«Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο συνιστά μια πραγματική τομή στη σχέση κυβερνήσεων και του πολιτικού συστήματος με τον κρατικό μηχανισμό. Τον στεγανοποιεί από γνωστές κομματικές παρεμβάσεις», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του σχεδίου νόμου του υπουργείου Εσωτερικών για το «Νέο σύστημα επιλογής διοικήσεων φορέων του δημοσίου τομέα, ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς τους και λοιπές διατάξεις».
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι με τις νέες ρυθμίσεις, οι διοικητές δημοσίου παύουν να είναι πια αποκλειστική προσωπική επιλογή του υπουργού, όπως ίσχυε σε μεγάλο βαθμό μέχρι πρόσφατα.
«Σήμερα ενισχύουμε το θεσμικό πλαίσιο και κάνουμε μια καίρια μεταρρύθμιση στη δημόσια διοίκηση», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης. Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι από τη μία πλευρά θέτουμε συγκεκριμένους στόχους και εισάγουμε διαδικασίες που απελευθερώνουν τις δυνάμεις της δημόσιας διοίκησης.
Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε στη συνέχεια τις βασικές τομές του νέου νομοσχεδίου. Η ευθύνη της πρώτης αξιολόγησης περνάει στο ανώτατο συμβούλιο επιλογής προσωπικού ενώ ειδικά για τα νοσοκομεία θα γίνεται συνολική προκήρυξη. Οι αξιολογήσεις μπορούν να προχωρούν ταυτόχρονα από διαφορετικές επιτροπές και όλα τα στάδια ελέγχου θα έχουν συγκεκριμένες, αυστηρές προθεσμίες.
«Ποιο είναι το προφίλ των υποψηφίων; Πρέπει να έχουν σπουδές και εργασιακή εμπειρία που να πιστοποιεί συνάφεια με το αντικείμενό τους και εύλογη εμπειρία για κάποιο διάστημα σε θέσεις ευθύνης. Είναι καιρός πια να βάλουμε οριστικό τέλος σε μια πρακτική που συνέβαινε για πολλές δεκαετίες, να επιλέγονται π.χ. διοικητές νοσοκομείων κομματικοί φίλοι χωρίς να υπηρετείται το μείζον, να τοποθετηθεί ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Αυτές είναι παθογένειες δεκαετιών. Έχει έρθει η ώρα, όλοι μαζί, να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα για την αποκομματικοποίηση του κράτους», υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης.
Μίλησε επίσης για τα δομημένα τεστ δεξιοτήτων, ώστε «να δούμε κατά πόσο μπορούν αυτοί οι άνθρωποι να ανταποκρίνονται και επειδή άκουσα έντονη κριτική, να πω ότι όποιος έχει εμπιστοσύνη στις δυνατότητές του, δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από μια τέτοια διαδικασία».
Ο στόχος, είπε, είναι να τοποθετείται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση και γι' αυτό υπάρχει ο θεσμός της συνέντευξης, όπου θα μετέχουν οι 7 από τους 15 επικρατέστερους. «Πρώτα θα υπάρχουν τα λεγόμενα on off κριτήρια και σε αυτά θα λαμβάνονται υπόψη οι σπουδές και η εργασιακή εμπειρία. Από εκεί και πέρα, ένα διπλό σύστημα μοριοδότησης από τον ΑΣΕΠ με τα τεστ δεξιοτήτων και τη συνέντευξη», πρόσθεσε ενώ είπε ότι οι νέοι διοικητές των οργανισμών του δημοσίου θα πρέπει να καταρτίζουν ετήσια σχέδια δράσης και να προσδιορίζουν στόχους και με βάση αυτά θα αξιολογούνται κάθε χρόνο και θα μπορούν να επιβραβεύονται με πριμ παραγωγικότητας ή να απομακρύνονται αν αποτυγχάνουν σε όσα ανέλαβαν να κάνουν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε γνωστό ότι πριν το τέλος του χρόνου θα εκδοθεί η προκήρυξη για την τοποθέτηση των νέων διοικητών στα νοσοκομεία, οι αμοιβές των οποίων θα αυξηθούν -όπως και των υπολοίπων διοικητών οργανισμών εθνικής εμβέλειας- στο ύψος των απολαβών του γενικού γραμματέα. Αντίστοιχη αύξηση, όπως είπε, θα υπάρξει και για τους διοικητές των μικρότερων οργανισμών.
Παράλληλα, εστίασε σε βασικά σημεία του νομοσχεδίου, όσον αφορά τη βούληση της κυβέρνησης για την απόδοση της κρατικής μηχανής και της προσέλκυσης στον δημόσιο τομέα ατόμων που αποθαρρύνονταν έως τώρα.
«Η ευθύνη της πρώτης αξιολόγησης των σχεδόν 600 υποψηφίων περνά στο ΑΣΕΠ και ουσιαστικά συνιστά τα εχέγγυα για να έχουμε γρήγορα αποτελέσματα», τόνισε.
