεί δυνητικά να συγκεντρώσει τουλάχιστον περί τα 760 εκατ. ευρώ μόνο από μερίσματα και τυχόν πρόσθετα οφέλη από άλλες πηγές, όπως οι μεγαλύτερες αποτιμήσεις κατεχόμενων μετοχών.
Επειδή σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, το δημόσιο δύναται να αποκομίσει ακόμα περισσότερα οφέλη από την κερδοφορία και τις ροές των τραπεζών (η κερδοφορία αναμένεται θετική ως το 2025 τουλάχιστον).
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Έχει αξιολογήσει το ΤΧΣ -με ανεξάρτητο πάροχο χρηματοοικονομικών ή επιχειρηματικών και διαχειριστικών συμβουλών- ποια θα ήταν η μελλοντική καθαρή θέση του και ποια τα ετήσια εκτιμώμενα οφέλη ως το 2025, έτος λήξης της θητείας του, σε περίπτωση που διακρατούσε τη συμμετοχή του στις τράπεζες; Ποια θα ήταν η περιουσία του Ταμείου το 2025 σε παρούσες αξίες σε αυτό το ενδεχόμενο; Έχουν εκτιμηθεί οι σχετικές αξίες κερδών και ζημιών από χρηματοοικονομικά μέσα και από μερίσματα (έσοδα) ή άλλες ροές ανά συστημική τράπεζα ως τη λήξη της διάρκειας του Ταμείου, δηλαδή την 31/12/2025;
2. Ποιο είναι το ακριβές όφελος για το ΤΧΣ από τη διάθεση του συνόλου της συμμετοχής 1,40% του Ταμείου στo μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας Eurobank; Πώς διαμορφώθηκε η τιμή των 1,80€/μετοχή; Είχε γίνει ανάλυση των μελλοντικών κερδών και ροών ως τα τέλη του 2025 σε παρούσα αξία που συγκρίθηκε με την τιμή της προσφοράς;
3. Πώς σκοπεύει το ΤΧΣ και η κυβέρνηση της Ν.Δ. να καλύψει τις παραπάνω ζημίες της τάξης των 2,438 δισ. ευρώ, οι οποίες προκύπτουν από τη διαχείριση της περιουσίας του Ταμείου στην τράπεζα Πειραιώς την τελευταία τριετία;
4. Για ποιο λόγο και με ποιο όφελος το ΤΧΣ σπεύδει να αποεπενδύσει από τις τράπεζες τη στιγμή που η κερδοφορία τους αναμένεται να είναι ανθηρή τα επόμενα χρόνια και με τα συγκεκριμένα έσοδα του προϋπολογισμού να κρίνονται αναγκαία για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής;
5. Ποιος είναι ο εν γένει στόχος επιτρεπτών ή ανεκτών συσσωρευμένων ζημιών του δημοσίου για την έξοδό του από το σύνολο του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών που κατέχει; Είναι επιτρεπτός όρος οι απώλειες 38 δισ. ευρώ στα 42 δισ. ευρώ του αρχικού κεφαλαίου του δημοσίου;
6. Θα ασκήσει το προβλεπόμενο δικαίωμα αρνησικυρίας - βέτο – (την παρ 4 του Άρθρου 8 του Νόμου 3864/2010) αν οι προσφερόμενες τιμές προκαλούν μεγάλη ζημία για το δημόσιο;
7. Εξετάζει η κυβέρνηση της Ν.Δ. την κατάργηση του εδαφίου της παρ.4 του Άρθρου 8 του Νόμου 3864/2010, το οποίο εξασφαλίζει το ακαταδίωκτο της διοίκησης του ΤΧΣ κατά το δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 405 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95) που προβλέπει μόνο την κατ έγκληση ποινική δίωξη για το αδίκημα της απιστίας; (Άρθρο 390, παρ. 1, εδάφιο β’ του Ποινικού Κώδικα).
Οι ερωτώντες βουλευτές
Παππάς Νικόλαος
Αποστολάκης Ευάγγελος
Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος
Βέττα Καλλιόπη
Γαβρίλος Γιώργος
Γιαννούλης Χρήστος
Δούρου Ρένα
Ζαμπάρας Μιλτιάδης
Ηλιόπουλος Αθανάσιος (Νάσος)
Καλαματιανός Διονύσης
Κασιμάτη Νίνα
Κόκκαλης Βασίλης
Λινού Αθηνά
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χάρης
Μεικόπουλος Αλέξανδρος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Νοτοπούλου Αικατερίνη
Ξανθόπουλος Θεόφιλος
Παναγιωτόπουλος Ανδρέας
Παπαηλιού Γεώργιος
Παππάς Πέτρος
Πέρκα Θεοπίστη
Πολάκης Παύλος
Πούλου Παναγιού
Σαρακιώτης Ιωάννης
Τζάκρη Θεοδώρα
Τζούφη Μερόπη
Χρηστίδου Ραλλία