Τον Φεβρουάριο προσδιόρισε ο πρωθυπουργός ως τον κρίσιμο μήνα που θα διαπιστωθεί ποια είναι τα δημοσιονομικά περιθώρια για νέα μέτρα στήριξης, τονίζοντας ότι αν προκύπτει προσωρινός δημοσιονομικός χώρος θα διατεθεί για προσωρινά μέτρα και αν υπάρχει μόνιμος σε μόνιμου χαρακτήρα παρεμβάσεις.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξη τύπου για την οικονομία εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι «είδαμε τα χειρότερα» σε ότι αφορά τις τιμές στο ράφι αναγνωρίζοντας ότι αυτό είναι το νούμερο ένα πρόβλημα για τα νοικοκυριά.
Σε ότι αφορά το δημόσιο εξήγγειλε νέο ενιαίο μισθολόγιο για το 2024, ενώ για τη βιομηχανία που ζήτησε παρέμβαση για να αντιμετωπίζει τον «υπαρξιακό κίνδυνο», παρέπεμψε στην ανάγκη να υπάρξει «ευρωπαϊκή απάντηση».
Η ακρίβεια
Το ζήτημα της ακρίβειας απασχολεί περισσότερο από κάθε άλλο, τόνισε ο πρωθυπουργός στη συνέντευξη Τύπου για την οικονομία. Ολες οι χώρες κατέφυγαν στις δυνατότητες που τους έδινε ο προϋπολογισμός τους για να στηρίξουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Οι τιμές μπορεί να είναι υψηλές, αλλά τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν μια αποκλιμάκωση. Εχουμε συστηματικά υψηλό πληθωρισμό στα τρόφιμα και αυτό είναι το βασικό μας μέλημα, σημείωσε.
Η κυβέρνηση στήριξε το διαθέσιμο εισόδημα με σειρά μέτρων και έτσι απενεργοποιήθηκε μια σειρά από πληθωριστικές «βόμβες», με κύρια αυτή των τιμών στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Το κύριο μέλημα είναι τώρα οι τιμές στα σούπερ μάρκετ. Το καλάθι του νοικοκυριού είχε ως αποτέλεσμα την αποκλιμάκωση των τιμών σε σειρά προϊόντων.
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε ότι ξεκινά το Market Pass τον Φεβρουάριο, με το οποίο θα διατεθούν 600 εκατ. ευρώ στα νοικοκυριά από τα υπερκέρδη των δύο διυλιστηρίων.
Σε ό,τι αφορά την αισχροκέρδεια, είπε ότι ο έλεγχος της αγοράς δεν είναι εύκολη υπόθεση αλλά σήμερα υπάρχουν εργαλεία για να γίνονται έλεγχοι. Θύμισε τη διάταξη για την αισχροκέρδεια, που εφαρμόζεται. Τα πρόστιμα είναι ιδιαίτερα τσουχτερά.
Δεν είμαι αφελής, ξέρω ότι πάντα θα υπάρχουν επιχειρήσεις που θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν την κρίση, σημείωσε. Επεσήμανε ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» προσέφερε διαφάνεια και διακρισιμότητα σε κρίσιμα προϊόντα.
Εδωσε έμφαση στο ότι οι καταναλωτές είναι ευαισθητοποιημένοι και κάνουν έρευνα αγοράς. Εκτίμησε ότι θα δούμε περαιτέρω αποκλιμάκωση στον πληθωρισμό. Πιστεύω ότι τα χειρότερα ως προς τις τιμές στο ράφι τα έχουμε δει.
Οι φόροι
Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε για την έμμεση φορολογία και αν θα προχωρήσει σε μείωσή της. Επεσήμανε ότι η κυβέρνηση μείωσε όλους τους φόρους για τους οποίους είχε δεσμευτεί ενώ περιόρισε και τις ασφαλιστικές εισφορές.