Σχετικά με το προφίλ των υποψηφίων, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «πρέπει να έχουν σπουδές και εργασιακή εμπειρία που να πιστοποιεί συνάφεια με το αντικείμενό τους και να έχουν μια εύλογη εμπειρία. Είναι καιρός να βάλουμε οριστικό τέλος σε μια πρακτική που συνέβαινε για πολλές δεκαετίες, να γίνονται διοικητές νοσοκομείων κομματικοί φίλοι, σε συνεννόηση με τοπικούς βουλευτές. Είναι παθογένειες δεκαετιών, αυτοκριτικά στέκομαι σε όλες τις κυβερνήσεις που κατά καιρούς υπέκυψαν, κάνουμε ένα σημαντικό βήμα για την αποκομματικοποίηση του κράτους».
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και σε ένα «εργαλείο που χρησιμοποιείται κατά κόρον στο εξωτερικό και στον ιδιωτικό τομέα, τα δομημένα τεστ δεξιοτήτων. Είναι μια δοκιμασμένη δοκιμασία, ένα σύγχρονο εργαλείο διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού. Στόχος είναι να τοποθετείται ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση».
Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, δεν αφορά εκείνους «που αναζητούν ένα δημόσιο πόστο για να βολευτούν», ενώ επισήμανε πως «η διαφάνεια θα πρέπει να ξεκινά από την κορυφή της δημόσιας διοίκησης». Εστίασε σε τέσσερις λέξεις, «την ανεξαρτησία, την ικανότητα, τον έλεγχο και την αποτελεσματικότητα. Είναι μια μεγάλη προσπάθεια του δημοσίου να απεξαρτητοποιηθεί από τα κομματικά συμφέροντα και να εισάγει νέες μορφές του σύγχρονου μάνατζμεντ. Με τη σημερινή μεταρρύθμιση, το κράτος απελευθερώνεται, δεν αυτονομείται, η πολιτική ευθύνη εξακολουθεί να βαραίνει τον εκάστοτε υπουργό που θα εγκρίνει σχέδια, στόχους και προϋπολογισμούς διοικήσεων, θα αξιολογεί διοικητές και θα προχωρά στην επιβράβευση ή και στον έλεγχο των αρμοδίων. Η αξιοκρατία και η αξιολόγηση εισάγονται για να προστατεύουν το κράτος και τα στελέχη».
Ταυτόχρονα, τόνισε την ανάγκη «να καταστήσουμε την ελληνική διοίκηση ελκυστικότερη σε ανθρώπους με γνώσεις και εμπειρία που μέχρι τώρα δίσταζαν να εμπλακούν στα γρανάζια της. Λέμε στους νέους, θέστε υποψηφιότητα, αξιολογηθείτε αντικειμενικά, η επιτυχία νομοσχεδίου θα κριθεί από τη δυνατότητά μας να φέρουμε περισσότερους ανθρώπους στο σύστημα της δημόσιας διοίκησης. Βάζουμε ψηλά τον πήχη των προσδοκιών μας και θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι θα μπορέσουμε να τον ξεπεράσουμε με ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός».
Κατά την πρώτη τετραετία, τόνισε ο πρωθυπουργός, «ανακουφίσαμε την κοινωνία από φόρους και βάρη, ανατάξαμε μια καθηλωμένη οικονομία. Η Ελλάδα του 2023 είναι πολύ καλύτερη από Ελλάδα του 2019, πρωταγωνιστεί στην Ευρώπη, ανέκτησε επενδυτική βαθμίδα, όπως είχα δεσμευτεί προεκλογικά. Έκλεισε πια ένα πολύ επώδυνο κεφάλαιο με πλήρη κανονικοποίηση του τρόπου με τον οποίο οι αγορές βλέπουν το ελληνικό αξιόχρεο. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε με μόνιμες αυξήσεις και ενίσχυση εισοδημάτων. Αν στην πρώτη μας θητεία χρέος μας ήταν να θεραπεύσουμε τις πληγές του άμεσου παρελθόντος, στη δεύτερη είναι να ξεριζώσουμε τις αιτίες που τις προκαλούν».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε «αστήρικτες» τις κατηγορίες της αντιπολίτευσης περί κομματισμού του δημοσίου, ενώ υπογράμμισε πως «δεν υπάρχει κανένας σοβαρός τρόπος αξιολόγησης προσωπικού στον κόσμο που να μη συμπεριλαμβάνει κάποια διαδικασία συνέντευξης, με κάποιον που θα μπορεί να αξιολογήσει δια ζώσης αυτά που δεν μπορεί να δει με τα γραπτά κείμενα ή τα τεστ». Μίλησε για «ανάξια σχολιασμού» στοιχεία που διοικητές θα επιλέγονται από προσωπικό ή συνδικαλιστές. «Όχι ευχαριστώ, αυτές τις εποχές τις αφήσαμε για τα καλά πίσω μας», σημείωσε.