Πίσω από τον καπνό κρυβόταν τελικά η φωτιά και η σχετική φημολογία για την εκδήλωση ενδιαφέροντος από τη χώρα μας σχετικά με την προμήθεια αμερικανικών μαχητικών F-35 επισημοποιήθηκε, κατά τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τζο Μπάιντεν. Αυτή ήταν η είδηση που προέκυψε από το χθεσινοβραδινό τετ α τετ των δύο ανδρών, όπου επιβεβαιώθηκε -σύμφωνα και με τις δύο πλευρές- ότι «οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερο σημείο που ήταν ποτέ».
Η προμήθεια μιας μοίρας F-35, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θα γίνει από το 2028, όταν -κατά τις εκτιμήσεις του Μεγάρου Μαξίμου- η χώρα μας θα διαθέτει τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο για να προχωρήσει σε αυτή την αγορά, η οποία υπολογίζεται να αγγίξει τα 3 δισ. ευρώ. Μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «θα αναζητηθεί και ο καλύτερος τρόπος χρηματοδότησης μιας τέτοιας μακρόχρονης επένδυσης για την Ελλάδα του 2030».
Μέχρι τότε, η κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin αναμένεται να μπει μετοχικά στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), η οποία θα κατασκευάσει ένα συγκεκριμένο μέρος των αεροσκαφών. Στην κυβέρνηση διαβεβαιώνουν ότι το ελληνικό δημόσιο θα διατηρήσει την πλειοψηφία στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΑΒ και η αμερικανική εταιρεία, που εκδήλωσε το σχετικό ενδιαφέρον την περασμένη Παρασκευή, θα αποκτήσει μειοψηφικό πακέτο των μετοχών, ενώ ενημέρωσε και εγγράφως για το ενδιαφέρον της να ενταχθεί η Ελλάδα στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Επισήμως το αίτημα για την απόκτηση των F-35 θα κατατεθεί εκ μέρους της χώρας μας το προσεχές διάστημα, προκειμένου να αρχίσει η συζήτηση και η διαπραγμάτευση για τους όρους.
Αξίζει να σημειωθεί πως η εξέλιξη με τα F-35 είχε διαφανεί και από την τοποθέτηση του πρώην -πλέον- πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, σύμφωνα με την οποία η χώρα του είναι έτοιμη να δώσει F-35 στην Ελλάδα.
Επιβεβαιώθηκε με τη χθεσινή σχετική δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώπιον του Τζο Μπάιντεν: «Θα συνεχίσουμε τη μακροχρόνια συνεργασία μας μεταξύ των αμυντικών μας βιομηχανιών. Θα ξεκινήσουμε τη διαδικασία για την απόκτηση μιας μοίρας αεροσκαφών F-35. Και ελπίζουμε να είμαστε σε θέση να προσθέσουμε αυτό το φανταστικό αεροπλάνο στη δύναμη της Ελληνικής Αεροπορίας πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας. Και είμαι χαρούμενος που την Παρασκευή, η Lockheed Martin εξέφρασε επίσημα το ενδιαφέρον της για επένδυση στην ΕΑΒ», τόνισε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Στο ερώτημα για ποιο λόγο η Ελλάδα προχωρά στην απόκτηση και άλλων μαχητικών αεροσκαφών, πέραν των 24 γαλλικών Rafale, από την κυβέρνηση παραπέμπουν στις ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας για τα επόμενα 30 χρόνια, με φόντο την κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων τα τελευταία χρόνια και τις εύθραυστες ισορροπίες στη σκακιέρα της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Σημειώνουν ότι δεν πρόκειται για συμπαραγωγή, αλλά για απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αποκτήσει μια μοίρα των συγκεκριμένων μαχητικών πέμπτης γενιάς, ωστόσο προφανής είναι η βούληση να διατηρηθούν και οι ισορροπίες με τους ισχυρούς συμμάχους της χώρας (Γαλλία - ΗΠΑ).