Ελεγα προεκλογικά ότι ο κος Τσίπρας είχε αφανίσει τη μεσαία τάξη και εμείς θα επιστρέψουμε ό,τι της πήρε και σε αυτό ήμασταν συνεπείς. Την επόμενη τετραετία, οποιαδήποτε μείωση έμμεσων φόρων θα συζητηθεί στο πλαίσιο των δημοσιονομικών περιορισμών και των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού, βάσει του σχεδίου που θα έχουμε. Δεν θέλω τώρα να μιλήσω αναλυτικά γι’ αυτό.
Ολες οι μειώσεις φόρων που νομοθετήσαμε σεβάστηκαν την ανάγκη της χώρας για δημοσιονομική πειθαρχία.
Όπως είπε, η προσωρινή μείωση έμμεσων φόρων για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια «δεν με βρίσκει σύμφωνο». Χάνει το κράτος έσοδα αλλά αυτό δεν φτάνει στον καταναλωτή. Οποια μείωση κάνουμε σε έμμεσους φόρους θα είναι μόνιμη.
Οι μισθοί και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η επίσπευση της αύξησης του κατώτατου μισθού την 1η Απριλίου δεν φωτογραφίζει τον χρόνο των εκλογών. Η αύξηση που θα γίνει, πιστεύω ότι θα είναι σημαντική αλλά δεν θα υπονομεύσει την ανταγωνιστικότητα.
Σε ό,τι αφορά την αύξηση των μισθών, είπε ότι σχετίζεται με την άνοδο της παραγωγικότητας της οικονομίας. Οσο παράγεται περισσότερος πλούτος, θα το ζητήσει η αγορά εργασίας να αυξάνεται η αμοιβή, είπε, φέρνοντας ως παράδειγμα τον τουρισμό.
Κάποιοι εργοδότες λένε ότι δεν βρίσκουν προσωπικό. Τους απαντώ, «πληρώστε παραπάνω για να βρείτε».
Δεν μας ενδιαφέρει να προσφέρουμε στους νέους οποιαδήποτε δουλειά, θέλουμε καλές δουλειές με καλούς μισθούς, γι’ αυτό δίνουμε κίνητρα, σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Υπάρχουν κλαδικές συμβάσεις, συμπλήρωσε. Θέλουμε να τις ενθαρρύνουμε, γιατί αν υπάρξει κουλτούρα συνεννόησης εργαζόμενων-εργοδοτών, αυτό θα είναι σημαντικό.
Η ανεργία γυναικών και νέων
Δεν υποστηρίζεται το επιχείρημα ότι σε αυτές τις ομάδες δεν μειώνεται σημαντικά η ανεργία, υποστήριξε ο πρωθυπουργός επικαλούμενος στοιχεία και συγκρίσεις με την ΕΕ. Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι η Ελλάδα ξεκίνησε από πολύ χειρότερη βάση.
Επεσήμανε ότι υπάρχει πρόβλημα στον αγροτικό τομέα. Είναι δομικό ζήτημα και πρέπει να αντιμετωπιστεί. Εχουμε προχωρήσει σε διακρατικές συμφωνίες, ώστε να μπορούμε με πενταετείς βίζες να φέρνουμε εργαζόμενους από γειτονικές χώρες όπως η Αίγυπτος.
Η μεγαλύτερη πρόκληση πάντως είναι η κατάρτιση και επανακατάρτιση του εργατικού μας δυναμικού.
Τα αναδρομικά των συνταξιούχων
Βρισκόμαστε ακόμα στον Ιανουάριο, δεν κλείσαμε τον πρώτο μήνα και δεν μπορούμε να ξέρουμε πόσο δημοσιονομικό χώρο θα έχουμε πριν τον Φεβρουάριο, απάντησε ο πρωθυπουργός σε σχετικό ερώτημα.
Είναι πρόωρη η συζήτηση και αδικεί την έκταση των παρεμβάσεων που ήδη υλοποιούνται. Ας πατήσουμε λίγο το «pause», πριν μιλήσουμε για τα επόμενα μέτρα.
