«Η πιο άχρηστη ερώτηση αυτή τη στιγμή αφορά την πρόθεση ψήφου», δήλωσε προ ημερών (στο ραδιόφωνο του Αλφα) ο επικεφαλής της MRB Δημήτρης Μαύρος, στρέφοντας την προσοχή στα λεγόμενα ποιοτικά ευρήματα των δημοσκοπήσεων.
Με την άποψη αυτή συμφωνεί απολύτως και το επιτελείο της Κουμουνδούρου: «όχι επειδή μας βολεύει, αλλά διότι η απογοήτευση/δυσαρέσκεια/οργή της κοινωνίας απέναντι σε ένα κυβερνών κόμμα προηγούνται της αλλαγής ψήφου».
Επιπλέον, ουδείς αμφισβητεί και «τις λεπτές ισορροπίες» που τηρούνται στα δημοσκοπικά εκλογικά συμπεράσματα, δεδομένου ότι: πρώτον, δεν υπάρχουν μπροστά μας εκλογές ώστε να επιβεβαιωθούν ή να διαψευστούν και, δεύτερον, διότι για κάθε κυβερνών κόμμα υπάρχει ένα ψυχολογικό όριο αντοχής ή αντίστροφης μέτρησης.
Για τη ΝΔ αυτό το όριο τοποθετείται στο 35-36%, καθώς κέρδισε τις εκλογές με 39,5%. Που σημαίνει ότι μία καταγραφή της πτώσης κατά 3-4 μονάδες μπορεί να οδηγήσει στην εκτίμηση ότι «το πουλόβερ ξηλώνεται» με ό,τι αυτό θα σημάνει για την περαιτέρω πορεία της κυβέρνησης – από την εσωτερική συνοχή της μέχρι τις συμμαχίες/συνεργασίες της με επιχειρηματικά κέντρα και εταίρους.
Ο Αλέξης Τσίπρας δεν περιορίζεται στη μελέτη των δημοσκοπήσεων: συνομιλεί τακτικά, πλέον, με δημοσκόπους, ακόμα και με όσους είχε «συγκρουστεί» στο παρελθόν.
Η εικόνα που του μεταφέρουν δεν διαφέρει από το «δια ταύτα» των ποιοτικών ευρημάτων: σημαντική υποχώρηση της κυβέρνησης στη διαχείριση τόσο της υγειονομικής όσο και της οικονομικής κρίσης: από το 80% οι θετικές γνώμες τον Ιούνιο, μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας, έπεσαν τώρα στο 40%.
Γνωστός δημοσκόπος μάλιστα συνιστά στο επιτελείο του Μαξίμου να «βλέπει» τη διαφορά ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ με βάση όχι μόνο τα περσινά εκλογικά ποσοστά, αλλά και τα δημοσκοπικά του Ιουνίου, όπου το κυβερνών κόμμα είχε ξεπεράσει το 40% και ο ΣΥΡΙΖΑ «στριμωχνόταν» στις 20 μονάδες.
Επιπλέον, οι πρωταγωνιστές της πρώτης φάσης βλέπουν τα ποσοστά δημοτικότητά τους να κατρακυλούν: είτε παραμένουν στο κάδρο (Νίκος Χαρδαλιάς) είτε δεν βγαίνουν στις κάμερες, όπως ο Σωτήρης Τσιόδρας που έχασε 20 μονάδες.
«Είναι η οικονομία», πάλι
Το πιο σημαντικό συμπέρασμα των δημοσκόπων, πάντως, αφορά την πηγή της ανασφάλειας/άγχους/αβεβαιότητας των πολιτών: δεν είναι τόσο η πανδημία («κάποια στιγμή το εμβόλιο θα κάνει τη δουλειά του») αλλά η οικονομική κρίση, επικαιροποιώντας το γνωστό «it’s the economy, stupid».
