Καλούμαστε να μετατρέψουμε τους μήνες που έρχονται σε μία γέφυρα, η οποία από την άμυνα για την υγεία θα μας περάσει στην επίθεση προς την πρόοδο, τόνισε ο πρωθυπουργός στο διάγγελμά του. Ανακοίνωσε δε ότι το πρόγραμμα φτάνει 24 δισ. και εδράζεται σε τρεις πυλώνες: Στήριξη εργασίας, μείωση φόρων, τόνωση επιχειρηματικότητας.
Αναλυτικά το μήνυμα του πρωθυπουργού:
Συμπολίτες μου,
Επικοινωνώ και πάλι μαζί σας στο τέλος του πρώτου κύκλου της αναμέτρησης με την πανδημία. Αλλά και στην αφετηρία μίας νέας περιόδου, με επίκεντρο την οικονομία και την κοινωνία. Γιατί σήμερα θα σας παρουσιάσω το κυβερνητικό σχέδιο για τους επόμενους μήνες. Θα σας μιλήσω για το πώς θα προστατεύσουμε τον κόσμο της εργασίας. Ποιες μειώσεις φόρων θα δρομολογηθούν. Πώς θα ενισχυθεί η ρευστότητα στην αγορά ώστε να στηριχθούν όλες οι επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες. Και θα σας πω, ακόμη, τι θα κάνουμε για να τονώσουμε τον κλάδο του τουρισμού, που είναι τόσο ζωτικός για τον τόπο μας.
Μέχρι σήμερα, πετύχαμε να περιορίσουμε την εξάπλωση του ιού. Θωρακίσαμε τη δημόσια υγεία και περιορίσαμε τις απώλειες. Στηρίξαμε το εισόδημα των πολιτών και κρατήσαμε όρθιες τις επιχειρήσεις μας. Κάναμε τη χώρα μας παράδειγμα προς μίμηση στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Και το καταφέραμε όλοι μαζί.
Σας ευχαριστώ που μένετε υπεύθυνοι και τώρα, που σταδιακά αίρονται τα περιοριστικά μέτρα. Με την ίδια ωριμότητα και πειθαρχία καλούμαστε να μετατρέψουμε τους μήνες που έρχονται σε μία γέφυρα, η οποία από την άμυνα για την υγεία θα μας περάσει στην επίθεση προς την πρόοδο. Για να κερδίσουμε, έτσι, τον χρόνο και το έδαφος που χάθηκαν στην υγειονομική καταιγίδα.
Ποτέ δεν έκρυψα πως η μάχη για την ζωή θα έχει βαρύ οικονομικό αντίκτυπο. Σε όλον τον κόσμο, άλλωστε, το κόστος είναι, ήδη, τεράστιο: Οι άνεργοι στην Αμερική ξεπερνούν τα 30 εκατομμύρια. Και στην Ευρώπη καταρρέουν μαζί παραγωγή και ζήτηση. Μιλάμε για μία παγκόσμια οικονομική κρίση, που όμοιά της δεν έχουμε δει εδώ και τρεις γενιές.
Ειδικά για την Ελλάδα, ο κίνδυνος είναι ίσως μεγαλύτερος. Όχι μόνο γιατί η κρίση πλήττει κομβικούς τομείς, όπως ο τουρισμός και η εστίαση. Αλλά και γιατί η πανδημία ανέκοψε την πορεία της χώρας σε μία εποχή που έμπαινε ορμητικά σε τροχιά ανάπτυξης.
Ο Ιανουάριος κι ο Φεβρουάριος ήταν εξαιρετικοί μήνες για την οικονομία. Μοιάζουν όμως, ήδη, τόσο μακρινοί. Οφείλουμε, λοιπόν, να ξαναπιάσουμε το νήμα της προόδου, ώστε από χώρα-παράδειγμα στην άμυνα κατά του ιού, ν’ αναδειχθούμε και σε κράτος-πρότυπο για την επιστροφή στην ευημερία.
Πολύτιμα όπλα μας θα είναι η εμπιστοσύνη που οικοδομήθηκε ανάμεσα σε πολίτες και Πολιτεία. Αλλά και ο βηματισμός της κοινωνίας, με οδηγό ένα οργανωμένο κυβερνητικό σχέδιο. Θα περάσουμε, έτσι, από το στάδιο της πρόταξης της υγείας με στήριξη της οικονομίας, σε αυτό της τόνωσης της οικονομίας με διαρκή επιφυλακή στην υγεία.
Για να ακολουθήσει το φθινοπωρινό σχέδιο για το πώς θα επανέλθουμε στο δρόμο της ισχυρής ανάπτυξης. Έτσι ώστε το 2021, ένα έτος εμβληματικό για την πατρίδα μας, η χώρα να βαδίσει σταθερά προς το αισιόδοξο μέλλον της.
