Το φετινό χρηματιστηριακό ράλι δεν αποτελεί φαινόμενο «φούσκας», καθώς στηρίχτηκε σε μια σειρά σημαντικών οικονομικών εξελίξεων που λειτούργησαν θετικά για την οικονομία, την κερδοφορία και τις προοπτικές των εισηγμένων εταιρειών.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο, το Χ.Α. δεν είναι με βάση τρέχουσες αποτιμήσεις «τζάμπα». Επενδυτικές τακτικές που θυμίζουν την εποχή του 1999 (π.χ. αγοράζουμε «ό,τι έχει μείνει πίσω» ή ό,τι μας προτείνουν γνωστά χρηματιστηριακά «απόκεντρα») εμπεριέχουν ρίσκο και αυτό θα πρέπει να συνεκτιμηθεί.
Αντίθετα, οι αναλυτές προτρέπουν τους επενδυτές να επιλέγουν ομίλους που είναι σε θέση να εκμεταλλευθούν τη διαφαινόμενη θετική συγκυρία των επόμενων 3-5 ετών ενισχύοντας δραστικά τα μεγέθη τους και τις προοπτικές τους. Μέσα από μια τέτοια διαδικασία, οι επενδυτές περιορίζουν το ρίσκο ενδιάμεσων πιθανών διορθώσεων και αφήνουν τον χρόνο να λειτουργήσει προς όφελός τους.
Ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. έχει κερδίσει περίπου 45% κατά στο φετινό επτάμηνο και το βασικό ερώτημα των επενδυτών είναι το αν πρόκειται για ένα ακόμη φαινόμενο «φούσκας» ή για ένα ανοδικό κύμα που -έστω και με ενδιάμεσες διακυμάνσεις- θα κρατήσει για ακόμη πολλά χρόνια.
Επιχειρώντας να καταγράψουμε τα δεδομένα και τις μέχρι τώρα εξελίξεις, θα λέγαμε ότι μπορεί μεν οι τιμές των ελληνικών μετοχών να βρίσκονται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με την αρχή του έτους, πλην όμως από τότε μέχρι σήμερα έχουν λάβει χώρα μια ευρεία σειρά θετικών εξελίξεων, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουμε:
• Η τιμή του φυσικού αερίου από τα 350 ευρώ του περσινού Αυγούστου και από τα 100 ευρώ του Δεκεμβρίου του 2022 βρίσκεται σήμερα κοντά στα 30 ευρώ, διαψεύδοντας -μέχρι σήμερα τουλάχιστον- τα περί επικείμενης έντονης ανάκαμψής της.
• Η βεβαιότητα για βαθιά ύφεση στην Ευρωζώνη έχει δώσει τη θέση της σε σενάρια για ασθενική ανάπτυξη φέτος και για κάπως καλύτερη επίδοση από το 2024 και μετά. Στο μέτωπο των επιτοκίων φαίνεται να βρισκόμαστε πολύ κοντά στην κορύφωσή τους και πιθανολογείται η σταδιακή αποκλιμάκωσή τους από το 2024.
• Η αρχική πρόβλεψη για αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 1,8% έχει δώσει τη θέση της σε εκτιμήσεις υψηλότερες του 2%, με το «συντηρητικό» Δημοσιονομικό Συμβούλιο να εκτιμά επίδοση +2,6% για φέτος και +2,8% για το 2024.
• Σε μια χρονιά που η χώρα καλείται να επανέλθει σε πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα, η πορεία του πρώτου εξαμήνου εξελίσσεται σαφώς καλύτερα σε σχέση με τα προϋπολογισθέντα μεγέθη (πλεόνασμα 2,116 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 414 εκατ. και έναντι περυσινού ελλείμματος 3,425 δισ. ευρώ). Παράλληλα, βελτιώθηκε και η κατάσταση στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, λόγω και της υποχώρησης των ενεργειακών τιμών.
• Αποφεύχθηκε το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας μέσα από τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του Μαΐου και του Ιουνίου. Επίσης, η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έχει αποκλιμακωθεί.
• Η λήψη επενδυτικής βαθμίδας θα πρέπει να θεωρείται θέμα κάποιων μηνών. Έτσι, με ενδιαφέρον αναμένονται οι αξιολογήσεις των οίκων Scope (4 Αυγούστου), DBRS (8 Σεπτεμβρίου) και Standard & Poor’s (20 Οκτωβρίου).
• Η ανακοίνωση αποτελεσμάτων εξαμήνου που ξεκίνησε και θα συνεχιστεί έως και τα τέλη Σεπτεμβρίου θα εμφανίσει τις περισσότερες εισηγμένες με σαφώς υψηλότερη κερδοφορία σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή. Ήδη το έχουν πράξει οι Mytilineos, Τιτάν, Entersoft, Μοτοδυναμική και αναμένεται να ακολουθήσουν πολλές άλλες εταιρείες όλων των κεφαλαιοποιήσεων (ενδεικτικά και μόνο αναφέρονται οι περιπτώσεις των Coca Cola HBC, Jumbo, Αεροπορία Αιγαίου, Cenergy, ΟΠΑΠ, Epsilon Net, Quest Holdings, Profile, Fourlis, Sarantis, Real Consulting και Κρι Κρι).
