Το νέο Σύνταγμα επιτρέπει στον Κυριάκο Μητσοτάκη να μην καρδιοκτυπά για (πολύ) πρόωρες κάλπες, καθώς η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας αποσυνδέθηκε από την πρόωρη διάλυση της Βουλής. Και μάλιστα, η νέα διάταξη, που προωθήθηκε από τη ΝΔ, επιτρέπει όχι μόνο την εκλογή του ΠτΔ από 151 ψήφους αλλά... και με σχετική πλειοψηφία από τους παρόντες βουλευτές, δηλαδή ακόμα και με 75 «ναι» (σ.σ. οι δύο πρώτες προσπάθειες αποβλέπουν στις 200 θετικές ψήφους, η τρίτη στις 180, η τέταρτη στις 151 και η πέμπτη στη σχετική πλειοψηφία).
Παρά ταύτα, το τελευταίο που θα ήθελε ο κ. Μητσοτάκης ήταν να αναδείξει «μονοκομματικό» πρόσωπο στο ύπατο αξίωμα της χώρας, σπάζοντας μία παράδοση ετών, που θέλει ευρύτερες συναινέσεις, καθώς ο ΠτΔ (πρέπει να) ενώνει το μεγαλύτερο τμήμα του πολιτικού κόσμου.
Ο ίδιος έχει πει προ πολλού (και επανέλαβε την παραμονή των Χριστουγέννων) ότι θα πάρει την απόφασή του για το πρόσωπο που θα προτείνει στη διάρκεια των εορταστικών διακοπών του «στο βουνό» -δηλαδή, στο Μέτσοβο που θα βρίσκεται μέχρι και αύριο. Κατά τους συνεργάτες του, ωστόσο, δεν θα γνωστοποιήσει την απόφαση πριν επιστρέψει από το επίσημο ταξίδι στην Ουάσιγκτον, όπου θα συναντηθεί με τον Ντόναλντ Τραμπ στις 7 Ιανουαρίου.
Ο χρόνος πιέζει, πάντως, καθώς η προεδρική εκλογή πρέπει να γίνει μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου.
Οι διαχρονικές «παραδόσεις» με νόημα
Όπως έχει γίνει γνωστό εδώ και μήνες, το «θέλω» του πρωθυπουργού αφορά στην εκλογή γυναίκας, για πρώτη φορά στην ιστορία του τόπου. Σε δεύτερο πλάνο έρχεται η τήρηση της άλλης παράδοσης, που θέλει το κάθε κυβερνών κόμμα να προτείνει πρόσωπο από τον αντίθετο πολιτικό χώρο: το ΠΑΣΟΚ είχε προτείνει τον Κωστή Στεφανόπουλο (1995), η ΝΔ τον Κάρολο Παπούλια (2005) και ο ΣΥΡΙΖΑ τον Προκόπη Παυλόπουλο (2015).
Μία τρίτη παράδοση -που επίσης τηρήθηκε στις προηγούμενες περιπτώσεις- θέλει το προτεινόμενο πρόσωπο να μην είναι εν ενεργεία βουλευτής ή κυβερνητικός αξιωματούχος. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα για τον κ. Μητσοτάκη. Από τη μία, έχει να αντιμετωπίσει σημαντικό αριθμό βουλευτών του οι οποίοι θέλουν να δουν στην Ηρώδου του Αττικού τον Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος, όμως, δεν πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις.
Από την άλλη, ένας εξίσου μεγάλος αριθμός κυβερνητικών βουλευτών (και όχι κατ’ ανάγκη «καραμανλικών») επιθυμούν την επανεκλογή του Προκόπη Παυλόπουλου. Οι ενδιάμεσοι σιωπούν και περιμένουν.
Σημειώνεται ότι ο Κώστας Καραμανλής έκοψε γρήγορα (μέσω «κύκλων» του) την εμπλοκή του δικού του ονόματος, διαμηνύοντας ότι δεν ενδιαφέρεται, τουλάχιστον σ' αυτή τη φάση.
Ο πρωθυπουργός θα ήθελε πολύ να συμπλεύσει με τη Φώφη Γεννηματά στην προεδρική εκλογή, ώστε να διαμορφωθεί στην πράξη μία «συμμαχία» ΝΔ-ΚΙΝΑΛ που θα αποδώσει τα δέοντα εάν (ή όταν) αρχίσουν τα μεγάλα ζόρια για την κυβέρνηση.
Η κ. Γεννηματά θέλει πρόσωπο προερχόμενο από την κεντροαριστερά, ενώ έχει αναφερθεί στους πρώην προέδρους του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη και Γιώργο Παπανδρέου. Οι οποίοι, όμως, δεν τυγχάνουν ευρείας αποδοχής στο εσωτερικό της «γαλάζιας» κοινοβουλευτικής ομάδας, με κίνδυνο το κυβερνών κόμμα... να πάει για μαλλί και να βγει κουρεμένο: να διασφαλίσει δηλαδή τα «ναι» του ΚΙΝΑΛ και να καταγράψει σημαντικές εσωτερικές απώλειες -ειδικά στην περίπτωση του δεύτερου.