Συμπολίτες μου,
Το πρόγραμμα της μετάβασης από την αβεβαιότητα του σήμερα στην ασφάλεια του αύριο θα ανεβάσει το ύψος των παρεμβάσεών μας στα 24 δισ. Και εδράζεται σε τρεις πυλώνες: Στήριξη εργασίας, μείωση φόρων, τόνωση επιχειρηματικότητας.
Έχει, δηλαδή, τα εξής χαρακτηριστικά: Ενισχύει την συνοχή της κοινωνίας, προστατεύοντας τις θέσεις απασχόλησης. Ανακουφίζει τα νοικοκυριά, μειώνοντας τα καθημερινά τους έξοδα. Και διευκολύνει τον κόσμο της αγοράς, ώστε να κινητοποιηθεί ξανά. Με άλλα λόγια, και αυτή η δέσμη μέτρων έχει κοινωνική σφραγίδα και αναπτυξιακή υπογραφή. Είναι, όμως, προσαρμοσμένη στις ανάγκες της συγκεκριμένης περιόδου.
Κλειδί του σχεδιασμού είναι το έκτακτο και προσωρινό πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ για την απασχόληση. Όπως δηλώνει και το όνομά του, είναι η σύμπραξη του κράτους και όλων των δυνάμεων της παραγωγής, ώστε να μην χαθούν θέσεις εργασίας μέσα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία.
Θυμίζω ότι έως τώρα στην Ελλάδα οι απολύσεις ήταν λιγότερες από όσες καταγράφονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι και οι επαγγελματίες της χώρας ενισχύθηκαν με τον μισθό ειδικού σκοπού. Ενώ το κράτος κάλυψε πλήρως τις ασφαλιστικές τους εισφορές. Το ευνοϊκό αυτό καθεστώς επεκτείνεται όχι μόνο στον Μάιο, αλλά και για τον Ιούνιο και τον Ιούλιο για τους κλάδους που έχουν πληγεί περισσότερο.
Στο εξής, όμως, η επιδότηση της εργασίας σε αναστολή θα συνδυάζεται με τη χρηματοδότηση της πραγματικής απασχόλησης.
Συνάντησα ξενοδόχους που με ρωτούσαν πώς θα απασχολήσουν όλο το προσωπικό τους, όταν φέτος οι πελάτες θα είναι πολύ λιγότεροι από όσους συνήθως φιλοξενούν. Τον ίδιο προβληματισμό έχουν και επαγγελματίες της εστίασης, που ξανανοίγουν τη Δευτέρα που μας έρχεται τα μαγαζιά τους ύστερα από τρεις μήνες. Έχουν δίκιο. Τους άκουσα και τους απαντώ: Οι επιχειρήσεις που είδαν τον τζίρο τους να εξανεμίζεται και τώρα αντιμετωπίζουν χαμηλότερη ζήτηση θα μπορούν, έως τα τέλη Οκτωβρίου, να προσαρμόζουν ανάλογα και τον χρόνο εργασίας των υπαλλήλων τους.
Οι τελευταίοι, ωστόσο, αν χρειαστεί να δουλέψουν λιγότερο, θα εξακολουθήσουν να αμείβονται σχεδόν με τον ίδιο μισθό. Και με πλήρως καλυμμένες τις ασφαλιστικές τους εισφορές. Με ποιον τρόπο; Γιατί το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ θα καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς στην αμοιβή. Και, βέβαια, όριο ασφαλείας θα παραμένει ο βασικός μισθός. Ενώ παρατείνονται και όλα τα επιδόματα ανεργίας, ώστε κανείς να μη μείνει απροστάτευτος.
Με λίγα λόγια, αυτός ο μηχανισμός ενίσχυσης της απασχόλησης απ’ τη μία πλευρά επιτρέπει στις επιχειρήσεις που χτυπήθηκαν να ανασάνουν, μειώνοντας το κόστος εργασίας και επιτρέποντάς τους ευελιξία στη διάταξη του προσωπικού τους. Απ’ την άλλη, θωρακίζει την απασχόληση, αποκλείοντας κάθε απόλυση εργαζομένου που μπαίνει σε αυτό το πλαίσιο, και προστατεύει τις αποδοχές.
Στο δίλημμα, συνεπώς, «επίδομα ανεργίας ή ενίσχυση εργασίας», επιλέγω την ενίσχυση εργασίας. Είναι η μόνη υπεύθυνη και ρεαλιστική απάντηση στα λουκέτα που απειλούν, πια, όλες τις οικονομίες.
Τονίζω και πάλι ότι είναι μια παρέμβαση που έχει προσωρινό χαρακτήρα. Αυτόν το δρόμο ακολουθούν, άλλωστε, χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Αυστρία, με στόχο να ανακόψουν την επίθεση της ανεργίας.
