Το δεύτερο κύμα είναι σφοδρότερο, τόνισε ο πρωθυπουργός. Επηρεάζει, πλέον, όλες τις ηλικίες, ιδιαίτερα όμως τους νέους. Και διαπερνά περιφέρειες, πόλεις, ακόμη και συνοικίες. Με όχημα, δυστυχώς, την ίδια την κοινωνική ζωή: Τις καθημερινές επαφές μεταξύ μας και τις απλές συνήθειες του ελεύθερου χρόνου και της διασκέδασης. Ανακοίνωσε ότι σε περιοχές στην κατηγορία 3 και 4 θα είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας παντού και θα απαγορευτεί η κυκλοφορία από τις 00.30 έως τις 05.00. Ξεκαθάρισε ότι οι έλεγχοι θα είναι πολύ αυστηροί.
Αναλυτικά το διάγγελμα:
Επικοινωνώ και πάλι μαζί σας, καθώς το δεύτερο κύμα της πανδημίας βρίσκεται σε επιθετική έξαρση. Παντού στην Ευρώπη, αλλά πλέον και εδώ στην Ελλάδα. Οφείλω να παρουσιάσω την κατάσταση με απόλυτη ειλικρίνεια. Να επισημάνω τους κινδύνους. Αλλά και να δείξω το δρόμο της άμυνας που πρέπει να ακολουθήσουμε. Με θεμέλιο τις συμβουλές της επιστήμης. Οδηγό, τα μέτρα της Πολιτείας. Και σταθερό μοχλό την πειθαρχία, γιατί η ατομική ευθύνη είναι η άλλη όψη της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Θα προσπαθήσω να μιλήσω όσο πιο απλά γίνεται για τη σημερινή πραγματικότητα και για το πώς θα την αντιμετωπίσουμε. Τις τελευταίες μέρες βλέπουμε μια απότομη αύξηση των κρουσμάτων. Σ’ ένα βαθμό αυτό οφείλεται και στην αύξηση του αριθμού των τεστ που διεξάγονται. Μόλις χθες, για παράδειγμα, έγιναν παραπάνω από 24.000 σε ολόκληρη την επικράτεια. Αλλά είναι σαφές πως σε αρκετές περιοχές ο ιός μεταδίδεται, ήδη, με μεγάλη ταχύτητα.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι και στη νέα αυτή υγειονομική κρίση η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιστέκεται καλύτερα από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Τώρα, έχουμε πιο πολλές γνώσεις για τον τρόπο μετάδοσης του ιού. Διαθέτουμε καινοτόμα συστήματα εντοπισμού και ιχνηλάτησης κρουσμάτων. Διαθέτουμε μεγαλύτερο αριθμό κρεβατιών εντατικής θεραπείας. Και πολύ περισσότερους γιατρούς και νοσηλευτές στα νοσοκομεία μας. Τους ευχαριστώ, σας ευχαριστώ, ακόμα μια φορά, για τον καθημερινό σας αγώνα.
Όμως όλα αυτά δεν αρκούν. Όπως είπα, το δεύτερο κύμα είναι σφοδρότερο. Επηρεάζει, πλέον, όλες τις ηλικίες, ιδιαίτερα όμως τους νέους. Και διαπερνά περιφέρειες, πόλεις, ακόμη και συνοικίες. Με όχημα, δυστυχώς, την ίδια την κοινωνική ζωή: Τις καθημερινές επαφές μεταξύ μας και τις απλές συνήθειες του ελεύθερου χρόνου και της διασκέδασης.
Προσέξτε: Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι στις στιγμές της ανεμελιάς γινόμαστε πιο ευάλωτοι στον ιό. Αντίθετα, στα σχολεία, όπου τηρούνται σχολαστικά τα μέτρα, οι κίνδυνοι αποδεικνύεται ότι είναι πολύ μικρότεροι.
Θέλω, λοιπόν, να είμαι σαφής: Οι επόμενοι μήνες προβλέπονται δύσκολοι. Και καθώς δεν αποτελεί επιλογή μου ένα γενικό «lockdown», απαιτούνται άλλου είδους μέτρα. Πιο έξυπνα. Πιο στοχευμένα. Και, τελικά, πιο αποτελεσματικά.
Στόχος μας, συνεπώς, παραμένει όχι η απόλυτη αναστολή των δραστηριοτήτων μας. Αλλά η τοπική περιστολή των κινδύνων που τις απειλούν. Να συνεχίσουμε, δηλαδή, τους ρυθμούς της ζωής μας αλλά με βάση τους κανόνες που υποδεικνύουν οι ειδικοί. Κάνοντας μικρές παραχωρήσεις για να προστατέψουμε το μεγάλο αγαθό της υγείας.
