Την ώρα που οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας δοκιμάζονται για μία ακόμη φορά, ελέω των κλιμακούμενων προκλήσεων της Άγκυρας, ξεκινά σε τεχνικό και στρατιωτικό επίπεδο ο διάλογος για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Ο πήχης από την ελληνική πλευρά είναι πολύ χαμηλός, όπως και οι προσδοκίες για πρόοδο των συνομιλιών, ωστόσο, όπως λένε στο Μέγαρο Μαξίμου, στόχος είναι να υπάρχουν ανοιχτά κανάλια επικοινωνίας, ακόμη περισσότερο σε στιγμές έντασης. Σε αυτό το πλαίσιο έγινε και η πρόσφατη συνάντηση των υπουργών Άμυνας των δύο χωρών, Νίκου Παναγιωτόπουλου και Χουλουσί Ακάρ, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ.
Με αυτό τον στόχο, επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, επιδιώκεται και η συνέχιση του διαλόγου, λίγες εβδομάδες μετά την επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών στην Τουρκία. Η κυβέρνηση, κατά τις ίδιες πηγές, θέλει να προωθεί κανόνες καλής γειτονίας, αλλά η τουρκική προκλητικότητα, το τελευταίο διάστημα, είναι τέτοια που δεν επιτρέπει σοβαρά βήματα προόδου. Η ελληνική πλευρά ζητεί να υπάρξει αποκλιμάκωση και σε επίπεδο ενεργειών και σε επίπεδο ρητορείας.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας έστειλε χθες νέο μήνυμα προς την Άγκυρα ότι τα λόγια πρέπει να συνοδεύονται με πράξεις, σημειώνοντας πως «για να έχει νόημα ο διάλογος για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, πρέπει να συνοδεύεται και από συμπεριφορές που κατατείνουν στη μείωση των εντάσεων στην περιοχή».
Οι βασικοί άξονες του νέου γύρου συζητήσεων των δύο χωρών είναι η ενεργοποίηση της ανοιχτής γραμμής μεταξύ του ΑΤΑ στη Λάρισα και της τουρκικής διοίκησης τακτικής αεροπορίας στο Εσκί Σεχίρ για την αποφυγή σοβαρής εμπλοκής στο Αιγαίο, η προσπάθεια επίλυσης πιθανών επεισοδίων στις μεθόριες περιοχές από τους τοπικούς διοικητές των μονάδων και η τήρηση του μορατόριουμ στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές και τις εθνικές επετείους.
Χάραξη ΑΟΖ
Ο προηγούμενος γύρος συνομιλιών μεταξύ των δύο πλευρών για τα ΜΟΕ πραγματοποιήθηκε στην Άγκυρα, μεταξύ 17 και 21 του προηγούμενου Ιουνίου, ενώ είχε προηγηθεί ανάλογη συνάντηση μεταξύ των στρατιωτικών επιτροπών στην Αθήνα, από τις 20 έως τις 25 Μαΐου. Είχαν καταλήξει σε ένα κείμενο 20 σημείων, τα οποία θα γίνονταν αντικείμενο επεξεργασίας, ωστόσο οι συνομιλίες «πάγωσαν» μετά την υπογραφή του μνημονίου της Άγκυρας με την κυβέρνηση της Τρίπολης, για τη χάραξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Αυτό, η χώρα μας δεν το αναγνωρίζει, το θεωρεί άκυρο και αναζητά ενίσχυση των διεθνών συμμαχιών της, προειδοποιώντας ότι «θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί για να προασπίσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα». Την ίδια στιγμή, όμως, σύμφωνα με δημοσιεύματα, ζήτημα ημερών αποτελεί η ανάρτηση από τον ΟΗΕ των συντεταγμένων θαλάσσιας δικαιοδοσίας που ορίζει το μνημόνιο συνεργασίας που συνυπέγραψαν η Άγκυρα με την κυβέρνηση Σάρατζ της Τρίπολης. Σε μια τέτοια εξέλιξη, το μνημόνιο αυτό θα αποκτήσει χαρακτήρα επίσημου εγγράφου στις βάσεις δεδομένων του ΟΗΕ και η Τουρκία έχει διαμηνύσει πως με αυτό τον τρόπο ανοίγει ο δρόμος για έρευνες σε περιοχή που περιλαμβάνει τα νότια της Κρήτης.
Η κυβέρνηση παρακολουθεί με ψυχραιμία αλλά και προβληματισμό τις εξελίξεις, μολονότι, όπως λένε χαρακτηριστικά στελέχη της, προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα. Το εν λόγω ζήτημα αναμένεται να τεθεί επί τάπητος και στη συνάντηση που θα έχει το απόγευμα ο πρωθυπουργός με τον Πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού της Κύπρου Αβέρωφ Νεοφύτου.