Εν προκειμένω, ο τρόπος με τον οποίον την διαχειρίζεται μέχρι τώρα η κυβέρνηση προκαλεί «από δυσαρέσκεια μέχρι οργή», καθώς οι μακράς διάρκειας αναστολές συμβάσεων εργασίας με τα πενιχρά μηνιαία επιδόματα των 534 ευρώ, η εκ περιτροπής εργασία (με μισό μισθό) ή το αλαλούμ στην αγορά που γονάτισε τις μικρές (ή μικρομεσαίες) επιχειρήσεις, έχουν επιδράσει αναλόγως στους πολίτες.
Ιδιαίτερα σημαντικό κρίνεται το εύρημα για τους νέους, καθώς δείχνει ότι ο «φόβος» για το μέλλον τους και η απουσία προοπτικής «ανεβαίνει σε 'επικίνδυνα' ποσοστά».
Πέραν των δημοσκοπήσεων, στους επιτελείς του ΣΥΡΙΖΑ έχουν φτάσει εκτιμήσεις ότι τα μαζικά λουκέτα («άνω των 100.000») βρίσκονται προ των πυλών και θα εμφανισθούν στις αρχές του νέου έτους. «Οι επιστρεπτέες προκαταβολές έδωσαν παράταση, κυρίως η τελευταία 'δόση' που κατά το ήμισυ δεν είναι επιστρεπτέα. Ενδεχομένως κάποιοι να 'κρατήσουν' μέχρι και την επόμενη 'δόση', εάν περιλαμβάνει πάλι μη επιστρεπτέο ποσό. Μετά θα έλθει το χάος», λένε όσοι συνομιλούν καθημερινά με εκπροσώπους της αγοράς.
Ακόμα και το περίφημο click away εκτιμάται (από τους μικρούς και μικρομεσαίους καταστηματάρχες) ότι επελέγη για να σωθεί ό,τι απέμεινε από το γόητρο των εταιρειών «ταχυμεταφορών».
Με βάση τα παραπάνω, το συμπέρασμα των συνεργατών του κ. Τσίπρα είναι ότι το πρώτο βήμα για την δυναμική «επιστροφή» του ΣΥΡΙΖΑ έγινε, με την αποδοχή των θέσεών του από μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, όταν αυτές παίρνουν τη μορφή ερωτήματος στις δημοσκοπήσεις.
Το ζητούμενο, άρα, είναι να γίνει και το δεύτερο βήμα: η δημοσκοπική καταγραφή της ανόδου του κόμματος. Αυτό όμως, όπως σημειώνουν, εξαρτάται αφενός από «την ειλικρινή καταγραφή» και, αφετέρου, από την εκ νέου ανάδειξή του σε πλειοψηφικό ρεύμα.
Διαφαίνεται προοδευτική συνεργασία;
Επιπλέον, εκτιμάται ως πολύ σημαντική η προσπάθεια να πάρει σάρκα και οστά η προοπτική μίας προοδευτικής κυβέρνησης που θα (αρχίζει να) φέρνει σε απομόνωση τη ΝΔ. Για τον λόγο αυτό θεωρήθηκε «πολύ σημαντική» η αναφορά σε μία τέτοια κυβέρνηση τόσο από την Φώφη Γεννηματά (σ.σ. μιλώντας στη Βουλή για τον Προϋπολογισμό) όσο και από τον Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος καταθέτει δημοσίως την πρότασή του για «προοδευτική διακυβέρνηση» σε συνέντευξη που θα δημοσιευθεί ολόκληρη αύριο.
Και οι δύο τοποθετήσεις έχουν σχέση (και) με τα εσωκομματικά του ΚΙΝΑΛ, ωστόσο είναι η πρώτη φορά μετά το 2015 που αχνοφαίνεται πρόθεση συνεργασίας μπροστά στη «νεοφιλελεύθερη λαίλαπα του κ.Μητσοτάκη».
Ανάλογη πρόταση κατέθεσε ήδη το «ΠΡΑΤΤΩ» του Νίκου Κοτζιά, ενώ και από πλευράς ΜεΡΑ25 διαφαίνεται ένα λιώσιμο των πάγων όχι τόσο σε επίπεδο «κορυφής» αλλά στη βάση του.
Το σίγουρο είναι ότι αν και η συζήτηση άνοιξε τώρα δημοσίως, οι διεργασίες έχουν ξεκινήσει προ πολλού. Και θα ενταθούν.