Η Ελλάδα διαθέτει, πλέον, έναν χάρτη με τα επίπεδα εμφάνισης και μετάδοσης του κορονοϊού και με τα μέτρα που συνεπάγεται το καθένα. Αυτά έχουν περιορισμένο κόστος για την οικονομία. Προσφέρουν, όμως, τεράστιο κέρδος στη συλλογική ευημερία. Γι’ αυτό και πρέπει να τηρούνται πιστά.
Το σχέδιό μας, ωστόσο, είναι δυναμικό. Που σημαίνει ότι προσαρμόζεται ανάλογα με τις εξάρσεις της πανδημίας και τις τοπικές ιδιαιτερότητες που αυτή παρουσιάζει. Στη νέα επίθεση του κορονοϊού, λοιπόν, και ύστερα από τις εισηγήσεις των ειδικών, απαντάμε με δύο νέα μέτρα:
Πρώτον, σε περιοχές με επικίνδυνη αύξηση κρουσμάτων, αυτές των επιπέδων 3 και 4, θα απαγορεύεται η κυκλοφορία από τις 12.30 μετά τα μεσάνυχτα έως τις 5.00 το πρωί. Εξαιρούνται, βέβαια, όσοι εργάζονται τη νύχτα και τα περιστατικά έκτακτης ανάγκης. Στόχος, να μειωθούν οι μετακινήσεις και οι βραδινές συναθροίσεις, που ευνοούν την μετάδοση του ιού. Με λιγότερη διασκέδαση, ίσως, για λίγο. Αλλά με περισσότερη υγεία για πολύ καιρό. Μια πρόβλεψη που ήδη ισχύει, άλλωστε, σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και περιφέρειες. Και ο πρώτος απολογισμός είναι ενθαρρυντικός.
Δεύτερον, η χρήση μάσκας γίνεται υποχρεωτική παντού. Όχι μόνο σε κλειστούς αλλά και σε ανοιχτούς χώρους. Γιατί ο κορονοϊός καραδοκεί παντού, χωρίς να περιμένει στην είσοδο ενός καταστήματος. «Δεν τρώει πόρτα», για να μιλήσω στη γλώσσα των νεότερων. Για να το πω με απλά λόγια, και στο καφέ ή στο εστιατόριο θα μπαίνουμε, στο εξής, με μάσκα. Την οποία θα αφαιρούμε μόνο όταν καθόμαστε στο τραπέζι. Και βέβαια εξακολουθεί να ισχύει η απαγόρευση των ορθίων σε εσωτερικές αίθουσες.
Θα το επαναλάβω: Η μάσκα είναι το εμβόλιο πριν το εμβόλιο. Αν δύο πολίτες την φορούν σωστά και ο ένας είναι μολυσμένος, η πιθανότητα μετάδοσης όταν βρεθούν μαζί είναι απειροελάχιστη.
Οι δύο νέες ρυθμίσεις θα συνοδευτούν και από την ενίσχυση των ελέγχων για την τήρηση των μέτρων που ήδη ισχύουν. Οι ιδιοκτήτες καταστημάτων που δεν τα τηρούν, όπως και οι εργοδότες που δεν προστατεύουν τους εργαζομένους τους, θα τιμωρούνται. Και, ασφαλώς, η τηλεργασία θα επεκταθεί κι άλλο, όπου είναι εφικτό.
Η προσπάθεια είναι μεγάλη. Η όξυνση του προβλήματος, όμως, απαιτεί μεγαλύτερη ένταση. Ιδίως στην κατεύθυνση των επιχειρηματιών που παρανομούν στο χώρο της διασκέδασης. Εκεί, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί θα εξαντλήσουν κάθε αυστηρότητα. Γιατί η υγεία δεν μπορεί να θυσιάζεται στο βωμό του κέρδους κάποιων ασυνείδητων. Ούτε, βέβαια, είναι ώρα για κρυφά πάρτι, όταν ο ιός κάνει πάρτι κατά της ζωής μας.
Η εφαρμογή των δύο νέων μέτρων ξεκινά από τις 6.00 το πρωί του Σαββάτου. Θα μπορούσαμε να περιμένουμε; Ίσως, καθώς η κατάσταση εδώ παραμένει συγκριτικά καλύτερη από άλλες χώρες. Όμως εξαρχής αποφασίσαμε να κινούμαστε προληπτικά. Κι αυτό αποκτά πρόσθετη σημασία τώρα, ενόψει της περιόδου των Χριστουγέννων.
