Λίγες ώρες πριν την έναρξη της διήμερης Συνόδου Κορυφής των ηγετών της ΕΕ, ήρθαν οι «επίσημες» διαρροές και τοποθετήσεις από τις Βρυξέλλες ότι:
- Η Κομισιόν προχωρά, με τη στήριξη της Γερμανίας, στην παρουσίαση νέας ατζέντας για το προσφυγικό, που θα επιτρέπει στην Τουρκία να λάβει επιπλέον κονδύλια έως και 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
- Στην πρόταση για επικαιροποίηση της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας μετά την «επιθυμία» που έχει εκφράσει ο Ερντογάν, μιλώντας τόσο στην Α. Μερκελ όσο και στην πρόεδρο της Κομισιόν.
Το Euro2day.gr είχε παρουσιάσει αυτή την εξέλιξη κατ’ αποκλειστικότητα πριν από τρεις εβδομάδες. Η επιβεβαίωση ήρθε χθες από αξιωματούχους της Κομισιόν σε ενημέρωση των δημοσιογράφων, ενόψει της σημερινής συνάντησης των ηγετών. Επίσης, η σύσκεψη των ΥΠΕΞ της ΕΕ που ανέδειξε τη σημερινή ατζέντα, φανέρωσε ότι η Τουρκία όχι μόνο δεν πρέπει να αγχώνεται για κυρώσεις, αλλά ενισχύεται λόγω καλοκαιριού σε σχέση με το προσφυγικό.
Στη συνάντηση που είχαν Φον ντερ Λάιεν και Μέρκελ στο Βερολίνο δεν άφησαν χώρο για παρερμηνείες. Τάχθηκαν δημοσίως σε κοινές δηλώσεις υπέρ της επικαιροποίησης της συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία για τους πρόσφυγες, χρίζοντάς την ως υψίστης σημασίας.
«Είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Τουρκία, με 3,7 εκατομμύρια πρόσφυγες να ζουν εκεί - κάποιοι εκ των οποίων βρίσκονται στην Τουρκία εδώ και δέκα χρόνια», δήλωσε η κυρία Φον ντερ Λάιεν. Η Τουρκία έχει διευκολύνει την ΕΕ σε θέματα περιφερειακής ιδιαιτερότητας, πρόσθεσε, λέγοντας ότι θα ενημερώσει τους ηγέτες για τις τηλεφωνικές συνομιλίες που είχε με τον κ. Ερντογάν.
Η καγκελάριος από την πλευρά της δήλωσε ότι είναι σημαντικό η συμφωνία να αναπτυχθεί περαιτέρω, τονίζοντας ότι η Τουρκία αξίζει τη στήριξη της ΕΕ, η οποία έχει δεσμευτεί γι' αυτό.
Το γερμανικό «τείχος» υπέρ Τουρκίας
Τις εβδομάδες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, η Αγκελα Μέρκελ φρόντισε να κάνει «μασάζ» στους δύο μεγαλύτερους επικριτές της Τουρκίας -πλην Ελλάδος και Κύπρου: Στον Γάλλο πρόεδρο Ε. Μακρόν και στον Ιταλό πρωθυπουργό Μ. Ντράγκι, οι οποίοι είχαν εκφράσει ξεκάθαρα τις αντιρρήσεις τους στη Σύνοδο του Μαρτίου.
Την περασμένη Παρασκευή, Μέρκελ και Μακρόν συναντήθηκαν και συμφώνησαν ότι κυρώσεις δεν θα επιβληθούν. Πληροφορίες από το Παρίσι αναφέρουν ότι ο κ. Μακρόν δέχεται ασφυκτικές πιέσεις από τους Γάλλους τραπεζίτες να μη «χτυπάει» την Τουρκία, καθώς οι γαλλικές τράπεζες είναι βαθιά εκτεθειμένες στη γείτονα χώρα.
Σε συνέντευξη Τύπου μαζί με τον Γάλλο πρόεδρο, η καγκελάριος τόνισε ότι «από την μία, επικρατούν διαφωνίες, από την άλλη, ο ένας έχει ανάγκη τον άλλο, αν θέλουμε να διαμορφώσουμε μαζί ορισμένα ζητήματα -αυτά είναι το μεταναστευτικό, το μέλλον της Λιβύης, το μέλλον της Συρίας».
Στην παρέμβασή του ο Εμανουέλ Μακρόν διαβεβαίωσε ότι συμφωνεί με όλα όσα ανέφερε η Άνγκελα Μέρκελ σχετικά με την Τουρκία. Όπως πρόσθεσε, η Σύνοδος Κορυφής θα ασχοληθεί με το θέμα αυτό σε σχέση με τους όρους που έθεσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Μάρτιο. «Το ζητούμενο», δήλωσε, «είναι κυρίως τα συμφέροντα των κρατών-μελών της ΕΕ όπως η Ελλάδα και η Κύπρος και οι στρατηγικές μας θέσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Συρία, τη Λιβύη αλλά την περιοχή του Καυκάσου».
