Τον κίνδυνο επιβολής μνημονιακών όρων και κανόνων στη χώρα μας επισημαίνει ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Κατρίνης, με ερώτηση που κατέθεσε προς τον υπουργό Οικονομικών κ. Σταϊκούρα.
«Η κυβέρνηση έχει έναν και μόνο στόχο: να κρατά καλά κρυμμένα τα προβλήματα της οικονομίας μέχρι τις εκλογές. Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να βρεθεί ξανά η χώρα μας μπροστά σε σκληρούς μνημονιακούς όρους και κανόνες, λόγω της δημοσιονομικής διαχείρισης της κυβέρνησης. Καιρός να ειπωθούν αλήθειες και η κυβέρνηση να δώσει απαντήσεις», επισημαίνει σε δήλωση του.
Στην ερώτηση που κατέθεσε προς τον υπουργό Οικονομικών, ο κ. Κατρίνης τονίζει ότι:
- Η δημοσιονομική διαχείριση της τριετίας 2020-2022 δημιούργησε σωρευτικό έλλειμμα της τάξεως των 49,2 δισ. ευρώ.
- Το κρατικό χρέος έχει εκτοξευτεί στα 400,3 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022 (190,4% του ΑΕΠ), 32,3 δισ. μεγαλύτερο από το αντίστοιχο στα τέλη του 2011 (λίγο πριν το PSI) και 44,3 δισ. μεγαλύτερο από τα 356 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2019.
- Η πρόβλεψη του υπουργείου Οικονομικών για το κρατικό χρέος τον Δεκέμβριο του 2022 εμφανίζει απόκλιση 8,2 δισ. σε σχέση με το αποτέλεσμα του 2022, έναν μόλις μήνα μετά!
- Καταγράφεται μια τεράστια διαφορά ύψους 45,3 δισ. ευρώ μεταξύ του κρατικού και του δημοσίου χρέους στο τέλος του 2022, αφού το δημόσιο χρέος προκύπτει από το κρατικό χρέος με:
- Την προσθήκη του χρέους των υπολοίπων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης
- Την αφαίρεση των δανείων των υπολοίπων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης προς το κράτος (επενδύσεις σε κρατικούς τίτλους)
- Καταγράφεται αύξηση των κυβερνητικών εγγυήσεων κατά 20 δισ. την τριετία 2020-2022 (από 9,8 δισ. στο τέλος του 2019 σε 29,8 δισ. στο τέλος του 2022), που είναι η μεγαλύτερη αύξηση που έχει παρατηρηθεί από το 2006!
Ο κ. Κατρίνης ζητά από το Υπουργείο Οικονομικών να δώσει τα πραγματικά στοιχεία για τις εκκρεμείς και απλήρωτες καταπτώσεις εγγυήσεων που συνιστούν κρυφό χρέος.
Παράλληλα ζητά από τον υπουργό Οικονομικών να κατονομάσει τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης που είχαν επενδύσει στο τέλος του 2022 πάνω από 45,3 δισ. ευρώ σε κρατικούς τίτλους ζητώντας να μάθει:
α) με ποια κριτήρια αποφασίστηκε να επενδύσουν σε κρατικούς τίτλους και με ποιο σκεπτικό προκρίθηκε αυτή η επιλογή έναντι άλλων επενδυτικών επιλογών;
β) αν η απόφαση αυτή εντάσσεται σε κάποια στρατηγική «μείωσης» του δημοσίου χρέους;
«Φαίνεται ότι η κυβέρνηση αγνοεί τις σαφείς προειδοποιήσεις των αγορών, οι οποίες αποτιμούν όλο και χαμηλότερα τα ελληνικά ομόλογα, αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για τη χώρα αλλά και τις προειδοποιήσεις των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. για την επιβολή σκληρών μνημονιακών όρων σε ενδεχόμενη στήριξη που θα ζητήσουν οι υπερχρεωμένες χώρες», αναφέρει ο Μιχάλης Κατρίνης.
Ολόκληρη η ερώτηση στον Χρήστο Σταϊκούρα
Σωρευτικό έλλειμμα 49,2 δισ. ευρώ έχει ως αποτέλεσμα η δημοσιονομική διαχείριση της τριετίας 2020-2022 από την σημερινή κυβέρνηση, αφού στα 21,2 δισ. ελλείμματα του 2020 και τα 17,4 δισ. ελλείμματα του 2021, ήρθαν να προστεθούν τα 10,6 δισ. ευρώ έλλειμμα του 2022.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εκτίναξη του κρατικού χρέους στα 400,3 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022 (190,4% του ΑΕΠ), 32,3 δισ. μεγαλύτερο από το αντίστοιχο στα τέλη του 2011 (λίγο πριν το PSI) και 44,3 δισ. μεγαλύτερο από τα 356 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2019 (194,3% του ΑΕΠ), με δεδομένο ότι θα επαληθευθεί η μειωμένης αξιοπιστίας πρόβλεψη του υπουργείου Οικονομικών για αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ στα 210,2 δισ. ευρώ το 2022.
Έλλειμμα για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, ύψους 4,8 δισ. ευρώ, σημειώθηκε και στον προϋπολογισμό γενικής κυβέρνησης το 2022, με το σωρευτικό έλλειμμα 2020-2022 να αγγίζει τα 35 δισ. ευρώ και το δημόσιο χρέος να εκτινάσσεται στα 357,4 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου 2022, από 331,1 δισ. στο τέλος του 2019 και 2,3 δισ. ευρώ μεγαλύτερο από αυτό στο τέλος του 2011 (λίγο πριν το PSI) χωρίς η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να παρέχει μηνιαία απολογιστικά στοιχεία, ως οφείλει.
Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις της κυβέρνησης ότι το δημόσιο χρέος θα διαμορφωθεί στο 168,9% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022 (λόγω πρόβλεψης για πληθωριστική αύξηση του ΑΕΠ στα 210,2 δις ευρώ), εύλογα υπάρχει ανησυχία για την πραγματική δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, από τη στιγμή που η πρόβλεψη του υπουργείου Οικονομικών για το κρατικό χρέος τον Δεκέμβριο του 2022 εμφανίζει απόκλιση 8,2 δισ. σε σχέση με το αποτέλεσμα του 2022, έναν μόλις μήνα μετά!
Την ίδια στιγμή, επιφυλακτικότητα σε σχέση με τις προβλέψεις της κυβέρνησης προκαλούν μια σειρά από παραμέτρους στο τέλος του 2022 όπως:
- Οι απλήρωτες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις 1,71 δισ.
- Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων 0,7 δισ. ευρώ
- Ο ετεροχρονισμός-για το 2023-πληρωμής δαπανών 1,4 δισ. ευρώ
- Οι αγνώστου ύψους απλήρωτες καταπτώσεις εγγυήσεων
- Οι αγνώστου ύψους ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις (εφάπαξ παροχές) του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων
- Οι αγνώστου ύψους ληξιπρόθεσμες επιστροφές φόρων από τα τελωνεία
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η τεράστια διαφορά 45,3 δισ. ευρώ μεταξύ του κρατικού και του δημοσίου χρέους στο τέλος του 2022, αφού η το δημόσιο χρέος προκύπτει από το κρατικό χρέος με:
- Την προσθήκη του χρέους των υπολοίπων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης
- Την αφαίρεση των δανείων των υπολοίπων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης προς το κράτος (επενδύσεις σε κρατικούς τίτλους)
Η διόγκωση του κρατικού και δημοσίου χρέους σε εφιαλτικά επίπεδα συνιστά μείζονα απειλή για τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας και την κοινωνική συνοχή, αν αναλογιστεί κανείς τις δραματικές συνέπειες της εφαρμογής των τριών προγραμμάτων στήριξης που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, λόγω του δημοσιονομικού εκτροχιασμού της περιόδου 2004-2009.
Η δημοσιονομική απειλή καθίσταται ακόμα μεγαλύτερη, αν αναλογιστεί κανείς η τρομακτική αύξηση των κυβερνητικών εγγυήσεων κατά 20 δις ευρώ την τριετία 2020-2022 (από 9,8 δισ. στο τέλος του 2019 σε 29,8 δισ. στο τέλος του 2022), η μεγαλύτερη αύξηση που έχει παρατηρηθεί από το 2006!
Μάλιστα, ο υπουργός Οικονομικών εμφανίζει μόλις το 27% των κρατικών εγγυήσεων στον πίνακα εγγυήσεων της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού του 2023 (μόλις 8 δισ. από τα 29,6 δισ.), χωρίς να κοινοποιεί στοιχεία για τις νέες καταπτώσεις εγγυήσεων κάθε έτους και τα ποσά των εκκρεμών και απλήρωτων καταπτώσεων εγγυήσεων στο τέλος κάθε έτους, αλλά επιλεκτικά στοιχεία που δε δείχνουν τις καταπτώσεις εγγυήσεων που τελικά βαρύνουν το δημόσιο.
Γιατί άραγε; Γιατί τα ποσά αυτά συνιστούν κρυφό έλλειμμα και χρέος…
Με δεδομένη την αύξηση του κόστους δανεισμού, την έναρξη αποπληρωμής των χαμηλότοκων δανείων που έλαβε η χώρα στην πρόσφατη κρίση χρέους, τη θεαματική αύξηση του κόστους αναχρηματοδότησης του υπέρογκου δημόσιου χρέους, της ακρίβειας και της ενεργειακής κρίσης, καθώς και της δραστικής επιβράδυνσης του ρυθμού ανάκαμψης της οικονομίας (π.χ. η Bank of America προβλέπει ανάπτυξη 0,6% το 2023), η δημοσιονομική συγκυρία για την Ελλάδα φαντάζει ιδιαίτερα δύσκολη, με τη δημοσιονομική διαχείριση της κυβέρνησης να υποτάσσεται στην προεκλογική στρατηγική και στις μικροπολιτικές σκοπιμότητές της με κοντόφθαλμο χρονικό ορίζοντα.
Κατόπιν των ανωτέρω,
Ερωτάται ο κύριος υπουργός
- Θα δώσει τα πραγματικά στοιχεία για τις εκκρεμείς και απλήρωτες καταπτώσεις εγγυήσεων που συνιστούν κρυφό χρέος;
- Ποιοι είναι οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης που είχαν επενδύσει στο τέλος του 2022 πάνω από 45,3 δισ. ευρώ σε κρατικούς τίτλους, με ποια κριτήρια αποφασίστηκε να επενδύσουν σε κρατικούς τίτλους και με ποιο σκεπτικό προκρίθηκε αυτή η επιλογή έναντι άλλων επενδυτικών επιλογών; Η απόφαση αυτή εντάσσεται σε κάποια στρατηγική «μείωσης» του δημοσίου χρέους;
- Λαμβάνει υπόψη τις σαφείς προειδοποιήσεις των αγορών, οι οποίες αποτιμούν όλο και χαμηλότερα τα ελληνικά ομόλογα, αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για τη χώρα;
- Λαμβάνει υπόψη στη δημοσιονομική στρατηγική που χαράσσει τις προειδοποιήσεις των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. για την επιβολή σκληρών μνημονιακών όρων σε ενδεχόμενη στήριξη που θα ζητήσουν υπερχρεωμένες χώρες;