Τα σημερινά δεδομένα είναι σαφή: Η εξάπλωση του ιού εντοπίζεται κυρίως μεταξύ των νέων. Και εστιάζεται στις ώρες και στους τόπους όπου συγκεντρώνονται. Από εκεί, όμως, μεταφέρεται στο ενδοοικογενειακό περιβάλλον, απειλώντας δυσανάλογα τους μεγαλύτερους. Γι’ αυτό και παρακαλώ τους νεότερους να προσέχουν. Και να κρατούν αποστάσεις από τους γονείς και τους παππούδες τους, ανεξάρτητα αν οι ίδιοι έχουν συμπτώματα. Μία εύκολη περιπέτεια γι’ αυτούς ίσως είναι μοιραία για εκείνους που αγαπούν.
Αυτό δεν αποτελεί μία αόριστη αίσθηση ή μια τυφλή καταγγελία, αλλά τεκμηριωμένη διαπίστωση. Και την απευθύνω με την ίδια ειλικρίνεια με την οποία μιλώ και στα παιδιά μου. Γιατί, πράγματι, είναι η ώρα να μιλήσει και να δράσει η νεολαία μας. Ξέρω ότι όλοι οι προηγούμενοι μήνες έχουν κουράσει τα Ελληνόπουλα. Κατανοώ τους πρωτοετείς φοιτητές που πέρασαν έναν δύσκολο χειμώνα και θέλουν να γλεντήσουν. Όπως γνωρίζω ότι και το αίμα των μαθητών βράζει. Και έτσι πρέπει να είναι.
Στη συγκεκριμένη συγκυρία, ωστόσο, εσείς οι νέοι θα ήταν καλό να μετατρέψετε την ορμή σας σε ευθύνη. Να φανείτε πρωτοπόροι στα δύσκολα. Κάνοντας τρόπο ζωής τη συνέπεια. Και να γίνετε τελικά εσείς παραδείγματα πειθαρχίας για τους μεγαλύτερους. Αυτό, άλλωστε, σημαίνει και η νεανική αμφισβήτηση του συντηρητικού ατομισμού. Γνήσια πρόοδος και αληθινός ριζοσπαστισμός. Σας ζητώ, με άλλα λόγια, να γίνετε εσείς οι πραγματικοί πρωταγωνιστές των ημερών μας.
Συμπολίτες μου,
Η κυβέρνηση θα συνεχίσει, ασφαλώς, να στηρίζει επιχειρήσεις και εργαζόμενους που δοκιμάζονται από την υγειονομική κρίση. Η Επιστρεπτέα Προκαταβολή παρέχει αναγκαία ρευστότητα σε εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις. Οι ασφαλιστικές εισφορές μειώνονται. Και ένα νέο πρόγραμμα τις επιδοτεί πλήρως για 100.000 νέες θέσεις εργασίας. Ενώ η κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης έρχεται και αυτή να ανακουφίσει ακόμα περισσότερο τα εισοδήματα. Όμως, το οπλοστάσιό μας δεν είναι ανεξάντλητο. Και η εθνική οικονομία πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί για να τροφοδοτεί την κοινωνία, αλλά και την Υγεία.
Έχουμε μπροστά μας ένα δύσκολο τρίμηνο. Θα κλείσω, ωστόσο, με ένα αισιόδοξο μήνυμα. Γιατί για πρώτη φορά από την αρχή αυτής της περιπέτειας φαίνεται στον ορίζοντα η προοπτική να διαθέτουμε ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο. Και η κυβέρνηση έχει φροντίσει να το προμηθευτούμε εγκαίρως και να το διαθέσουμε σε όλους, με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα. Ταυτόχρονα, προχωρά σύμφωνα με τον σχεδιασμό και ο εμβολιασμός κατά της γρίπης.
Στις αρχές του 2021, συνεπώς, μαζί με το νέο χρόνο, μπορεί να ανατείλει και μία νέα μέρα στον πόλεμο εναντίον του κορονοϊού. Μέχρι τη νίκη της επιστήμης όμως, εμείς οφείλουμε να κρατήσουμε την ασπίδα της ευθύνης.
Δεν σας ζητώ να κάνετε τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο από αυτό που κάναμε την άνοιξη, όταν η Ελλάδα έγινε παράδειγμα προς μίμηση. Και τώρα, όπως και τότε, είμαστε δίπλα-δίπλα. Μία ενωμένη ομάδα 10 εκατομμυρίων. Αλλά, ακριβώς όπως γίνεται σε κάθε ομάδα, ο καθένας -Πολιτεία και πολίτες- έχει τον ρόλο του. Ένας- ένας και όλοι μαζί μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά.
Είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρουμε ξανά.