Επαναφορά του μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα, αλλά κλιμακωτά, ανάλογα με το εκλογικό ποσοστό του, προβλέπει το σχέδιο νόμου για το εκλογικό σύστημα που θα φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή τις επόμενες μέρες. Συγκεκριμένα, ο νικητής των εκλογών θα λαμβάνει από 20 έως 50 έδρες επιπλέον, προκειμένου -όπως λένε στο Μέγαρο Μαξίμου- να εξασφαλίζεται η αναλογικότητα, αλλά και η κυβερνησιμότητα του τόπου.
Προκειμένου να λάβει τις επιπλέον έδρες, το πρώτο κόμμα θα πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον 25%, ποσοστό που μεταφράζεται σε 20 έδρες-μπόνους. Αντίστοιχα, θα υπάρχει πλαφόν και προς τα πάνω, καθώς το μάξιμουμ εδρών που θα μπορεί να πάρει είναι 50, εφόσον έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον το 40% των συνολικών ψήφων. Ενδιάμεσα, μεταξύ του 25% και του 40%, για κάθε 0,5% επιπλέον που θα λαμβάνει το πρώτο κόμμα θα κερδίζει μία παραπάνω έδρα. Για παράδειγμα, σε ποσοστό 25,5% του πρώτου κόμματος, θα παίρνει επιπλέον 21 έδρες, σε ποσοστό 26% μία παραπάνω έδρα (22), σε 26,5% θα λαμβάνει 23 έδρες κ.ο.κ.
Έτσι, ένα κόμμα που θα κινείται κοντά στα 37% θα μπορεί να έχει αυτοδυναμία, σε συνάρτηση και με άλλους παράγοντες, όπως ο αριθμός των κομμάτων που θα μπαίνουν στη Βουλή. Εφόσον αποσπάσει το 40% της λαϊκής ψήφου, θα παίρνει τις επιπρόσθετες 50 έδρες, αριθμό που μέχρι τώρα λάμβανε το πρώτο κόμμα ανεξαρτήτως του ποσοστού του.
Εάν ο νέος νόμος, τον οποίο επεξεργάστηκε κυρίως ο υπουργός Επικρατείας, Γ. Γεραπετρίτης, ίσχυε στις τελευταίες εθνικές εκλογές του Ιουλίου, η Νέα Δημοκρατία με το 39,85% θα κέρδιζε 49 επιπλέον έδρες, αντί 50 που έλαβε και θα είχε συνολικά έναν βουλευτή λιγότερο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως νικητής των εκλογών τον Σεπτέμβριο του 2015 με 35,46% θα έπαιρνε 40 έδρες μπόνους, τον προηγούμενο Ιανουάριο με το ποσοστό του στο 36,34% δύο περισσότερες έδρες, δηλαδή 42, ενώ ακόμα πιο πίσω χρονικά, η Νέα Δημοκρατία του Αντώνη Σαμαρά τον Ιούνιο του 2012 με το 29,66% θα λάμβανε επιπλέον 29 έδρες αντί των 50 τις οποίες πήρε.
Απλή αναλογική
Υπενθυμίζεται ότι πλέον το ισχύον σύστημα είναι η απλή αναλογική, την οποία κατέθεσε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και υπερψήφισε η προηγούμενη Βουλή. Για να εφαρμοστεί ο νέος νόμος από τις αμέσως επόμενες εκλογές, θα πρέπει να ψηφιστεί από 200 τουλάχιστον βουλευτές, κάτι εξαιρετικά δύσκολο με τα παρόντα δεδομένα. Εάν δεν συμβεί αυτό, οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με την ισχύουσα απλή αναλογική και οι μεθεπόμενες με το νέο σύστημα. Κάτι που εκ των πραγμάτων φέρνει πιο κοντά τις διπλές εκλογές, όπως έχει εκτιμήσει και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, από τη στιγμή που αυτοδυναμία με απλή αναλογική είναι ανέφικτη.
Πάντως, ο κ. Μητσοτάκης είναι πιθανό να συζητήσει το θέμα, κατά τη διάρκεια των συναντήσεων, με τους πολιτικούς αρχηγούς αμέσως μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ. Ο ίδιος πρόσφατα επεσήμανε ότι «η πρόταση που ετοιμάζω είναι πολύ κοντά σε αυτό που έχω ακούσει από το Κίνημα Αλλαγής. Δεν θεωρώ ότι είναι εύκολες οι 200 ψήφοι. Αν χρειαστεί θα ψηφιστεί ακόμα και από 158», υπονοώντας τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.
Το νέο σύστημα βέβαια έχει και διαφορές από αυτό του ΚΙΝΑΛ το οποίο προτείνει: α) την κατάργηση του «μπόνους» των 50 εδρών, β) το «δώρο» στο πρώτο κόμμα εάν υπερβαίνει το 25% να ξεκινά από 20 έδρες, όπως και η πρόταση της σημερινής κυβέρνησης, γ) από εκεί και πάνω για κάθε επιπλέον 1% μια έδρα (26% - 21 έδρες κ.ο.κ.), με ανώτατο όριο συνολικού bonus τις 35 έδρες.
Υπό το πρίσμα αυτό, άγνωστο είναι τι θα κάνει τελικά η Φώφη Γεννηματά, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ είναι δεδομένο ότι επιμένει στο σύστημα που έφερε ως κυβέρνηση, την απλή αναλογική.