Η επενδυτική βαθμίδα
Εχουμε πετύχει έντεκα αναβαθμίσεις και είμαστε ένα σκαλοπάτι πριν την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Είναι απολύτως εφικτό να γίνει το 2023. Βεβαίως οι αγορές περιμένουν να δουν τι θα γίνει στις εκλογές. Αν ο ελληνικός λαός μάς εμπιστευτεί, είμαι σίγουρος ότι θα την ανακτήσουμε σε λίγους μήνες. Εγώ είμαι απόλυτα σίγουρος, μπορούν να πουν το ίδιο και οι πολιτικοί μας αντίπαλοι;
Όπως είπε, αν από τις εκλογές (κάτι που δεν πιστεύει ότι θα γίνει) προκύψει παρατεταμένη αστάθεια ή κυβέρνηση που θα εφαρμόσει διαφορετικό πρόγραμμα από το δικό μας, «δεν θα δούμε επενδυτική βαθμίδα ούτε με κιάλι».
Το κοινοτικό χρήμα
Η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό είναι πολύ θετική. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις στη χώρα μας, τόνισε, αλλά παραδέχτηκε ότι υπάρχουν προβλήματα στην ελληνική οικονομία.
Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης κατευθύνονται σε λίγους, δήλωσε φέρνοντας ως παράδειγμα το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», μέσω του οποίου στηρίζονται μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών
Απαντώντας σε ερώτηση για την εκτόξευση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, ο πρωθυπουργός επεσήμανε ότι αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στις μεγάλες εισαγωγές ενέργειας. Η πράσινη μετάβαση θα βελτιώσει μακροπρόθεσμα αυτή την εικόνα, καθώς θα υποκαταστήσει εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων.
Η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται, συνέχισε. Υπάρχουν όμως ακόμα βήματα που πρέπει να γίνουν, γιατί καμιά άλλη χώρα δεν πέρασε τέτοιο οικονομικό-κοινωνικό σοκ.
Περάσαμε πρωτοφανή κρίση. Επισημαίνω ότι τη δεκαετία 2015-2019, επί ΣΥΡΙΖΑ, η οικονομία αναπτυσσόταν με το ¼ της μέσης ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτή την απόκλιση καλύπτουμε τώρα.
Το παραγωγικό μοντέλο
Εχει αλλάξει πολύ αλλά υπάρχει πολύς δρόμος μπροστά μας. Η οικονομία μας έχει γίνει πολύ πιο εξωστρεφής και πολύ πιο ανταγωνιστική. Η πατρίδα μας έχει γίνει καλύτερη στο να προσελκύει επενδύσεις σε τομείς που έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, δήλωσε ο πρωθυπουργός.
Όπως είπε, η εικόνα που αποκόμισε φέτος στο Νταβός ήταν πολύ διαφορετική από αυτή που αντιμετώπισε πριν από τρία χρόνια. Τότε υπήρχε θεωρητικό ενδιαφέρον και ανησυχία, ενώ σήμερα αυτό δεν συμβαίνει. Εγινε κρίσιμο έργο, με απτά αποτελέσματα.
Το μαξιλάρι
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν η κυβέρνηση θα παραδώσει «μαξιλάρι ρευστότητας» όπως η προηγούμενη κυβέρνηση, απάντησε ότι «μαξιλάρι χρησιμοποιώ όταν κοιμάμαι».
Σήμερα τα ρευστά διαθέσιμα είναι 39 δισ. ευρώ. Το μαξιλάρι που παρέδωσε ο Αλέξης Τσίπρας ήταν καταναγκαστικό, γιατί το επέβαλαν οι δανειστές και προήλθε από την αφαίμαξη της μεσαίας τάξης.
Τα επιδόματα και η φοροδιαφυγή
Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε για τη φοροδιαφυγή και το ότι μέσω αυτής παίρνουν επιδόματα άνθρωποι που δεν δηλώνουν τα εισοδήματά τους. Μας απασχολεί το θέμα, τόνισε, εκτιμώντας ότι σήμερα έχουμε καλύτερη φορολογική συμμόρφωση. Αυτό οφείλεται και στον τρόπο που στηρίξαμε τις επιχειρήσεις την περίοδο της πανδημίας, υποστήριξε.