Το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE. Σε πρώτη φάση θα κοστίσει 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Και βέβαια ακόμα δεν έχουμε συνυπολογίσει στο σχέδιό μας τα ευρωπαϊκά κεφάλαια που θα λάβουμε από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης.
Η κοινή πρωτοβουλία Γαλλίας και Γερμανίας, που ανακοινώθηκε πριν από λίγες μέρες, είναι ένα σημαντικό βήμα προς μία πραγματική Ευρώπη της αλληλεγγύης.
Συμπολίτες μου,
Το δεύτερο σκέλος του σχεδίου αφορά τη φορολογική ανακούφιση πολιτών και επιχειρήσεων. Ιδίως στον τουρισμό, στις μεταφορές, στην εστίαση και στον πολιτισμό.
Έτσι, για τους επόμενους πέντε μήνες μειώνεται από το 24% στο 13% ο ΦΠΑ σε κάθε τύπου εισιτήριο στα μέσα μεταφοράς. Ξέρω τη σημασία που έχει η φθηνότερη μετακίνηση με το λεωφορείο, με το πλοίο ή και με το αεροπλάνο. Και θέλω όσοι μετακινούνται και πάνε διακοπές το καλοκαίρι να το κάνουν με όσο το δυνατόν μικρότερη επιβάρυνση. Σύντομα, επίσης, θα ανακοινωθούν προγράμματα στήριξης του εσωτερικού τουρισμού, για τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας. Ταυτόχρονα, μειώνουμε τον ΦΠΑ στα προϊόντα καφέ και στα μη αλκοολούχα ποτά. Αλλά και στα εισιτήρια των θερινών σινεμά.
Οι άνθρωποι της τέχνης και του πολιτισμού περιλαμβάνονται και αυτοί στο νέο πρόγραμμα. Και θα ενισχυθούν περισσότερο με ειδικές πρόνοιες στις εβδομάδες που έρχονται. Πρόκειται για τομές που αναζωογονούν την κατανάλωση. Τονώνουν την αγοραστική δύναμη. Αλλά αυξάνουν και τον τζίρο των επαγγελματιών του τουρισμού και της εστίασης. Γι' αυτούς παρατείνεται, για όλο το καλοκαίρι, και η μείωση ενοικίου κατά 40%.
Και κάτι, νομίζω, ιδιαίτερα κρίσιμο: Η προκαταβολή φόρου, επιτέλους, μειώνεται. Πράγματι, είναι άδικο να καλείται κανείς να προπληρώσει φόρους με βάση τα όποια κέρδη είχε τη μία χρονιά, όταν αυτά -ειδικά φέτος- θα είναι πολύ λιγότερα.
Η προκαταβολή φόρου, λοιπόν, θα μειωθεί γενναία. Και το ακριβές ποσοστό θα ανακοινωθεί σύντομα, ύστερα από μελέτη.
Θα σημειώσω, πάντως, ότι οι μειώσεις φόρων στην κατανάλωση θα έχουν προσωρινό χαρακτήρα. Αποτελούν, όπως εξήγησα, μέτρα-γέφυρα για να περάσουμε από την πλευρά της ύφεσης στην όχθη της ανάπτυξης όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα.
Πυλώνας τρίτος: Η ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων. Μέσα στον Μάιο δρομολογείται η δεύτερη φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής. Και μάλιστα αυτή επεκτείνεται και σε επιχειρήσεις που ίσως δεν πληρούσαν τα κριτήρια του πρώτου σταδίου.
Για το πρόγραμμα αυτό θα διατεθεί 1 ακόμη δισεκατομμύριο. Ενεργοποιείται, επίσης, και το Ταμείο Εγγυοδοσίας Επιχειρήσεων, κινητοποιώντας 7 δισεκατομμύρια μέσα στο 2020. Οι επιχειρήσεις θα έχουν, έτσι, τη δυνατότητα για γρήγορη και εύκολη χρηματοδότηση, με το Δημόσιο να εγγυάται έως και το 80% των δανείων. Και, τέλος, αναστέλλονται έως τον Σεπτέμβριο οι πληρωμές χρεολυσίων και δόσεων δανείων που έχουν επιχειρήσεις συγκεκριμένων κλάδων. Τις λεπτομέρειες θα αναλύσουν σε λίγο οι αρμόδιοι Υπουργοί.
Και ειδική αναφορά θα υπάρξει στον τουρισμό. Η τουριστική περίοδος ξεκινά 15 Ιουνίου, ημερομηνία από την οποία θα μπορούν να ανοίξουν τα εποχικά ξενοδοχεία.
Και από 1η Ιουλίου, σταδιακά, θα ξεκινήσουν και οι απευθείας πτήσεις εξωτερικού προς τους τουριστικούς μας προορισμούς.
