Την οδύνη του για τις εικόνες που βλέπουμε στην Ουκρανία εξέφρασε ο πρωθυπουργός μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη να υπάρξουν ανθρωπιστικοί διάδρομοι ώστε να φύγουν με ασφάλεια οι άμαχοι από τις εμπόλεμες ζώνες.
Η Σύνοδος Κορυφής απασχολήθηκε με το μεταναστευτικό πρόβλημα που είναι τεράστιο καθώς το φαινόμενο φαίνεται να βαίνει με όλο και αυξανόμενη ένταση. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλει στις χώρες πρώτης υποδοχής και να φιλοξενήσει πρόσφυγες. Την αλληλεγγύη χωρίς αστερίσκους δεν την είδαμε όταν η χώρα μας αντιμετώπισε προσφυγική κρίση παλαιότερα, θύμισε ο πρωθυπουργός. Οπως είπε πρέπει να αποτελέσει αυτό το έναυσμα για τη συμφωνία της ΕΕ για τα προσφυγικά θέματα.
Σε ότι αφορά την ενέργεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε έμφαση στη βούληση να μειωθεί η εξάρτηση από τη Ρωσία «όσο το δυνατόν πιο σύντομα». Δεν μπορεί να μηδενιστεί σε μια στιγμή η προμήθεια φυσικού αερίου από τη Ρωσία, τόνισε.
Οπως είπε ο πρωθυπουργός συμφωνήθηκε επίσης να μειωθεί συνολικά η εξάρτηση από υδρογονάνθρακες, και αυτό σημαίνει για την Ελλάδα περισσότερη ενέργεια μέσω ΑΠΕ. Χρειαζόμαστε πολύ χρόνο για να εγκατασταθεί ένα πάρκο ενέργειας και αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τόνισε.
Σε ότι αφορά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι υπήρξε ενδιαφέρον για την πρότασή του να υπάρξει ευρωπαϊκή παρέμβαση στην χονδρεμπορική αγορά. Υπάρχει ρητή αναφορά στο κείμενο συμπερασμάτων που λέει ότι ανάμεσα στις υπόλοιπες προτάσεις που θα αξιολογηθούν από την ΕΕ θα εξεταστεί και η επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Το επιχείρημά μας είναι απλό αλλά πειστικό: η αγορά αυτή είναι θύμα κερδοσκοπίας, δεν λειτουργεί με όρους προσφοράς και ζήτησης.
Οπως είπε μάλιστα ο πρωθυπουργός από τη στιγμή που γνωστοποιήθηκε η πρότασή του και οι προτάσεις της Επιτροπής η τιμή έχει υποχωρήσει κατά 50%. Ζητήσαμε από την πρόεδρο της Κομισιόν προτάσεις και για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας γιατί σήμερα στον τρόπο τιμολόγησης υπάρχει μια βασική στρέβλωση που πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Τα ελληνικά μέτρα
Οι δυνατότητες των κρατικών προϋπολογισμών να απορροφήσουν τις αυξήσεις είναι πεπερασμένες, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Χρειάζεται μια πρόσθετη ευρωπαϊκή παρέμβαση. Δεν μπορώ να πω σίγουρα ότι θα υλοποιηθεί αλλά η συντριπτική πλειονότητα των χωρών φαίνεται να τάσσεται υπέρ της ανάγκης για παρέμβαση στην αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Την επόμενη εβδομάδα θα γίνουν οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης για τα μέτρα στήριξης νοικοκυριών, επιχειρήσεων και αγροτών, γνωστοποίησε ο πρωθυπουργός. Στα πλαίσια των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού θα πρέπει να παρέμβουμε με έξυπνο τρόπο και όχι με οριζόντια μέτρα που θα ευνοήσουν τους έχοντες.
«Θα είναι μέτρα που θα καλύπτουν όλο το φάσμα των παρεμβάσεων που μπορούμε να κάνουμε. Οι πιο ωφελημένοι θα είναι οι πιο αδύναμοι».
Οι αμυντικές δαπάνες και το ευρωομόλογο
Σε ότι αφορά το θέμα της αμυντικής συνεργασίας ο πρωθυπουργός τόνισε ότι πριν από λίγους μήνες γι’ αυτό μιλούσαν λίγοι και τώρα πολλοί περισσότεροι. Πολλές χώρες επιχειρηματολογούν ότι η άμυνα είναι διαφορετικής τάξης δαπάνες, καθώς η «άμυνα είναι ο υπέρτατος σκοπός», σημείωσε επισημαίνοντας ότι πρέπει να εξεταστεί το θέμα της εξαίρεσης τους από τον υπολογισμό του ελλείμματος.
