«Μέσα σε δύο περίπου εβδομάδες, με δύο κομβικές διεθνείς συμμαχίες, με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, η χώρα μας θωρακίζεται και ενισχύει στον μέγιστο βαθμό το γεωπολιτικό και στρατηγικό της αποτύπωμα στην ανατολική Μεσόγειο, καθώς από παρατηρητής μετατρέπεται πλέον σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων».
Με αυτά τα λόγια, κυβερνητικός παράγοντας σχολίαζε χθες την ανανέωση της ελληνοαμερικανικής συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας, που συνυπέγραψαν στην Ουάσιγκτον οι δύο υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και Άντονι Μπλίνκεν. Στην ελληνική πλευρά υπάρχει μεγάλη ικανοποίηση από την παρούσα εξέλιξη, κάνουν λόγο για «τεράστια επιτυχία» και χαρακτηρίζουν τη συμφωνία ως «ασπίδα για την Ελλάδα, μπροστά στις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις και απειλές».
Παρατηρούν δε πως για πρώτη φορά οι ΗΠΑ δεν τηρούν τις συνήθεις ισορροπίες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και εμφανώς τάσσονται υπέρ των θέσεων της χώρας μας. Δεν έχει ξανασυμβεί, λένε, να καταδικάσουν το casus belli της Άγκυρας, ενώ από την άλλη, όπως σημειώνεται στο επίσημο κείμενο, επιβεβαιώνεται η απόφαση για αμοιβαία προστασία «της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας κατά ενεργειών που απειλούν την ειρήνη, περιλαμβανομένης της ένοπλης επίθεσης ή της απειλής επίθεσης».
Ειδικά όσον αφορά τη χρονική διάρκεια της συμφωνίας, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών μίλησε για κείμενο που θα επιτρέπει «επ’ αόριστον» παραμονή στις δυνάμεις των ΗΠΑ στη χώρα μας, την ίδια ώρα που υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Euro2day.gr, παρέπεμπε στην «ξεκάθαρη αναφορά του κειμένου της συμφωνίας». Σύμφωνα με αυτό, η συμφωνία «θα παραμείνει σε ισχύ για μια περίοδο 5 ετών» και «θα παραμείνει σε ισχύ στη συνέχεια, εκτός εάν τερματιστεί από κάποιο από τα μέρη με γραπτή ειδοποίηση προς το άλλο μέρος δύο χρόνια πριν, δια της διπλωματικής οδού». Όπερ σημαίνει ότι εφόσον η Ελλάδα -για παράδειγμα- θελήσει να μη συνεχιστεί η συνεργασία μετά την πενταετία, θα πρέπει σε τρία χρόνια να ενημερώσει σχετικά τις ΗΠΑ, ώστε μετά την παρέλευση δύο επιπλέον ετών από τότε, να παύσει να ισχύει η συμφωνία.
Έγκριση κονδυλίων
Η πενταετία (στην οποία αναφέρθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη δήλωσή του), όπως λένε διπλωματικές πηγές, θα επιτρέψει την έγκριση των κονδυλίων από το Αμερικανικό Κογκρέσο για επενδύσεις στην Ελλάδα, ενώ υπενθυμίζουν ότι και η αρχική συμφωνία του 1990 είχε οκταετή διάρκεια και προβλεπόταν περίοδος 17 μηνών για τον τερματισμό της, εφόσον καταγγελλόταν από μία πλευρά. Παράλληλα, είτε με μικρότερη είτε με μεγαλύτερη διάρκεια, όλη αυτή την περίοδο των 31 ετών μέχρι και σήμερα η συμφωνία ανανεωνόταν διαρκώς και δεν καταγγέλθηκε ποτέ.
Στην κυβέρνηση επιμένουν να κοιτούν τη «μεγάλη εικόνα», όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν, και μιλούν για ενίσχυση του γεωστρατηγικού ρόλου της χώρας στη σταθερότητα της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου, καθώς και για σαφή προώθηση των ελληνικών συμφερόντων.
Έμφαση, εξάλλου, δίνεται στην περαιτέρω θωράκιση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, τόσο μέσω της αναφοράς στο κείμενο της συμφωνίας όσο και της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές-κλειδιά όπως ο Έβρος ή η Κρήτη. «Η αμερικανική πλευρά επιβεβαιώνει, τρεις δεκαετίες μετά την αρχική συμφωνία, σε ένα εντελώς διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον πλέον, την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας», αναφέρουν στο Μέγαρο Μαξίμου.
Η υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας, όπως είπε και ο πρωθυπουργός, «σφραγίζει την ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Και, ταυτόχρονα, αποτελεί ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας, ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ταραγμένη περιοχή μας».