Στον τομέα της φοροδιαφυγής έγιναν σημαντικά βήματα, ειδικά σε ό,τι αφορά τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Οσο έχουμε μεγαλύτερη δυνατότητα διασταυρώσεων μεταξύ βάσεων δεδομένων του δημοσίου, τόσο θα μειώνονται τα φαινόμενα αυτά.
Η επιδοματική πολιτική
Η πολιτική μας στήριξε την κοινωνία σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Είμαι υπερήφανος που ξοδέψαμε πολλά χρήματα, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος για να προστατεύσουμε την οικονομία στην πανδημία. Η «Επιστρεπτέα Προκαταβολή» κάποτε θα διδάσκεται ως εργαλείο δημοσιονομικής πολιτικής.
Ως φιλελεύθερος πολιτικός υπερασπίζομαι την κρατική παρέμβαση, όταν έχουμε κρίσεις συστημικού χαρακτήρα, τόνισε. Όπως είπε, η στήριξη για παράδειγμα στα αεροδρόμια ήταν ο λόγος που υπήρξε τόσο γρήγορη ανάκαμψη, καθώς στηρίχθηκαν οι θέσεις εργασίας.
Τα δάνεια των νοικοκυριών
Τα κόκκινα δάνεια στις τράπεζες έχουν μειωθεί σε μονοψήφιο ποσοστό. Οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν δάνεια και περιμένω να δω ανταγωνισμό των τραπεζών. Πολλές εταιρείες επιβραβεύουν τους πελάτες τους. Οι τράπεζες πρέπει να το δουν αυτό. Δεν πρέπει να ξεχνούμε τους φερέγγυους δανειολήπτες.
Η αποκρατικοποίηση των τραπεζών
Το ΤΧΣ έχει εκπονήσει στρατηγική αποεπένδυσης. Επί της αρχής η άποψή μου είναι ότι δεν υπάρχει συστημικός λόγος να ελέγχει το Δημόσιο σημαντικά ποσοστά. Ανάλογα με τις ευκαιρίες που θα προκύψουν, θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες.
Οι έρευνες για υδρογονάνθρακες
Η συζήτηση πηγαίνει πολλά χρόνια πίσω, σημείωσε ο πρωθυπουργός. Το φυσικό αέριο θα βρίσκεται μαζί μας για δεκαετίες. Επενδύσεις σε αυτό είναι βιώσιμες και χρηματοδοτήσιμες. Θα χρειαστούμε αέριο και θα είναι καλύτερο αν είναι εγχώριο και όχι εισαγόμενο.
Οι έρευνες δρομολογούνται. Τα οικόπεδα που παραχωρήθηκαν, είναι συγκεκριμένα, δεν εξετάζουμε άλλα οικόπεδα. Εκτιμούμε ότι το 2023 θα έχουμε μια εικόνα αν υπάρχουν κοιτάσματα προς αξιοποίηση.
Τα κόκκινα δάνεια και οι πλειστηριασμοί
Δίνουμε προτεραιότητα στον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Τα νούμερα δεν είναι αυτά που περιμέναμε αλλά είναι καλύτερα από το παρελθόν, επεσήμανε ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας ότι έχουν γίνει πολλές ρυθμίσεις απευθείας μεταξύ τραπεζών και πελατών.
Υπάρχουν τα νομικά εργαλεία ώστε το σπίτι που μπαίνει σε πλειστηριασμό να αποκτάται από ένα δημόσιο φορέα, ο οποίος θα το διαθέτει έναντι ενοικίου στον δανειολήπτη.
Το πλαίσιο είναι πλήρες και επαρκές. Ελλοχεύει ωστόσο ο «ηθικός κίνδυνος», γι’ αυτό πρέπει να κυνηγάμε πάντα τους στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Μείωση στις εργοδοτικές εισφορές
Είναι στις προθέσεις μας να μειωθούν. Θα τοποθετηθώ συγκεκριμένα όταν παρουσιάσουμε το πρόγραμμα της επόμενης τετραετίας, δήλωσε ο πρωθυπουργός.