Στους επισκέπτες μας θα γίνονται δειγματοληπτικά τεστ και θα τηρούνται τα γενικά υγειονομικά μας πρωτόκολλα, που δεν θα σκιάσουν, ωστόσο, ούτε τον λαμπερό μας ήλιο ούτε τη φυσική ομορφιά της Ελλάδας. Όπλο μας είναι τα διαβατήριο ασφάλειας, αξιοπιστίας και υγείας που έχει κερδίσει η χώρα μας. Η μεγάλη της φήμη. Η υγειονομική ασπίδα, σε κάθε τόπο φιλοξενίας. Και βέβαια, το μεράκι του Έλληνα που πάντα τον εμπνέει ο Ξένιος Δίας. Ας αντικρίσουμε, όμως, με θάρρος την πραγματικότητα: Τον Απρίλιο και τον Μάιο ο τουρισμός βρέθηκε στο ναδίρ. Ό,τι πετύχουμε, λοιπόν, φέτος θα είναι κέρδος.
Και θα το ξαναπώ: Προτεραιότητα είναι να προστατεύσουμε τις θέσεις εργασίας. Και να βοηθήσουμε τους επαγγελματίες του κλάδου να ετοιμάσουν την μεγάλη τους αντεπίθεση το 2021. Γιατί η υπεράσπιση της απασχόλησης αποτελεί προϋπόθεση για την επιστροφή στην ανάπτυξη. Και η μαζική απώλεια θέσεων εργασίας δεν σημαίνει παρά διόγκωση των ανισοτήτων.
Συμπολίτες μου,
Όπως κερδίσαμε τη μάχη της υγείας, θα νικήσουμε και στον πόλεμο της οικονομίας. Θα πρέπει, όμως, να επιδείξουμε την ίδια πειθαρχία, την ίδια προσαρμοστικότητα και την ίδια αλληλεγγύη, που προκάλεσαν τον παγκόσμιο θαυμασμό για την Ελλάδα. Αποστολή μου είναι να βλέπω τη μεγάλη εικόνα και να επιμερίζω με όσο πιο δίκαιο τρόπο το βάρος της κρίσης. Ναι, είμαστε σε αχαρτογράφητα νερά. Αλλά αποδείξαμε, ως λαός, ότι δεν φοβόμαστε τα δύσκολα. Κυρίως, δεν φοβόμαστε να αλλάξουμε.
Πόσα στερεότυπα δεν κατέρρευσαν αυτούς τους μήνες; Ο Έλληνας, που κάποιοι έλεγαν ότι σκέφτεται ατομικά, έγινε συνειδητό μέρος μιας συλλογικής προσπάθειας. Και το κράτος, που συχνά προκαλούσε εύλογα παράπονα, όταν χρειάστηκε έγινε ασπίδα προστασίας μας. Δεν λειτούργησε απλά, αλλά εκσυγχρονίστηκε και έγινε πιο αποτελεσματικό.
Τη θέση της παλιάς καχυποψίας πήρε η εμπιστοσύνη. Πιστέψαμε ο ένας τον άλλον. Και όλοι μαζί πιστέψαμε στην Πολιτεία. Είμαι σίγουρος ότι αυτές οι παρακαταθήκες δεν θα γίνουν κάστρα στην άμμο που θα σβήσει το καλοκαιρινό κύμα. Αλλά αυτό εξαρτάται από όλους μας.
Ξέρω ότι σε πολλούς από εσάς συνυπάρχει η ελπίδα και ο φόβος. Ας κρατήσουμε τα θετικά συναισθήματα ως πολεμοφόδια για τη μάχη που έρχεται.
Προσωπικά, νιώθω πιο δυνατός, έχοντας αντιμετωπίσει σε λίγους μήνες -και σχεδόν παράλληλα- την πρόκληση της οικονομίας, την καταιγίδα του μεταναστευτικού και την απειλή μίας παγκόσμιας πανδημίας.
Όλα ήταν δύσκολα. Πήγαμε όμως καλά. Γι’ αυτό και αισιοδοξώ για την επόμενη μέρα. Γιατί ο στόχος μου παραμένει ένας: Η Ελλάδα να διατηρεί το δικαίωμά της να αλλάζει και να γίνεται όλο και καλύτερη!
Στην αρχή της γέφυρας που έχουμε να διασχίσουμε, λοιπόν, σας ζητώ να κάνουμε το φετινό καλοκαίρι επίλογο της κρίσης και πρόλογο της αναγέννησης. Με αναπτερωμένη την υπερηφάνεια και την πίστη στις δυνάμεις μας. Κι όπως πάντα, με πυξίδα τον ρεαλισμό και με χάρτη μας το μελετημένο σχέδιο.
Και να είστε σίγουροι, μαζί θα τα καταφέρουμε και πάλι!