Σειρά είχε η συνάντηση της κας Μέρκελ με τον Μ. Ντράγκι, όπου διαπιστώθηκε σύγκλιση απόψεων καθώς και οι δύο τάχθηκαν υπέρ της περαιτέρω ανάπτυξης της συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία για το μεταναστευτικό και μάλιστα άμεσα.
«Πρέπει να ανοίξουμε μια προοπτική, σχετικά με το πώς θα συνεχίσουμε», δήλωσε η κυρία Μέρκελ κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον κ. Ντράγκι και σημείωσε ότι η Τουρκία φιλοξενεί περισσότερους από τρία εκατομμύρια πρόσφυγες και «δικαιούται για αυτό να συνεχίσει να στηρίζεται από εμάς».
Αναφερόμενη στον Ιταλό πρωθυπουργό, η καγκελάριος πρόσθεσε ότι «είμαστε και οι δυο της άποψης ότι χωρίς συνεργασία με την Τουρκία δεν μπορούμε να προχωρήσουμε», με τον κ. Ντράγκι να σπεύδει να συμφωνήσει.
Τα μεγάλα αγκάθια για την Τουρκία
Βλέποντας την ΕΕ να «καίγεται» για μια νέα συμφωνία για το μεταναστευτικό - προσφυγικό, ο Τούρκος πρόεδρος έσπευσε να το εκμεταλλευτεί. Φεύγοντας ήδη ενισχυμένος από τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ και από την πολυαναμενόμενη συνάντησή του με τον Τ. Μπάιντεν, ο κ. Ερντογάν, σύμφωνα με τουρκικές πηγές, θέλει να βάλει όρο την άρση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που θέλουν να ταξιδέψουν στην ΕΕ και ως αντάλλαγμα να κρατήσει τους πρόσφυγες στα τουρκικά εδάφη.
Εάν παραμείνει σε αυτή του την απαίτηση, θα βρει αρκετά... βέτο στον δρόμο του.
Αναμένεται να δούμε πώς η ΕΕ θα περάσει αυτό τον σκόπελο και θα πετύχει τη νέα συμφωνία για το προσφυγικό, χωρίς να κάνει τέτοια υποχώρηση.
Υπάρχουν όμως και άλλα τέσσερα σοβαρά αγκάθια στις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία, στα οποία δεν έχει γίνει καμία πρόοδος και τα οποία δεν μπορούν να παραβλεφθούν, ακόμα και με την επικαιροποίηση της τελωνειακής σύνδεσης με την ΕΕ.
1. Το Κυπριακό. Είναι άρρηκτα «δεμένο» με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, ενώ είναι διασφαλισμένο σε όλα τα συμπεράσματα περί συμμόρφωσης του Διεθνούς Δικαίου και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Η Τουρκία έχει προβεί σε προκλητικές ενέργειες όπως το άνοιγμα της ακτογραμμής των Βαρωσίων, κίνηση που καταδίκασε σύσσωμη η ΕΕ, ακόμα και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.
2. Οι γεωτρήσεις στη ΝΑ Μεσόγειο και γύρω από την ΑΟΖ της Κύπρου και οι συνεχείς προκλήσεις της Άγκυρας.
3. Τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία. Παρά τις πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχων της Κομισιόν ότι υπάρχει «σχετική γενική πρόοδος», η ίδια η ειδησεογραφία το διαψεύδει.
4. Το Κράτος Δικαίου στην Τουρκία. Ο Ερντογάν αρνείται τις «συστάσεις» της Κομισιόν και της Γερμανίας έστω να νομοθετήσει σχετικά άρθρα, απλά για το θεαθήναι.
Τα Ελληνοτουρκικά δεν βρίσκονται στα «αγκάθια». Και αυτό γιατί από τη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου του 2020 και με τη «βούλα» των συμπερασμάτων της πρόσφατης Συνόδου του ΝΑΤΟ, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να τα βρουν μεταξύ τους με διάλογο υπό τον «πέπλο» της θετικής ατζέντας.
Όσο περνάει ο καιρός, όλο και περισσότερες διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να διαχωρίσει τα Ελληνοτουρκικά από το Κυπριακό δεν ήταν η σωστή. Και αυτό γιατί οι ελληνικές θέσεις και ενστάσεις παραπέμπονται από τον Οκτώβριο και μετά, σε έναν αέναο διάλογο με την Τουρκία...