Οι απευθείας αναθέσεις
Απαντώντας σε ερώτηση για τις αναθέσεις «κλειστού τύπου» ύψους 8 δισ. ευρώ αλλά και τα χρήματα που έλαβαν βουλευτές της ΝΔ (π.χ. Χειμάρας, Πάτσης), ο πρωθυπουργός είπε ότι δεν έχει αυτή την εικόνα ως προς τα μεγέθη. Ωστόσο τόνισε ότι αν κάποιος πιστεύει ότι μπορούσαμε την περίοδο της πανδημίας να ακολουθήσουμε άλλο τρόπο από τις απευθείας αναθέσεις, «ας το πει». Ας είμαστε ρεαλιστές και έντιμοι μεταξύ μας ως προς το τι έγινε τότε.
Δεν λέω ότι υπήρξε απόλυτη διαφάνεια παντού. Ποτέ δεν είχα δυσκολία να απαντώ ευθέως στα ερωτήματα και να δέχομαι την κριτική. Όταν προέκυψε το θέμα των υποκλοπών, την επόμενη ημέρα έκανα δήλωση.
Οι απευθείας αναθέσεις πρέπει να είναι εξαίρεση στον κανόνα αλλά δεν νομίζω ότι υπήρξε χώρα που να μην προχώρησε σε τέτοιες διαδικασίες, όταν χρειάστηκε επειγόντως υλικά.
Το δημόσιο
Θα έχουμε νέο ενιαίο μισθολόγιο στον δημόσιο τομέα από το 2024, εξήγγειλε ο πρωθυπουργός. Θύμισε δε ότι ήδη έχουν γίνει παρεμβάσεις, όπως οι αυξήσεις στους μισθούς των γιατρών.
Το SOS της ελληνικής βιομηχανίας
Απαντώντας σε ερώτηση για την επιστολή του ΣΕΒ, ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι υπάρχει ζήτημα στις ενεργοβόρες βιομηχανίες και αυτές της χαμηλής τάσης που καταναλώνουν πολλή ενέργεια.
Είναι ενθαρρυντικό ότι αποκλιμακώνονται οι τιμές, δήλωσε. Το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας είναι ευρύτερο, δεν είναι ελληνικό, αλλά ευρωπαϊκό. Υπάρχει ανησυχία για τα κίνητρα που δίνουν οι ΗΠΑ και φόβος ότι θα υπάρξει μετακίνηση βιομηχανιών στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Θα αγωνιστώ για ευρωπαϊκή απάντηση στο πρόβλημα. Εχω ζητήσει να συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής. Χρειάζεται ευρωπαϊκή απάντηση. Αυτή δεν μπορεί να είναι μόνο κρατικές ενισχύσεις, αυτές μπορούν να τις δώσουν οι ισχυρές χώρες.
Ακούμε με προσοχή όσα μας λέει η βιομηχανία. Οσο αλλάζει το ενεργειακό μείγμα τόσο θα μπορεί να βρίσκει καλύτερες τιμές η βιομηχανία, συμπλήρωσε.
Η ερώτηση του Euro2day.gr για την αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ
Ενας από τους βασικούς λόγους που απειλείται με ύφεση η Ευρώπη είναι η αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Είναι το «επώδυνο φάρμακο» που πρέπει να πάρει κανείς για να συγκρατήσει τον πληθωρισμό. Είναι παγκόσμια αυτή η απάντηση (σ.σ. με μια εξαίρεση την Τουρκία). Γιατί έχει σημασία η επενδυτική βαθμίδα; Για να μειωθεί το spread.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν σχετικά μικρότερα δάνεια από τις ευρωπαϊκές. Αυτό μάς δίνει λίγο «τράτο», σημείωσε. Στα νοικοκυριά υπάρχει μια άμυνα, ότι υπάρχουν περισσότερες καταθέσεις απ’ ό,τι στο παρελθόν.
Ο πρωθυπουργός εκτίμησε ότι δεν είμαστε σε μια κατάσταση ανάλογη της δεκαετίας του 1970, αλλά θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον πληθωρισμό.