Πρώτοι εμείς θέλουμε να μην θέσουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα. Είμαστε χώρα με μεγάλο χρέος θέλουμε μετά την κρίση να παράξουμε πλεονάσματα το ύψος των οποίων θα καθοριστεί. Θέλουμε να μειώσουμε το χρέος μας ως ποσοστό του ΑΕΠ κάτι που θα γίνει πρωτίστως μέσω της ανάπτυξης.
«Είδαμε με επώδυνο τρόπο στη χώρα μας που οδήγησε η ακραία λιτότητα».
Σε ότι αφορά το ευρωομόλογο ο πρωθυπουργός είπε ότι η συζήτηση αναπαρήχθη από μέσα ενημέρωσης. Εγινε ένα τεράστιο βήμα με το Ταμείο Ανάπτυξης, είπε. Εμείς ισχυριζόμαστε ότι υπάρχει απόσταση μεταξύ των επενδυτικών αναγκών και της δυνατότητας των προϋπολογισμών να τις χρηματοδοτήσουν. Που θα οδηγήσει αυτή η συζήτηση είναι νωρίς να πούμε. Εμείς θα εισηγούμασταν ένα Ταμείο Ανάπτυξης 2 αλλά είναι νωρίς να υπάρξει συναίνεση για κάτι τέτοιο.
Το ραντεβού με Ερντογάν
Για τη συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν την προσεχή Κυριακή στην Κωνσταντινούπολη, ο πρωθυπουργός τη χαρακτήρισε «επιβεβλημένη, γιατί αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουμε όλες οι χώρες μια πολύ μεγάλη γεωπολιτική πρόκληση. Είμαστε και οι δύο χώρες (Ελλάδα και Τουρκία) πυλώνες του ΝΑΤΟ και λογικό είναι να συνομιλούμε και να βλέπουμε πως δεν θα προσθέσουμε και άλλες εστίες αναταραχής, σε ένα ήδη φορτισμένο ευρωπαϊκό τοπίο». Εξέφρασε την ελπίδα να γίνει σε καλό κλίμα και σημείωσε πως «έχουμε το διεθνές δίκαιο με το μέρος μας και έχουμε απάντηση τεκμηριωμένη σε οποιοδήποτε επιχείρημα μπορεί να προταθεί από την άλλη πλευρά. Με την ευκαιρία της προγραμματισμένης επίσκεψής μου στο Πατριαρχείο, υπήρξε αυτή η πρόσκληση για το γεύμα με τον κ. Ερντογάν. Ίσως αυτή γίνει με λιγότερο αυστηρό και τυπικό πρωτόκολλο. Έχουμε ανοιχτό το παράθυρό μας στον διάλογο και η πόρτα μας κλειστή σε οποιαδήποτε αμφισβήτηση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων».
Η Ελλάδα, ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, είχε δρομολογήσει σημαντικές επενδύσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις πολύ πριν βρεθούμε αντιμέτωποι με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα όμως, σημείωσε, «οποιαδήποτε επένδυση στην άμυνά μας είναι επένδυση και στις ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις και σε αυτές του ΝΑΤΟ. Η συζήτηση για την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία θα αναθερμανθεί και θα συνδυαστεί με επιπλέον πόρους. Σε πρώτη φάση οι πόροι θα είναι εθνικοί, αλλά από εκεί και πέρα να μπορέσουμε να δρομολογήσουμε κοινά ευρωπαϊκά projects».
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη «να ισορροπήσουμε μεταξύ της στήριξης του κοινωνικού κράτους και της μη αμφισβήτησης από κανέναν της κυριαρχίας μας. Οι αμυντικές δαπάνες ποτέ δεν λειτούργησαν σε βάρος της κοινωνικής μας πολιτικής, τις έχουμε προγραμματίσει για να μην θέσουν σε αμφισβήτηση βασικούς πυλώνες της πολιτικής μας».
H Ευρώπη, σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, "θα ήταν αδιανόητο να μείνει με σταυρωμένα τα χέρια στη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η Ελλάδα είχε έναν ακόμα λόγο για να συμμετέχει ενεργά, λόγω των ιδιαίτερων γεωπολιτικών συνθηκών. Θα ενισχύσουμε την Ουκρανία, αλλά δεν θα πολεμήσουμε την Ουκρανία, έχουμε όμως υποχρέωση να την ενισχύσουμε για να αμυνθεί απέναντι στην εισβολή. Το κάναμε χωρίς αναστολές και επιφυλάξεις, κάναμε το σωστό, τελικά όλες οι ευρωπαϊκές χώρες το έκαναν".