«Γαλάζια πατρίδα»
Αναφορικά με την Τουρκία (η οπoία συμμετείχε στο πρόγραμμα των F-35, αλλά «κόπηκε» λόγω της στροφής της προς τα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα S-400, ο κ. Μητσοτάκης, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, μίλησε στον πρόεδρο των ΗΠΑ για τις προκλήσεις της Άγκυρας και τις υπερπτήσεις των τουρκικών μαχητικών πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά, ενώ του παρουσίασε τον χάρτη με τη «γαλάζια πατρίδα» που διακινεί η Τουρκία.
Πάντως, κατά τις ίδιες πηγές, το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας δεν ετέθη αυτοτελώς, αλλά ως μέρος των ζητημάτων ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. «Η τουρκική προκλητικότητα είναι μέρος μιας πολύ ευρείας ατζέντας», τόνισε σχετικά (στον ΣΚΑΪ) η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη, εξηγώντας πως «οι ιστορικές μας σχέσεις με τις ΗΠΑ δεν ορίζονται σε σχέση με μια άλλη χώρα».
Σχετικά με το αν η ελληνική πλευρά έθεσε στην αμερικανική το θέμα της αναβάθμισης των τουρκικών αεροσκαφών F-16, που -κατά δημοσιεύματα- φέρεται να εισηγείται στο Κογκρέσο η κυβέρνηση των ΗΠΑ, κυβερνητική πηγή ανέφερε ότι «ειπώθηκε ό,τι έπρεπε να ειπωθεί», διευκρίνιζε πως «ορισμένα ζητήματα είναι καλύτερο να μη συζητούνται δημοσίως» και παρέπεμπε στη σημερινή ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη προς το Κογκρέσο, την οποία το Μέγαρο Μαξίμου χαρακτηρίζει «ιστορική». Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, «πρόκειται για μια εξαιρετική τιμή για τον ίδιο και για τη χώρα, που επιφυλάσσεται σε λίγους ξένους ηγέτες και επισφραγίζει το άριστο επίπεδο των διμερών σχέσεων». Θα πρόκειται για την πρώτη ομιλία αυτού του είδους από το 2019 και την πρώτη μετά τo ξέσπασμα της πανδημίας. Έχει μεσολαβήσει μόνο μία εξ αποστάσεως εμφάνιση του Προέδρου της Ουκρανίας Ζελένσκι, ο οποίος μίλησε σε ανεπίσημη συνεδρίαση.
Ο πρωθυπουργός θα έχει την ευκαιρία να απευθυνθεί και στο αμερικανικό κοινό αλλά και στην ομογένεια, με μια ομιλία που θα έχει εθνικό, γεωπολιτικό και ιστορικό στίγμα για τις σχέσεις των δύο χωρών και τη θέση της Ελλάδας στον κόσμο. Θα υπογραμμίσει την κομβική θέση της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή και την παρουσία της σε αυτήν ως του πιο σταθερού και αξιόπιστου εταίρου των ΗΠΑ.
Στο Κογκρέσο ο πρωθυπουργός θα έχει ακόμα επαφές με την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Nancy Pelosi, αλλά και με προέδρους σημαντικών Επιτροπών (όπως η Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και η αντίστοιχη Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων). Επαφές θα έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και με πρόσωπα που έχουν στηρίξει και στηρίζουν ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος στο αμερικανικό Κογκρέσο.
Από το Μέγαρο Μαξίμου υπογραμμίζουν ότι η πρόταση για τη διακοινοβουλευτική και αμυντική συνεργασία Ελλάδας-ΗΠΑ που έγινε νόμος του αμερικανικού κράτους, ήταν μια πρόταση που υλοποιήθηκε χάρη στη συμβολή της ομογένειας, αλλά και προσώπων που στηρίζουν τις θέσεις της χώρας μας.
Στο κλείσιμο της επίσκεψής του στην Ουάσιγκτον, ο πρωθυπουργός θα παρακαθίσει σε δείπνο που οργανώνουν προς τιμήν του 11 ομογενειακές οργανώσεις.