Εδώ και έξι μήνες στο τραπέζι της ονοματολογίας έχουν «πέσει» ουκ ολίγες ιδέες -από τις Μαρία Δαμανάκη, Άννα Διαμαντοπούλου και (την ιστορικό) Μαρία Ευθυμίου, μέχρι τους παραπάνω συν τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Λουκά Παπαδήμο.
Η δεύτερη θητεία και το «αγκάθι» του 2015
Εσχάτως, το σενάριο να προταθεί τεχνοκράτης (ανεξαρτήτως φύλου) δείχνει να έχει υποχωρήσει, καθώς τα σοβαρά γεωπολιτικά ζητήματα που εγείρονται απαιτούν «πολιτικό πρόσωπο με κύρος, που να μπορεί να σηκώσει το τηλέφωνο και να συνομιλήσει με άλλους αρχηγούς κρατών». Από κύκλους του κυβερνώντος κόμματος «σηκώνεται» πάλι η επανεκλογή του κ. Παυλόπουλου για δύο λόγους:
- Πρώτον, διαθέτει το κύρος και τη διεθνή αναγνώριση, ώστε να παίξει τον ρόλο που περιγράφεται παραπάνω.
- Δεύτερον, τυγχάνει της στήριξης και του ΣΥΡΙΖΑ, οπότε η επανεκλογή του θα συγκεντρώσει τουλάχιστον 244 θετικές ψήφους (αν δεν έχει διαρροές η ΝΔ).
Αντίθετη είναι όμως η κ. Γεννηματά, κάτι που μένει να φανεί εάν θα «μετρήσει» καθοριστικά στην πρωθυπουργική επιλογή.
Όπως λένε μάλιστα «γαλάζια» στελέχη, ο κ. Μητσοτάκης θα μπορούσε να γυρίσει υπέρ του μία λεπτομέρεια που, σε πρώτο πλάνο, μοιάζει αγκάθι: ήταν ο μοναδικός βουλευτής της ΝΔ που δεν υπερψήφισε τον κ. Παυλόπουλο για ΠτΔ τον Φεβρουάριο του 2015, παρότι, αν και πρόταση του Αλέξη Τσίπρα, είχε γίνει αποδεκτή από τη ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά.
Πώς θα μπορούσε να μετατρέψει σε πλεονέκτημα το μειονέκτημα; «Λέγοντας ότι παρά την προσωπική του στάση εκείνη τη δεδομένη χρονική και πολιτική στιγμή, βάζει πάνω απ' όλα το συμφέρον του τόπου, δεδομένου ότι η προεδρική θητεία του κ. Παυλόπουλου έχει θετικό πρόσημο», λένε πηγές από τη ΝΔ.
Κατά τις ίδιες πηγές, η επιλογή του κ. Παυλόπουλου τον Ιούλιο να μην υπογράψει το Προεδρικό Διάταγμα για τις αλλαγές στην ηγεσία της Δικαιοσύνης απέδειξε ότι «ο ίδιος κινείται θεσμικά». Και... «δεν διέρρηξε τους δεσμούς με το νέο κυβερνών κόμμα, από το οποίο άλλωστε προέρχεται», συμπληρώνουν άλλοι...
ΣΥΡΙΖΑ: «Εμείς μιλήσαμε νωρίς»
Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, το θέμα «προεδρική εκλογή» δεν απασχολεί ιδιαίτερα, στον βαθμό που το όνομα του κ. Παυλόπουλου παραμένει στο τραπέζι. Ο κ. Τσίπρας έχει δηλώσει επισήμως εδώ και πολλούς μήνες ότι θα προτείνει την επανεκλογή του «παρά το φάουλ με τη μη υπογραφή των αλλαγών στη Δικαιοσύνη», όπως λένε συνεργάτες του. Κατά τους ίδιους, πρόβλημα θα υπήρχε μόνο στην περίπτωση που ο κ. Παυλόπουλος δήλωνε ότι δεν επιθυμούσε επανεκλογή, οπότε σ' αυτή την περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ θα είχε την υποχρέωση: αφενός, να αποδεχτεί ή να απορρίψει άλλη πρόταση του κ. Μητσοτάκη και, αφετέρου, να προτείνει άλλο, τρίτο, πρόσωπο για το αξίωμα.
Θα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον το δίλημμα, εάν η πρόταση αφορούσε τον κ. Καραμανλή ή εάν αφορά υποψηφιότητα από τον «προοδευτικό» χώρο, στον οποίο απευθύνεται δυναμικά η Κουμουνδούρου.