Η ουσία όλων αυτών, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι ότι η ελληνική οικονομία με τη συνδρομή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης που μόλις φέτος ξεκίνησαν δειλά-δειλά να εισρέουν ουσιαστικά στη χώρα, φαίνεται να εισέρχεται σε έναν μακροχρόνιο ενάρετο κύκλο, ο οποίος θα δημιουργήσει ένα σαφώς καλύτερο περιβάλλον και για το εγχώριο επιχειρείν.
Επιπλέον θετικοί παράγοντες
Πέραν αυτού, υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί μεσομακροπρόθεσμοι παράγοντες που αναμένεται να επιδράσουν θετικά στο μεσομακροπρόθεσμο χρονικό διάστημα για την ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις της, όπως:
1. Η αύξηση της αξιοπιστίας της χώρας και του χρηματοπιστωτικού της συστήματος μετά την προσδοκώμενη επάνοδο στην κανονικότητα (αποεπένδυση ΤΧΣ, διανομές μερισμάτων στους μετόχους).
2. Η βελτίωση της παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας στο σύνολό της, λόγω της δρομολογούμενης υλοποίησης μεγάλων επενδύσεων σε υποδομές (οδικά δίκτυα, λιμάνια, ναυπηγεία, ψηφιοποίηση δημόσιου τομέα).
3. Η στρατηγική της Ευρώπης για μείωση της εξάρτησης από την Ασία, μέσα από την τόνωση της αύξησης της παραγωγής εντός των γεωγραφικών της ορίων.
4. Η ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, καθώς κάθε νέα μονάδα ΑΠΕ που δημιουργείται στη χώρα επιδρά θετικά στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της σε μόνιμη βάση.
Το κλειδί του stock picking
«To βέβαιο είναι πως το χρηματιστηριακό ράλι που κατέγραψε το Χ.Α. κατά το πρώτο φετινό επτάμηνο δεν στηρίχθηκε σε… αέρα, αλλά σε οικονομικές εξελίξεις που λειτούργησαν ευνοϊκά. Το μεγάλο στοίχημα όμως για τους επενδυτές είναι να επιλέξουν ποιες από τις εισηγμένες εταιρείες είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που ανοίγονται και πόσο ικανές είναι να υλοποιήσουν στην πράξη τους μακροπρόθεσμους στόχους που ανακοινώνουν, γνωρίζοντας πως στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα είναι πολύ πιθανή η εμφάνιση διορθώσεων και υποαξιών σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα», σημειώνει γνωστός αναλυτής, συμπληρώνοντας:
«Οι Mytilineos, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και τόσες άλλες εταιρείες μπορεί να έχουν δώσει υψηλές αποδόσεις στο ταμπλό, αλλά παράλληλα έχουν διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για πολύ υψηλότερες κερδοφορίες μέσα στην επόμενη πενταετία. Οι μετοχές πληροφορικής διαπραγματεύονται πράγματι με υψηλούς δείκτες P/E, αλλά πολλές από αυτές έχουν ως στόχο τον διπλασιασμό των επιδόσεών τους μέσα στην επόμενη τριετία.
Σε πολλές από αυτές μάλιστα (Epsilon Net, Entersoft, Profile) τον πρώτο λόγο για την πορεία των μετοχών τους τον έχουν τα ξένα θεσμικά χαρτοφυλάκια και όχι τα εγχώρια. Ας μην ξεχνάμε, επίσης, το πολύ μεγάλο επερχόμενο ύψος των δημόσιων έργων πληροφορικής, καθώς και την τάση συγκέντρωσης της εγχώριας αγοράς του επιχειρηματικού λογισμικού σε τρείς κυρίως ομίλους, οι δύο εκ των οποίων είναι εισηγμένοι στο Χ.Α.
Ναι μεν οι τράπεζες έχουν ήδη διανύσει ένα τρελό ράλι, αλλά σύμφωνα με τις προβλέψεις των αναλυτών, οι τρέχουσες αποτιμήσεις τους είναι πολύ χαμηλότερες από τα ενσώματα ίδια κεφάλαια που θα διαθέτουν το 2025. Ή μπορεί η μετοχή της Cenergy να έχει κερδίσει 150% μέσα σε διάστημα δώδεκα μηνών, πλην όμως το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων του ομίλου έχει πολλαπλασιαστεί κατά την τελευταία διετία.
Ακόμη όμως και εταιρείες διαφόρων κλάδων που φέτος αναμένεται να δουν τις κερδοφορίες τους να υποχωρούν (π.χ. ΑΛΟΥΜΥΛ, Βιοκαρπέτ, Έλαστρον, ΣΙΔΜΑ), θα έχουν να ωφεληθούν σε πολύ σημαντικό βαθμό κατά τα επόμενα χρόνια από την αύξηση των επενδύσεων στη χώρα.
Άρα δεν έχουν σημασία μόνο οι γνωστοί χρηματιστηριακοί δείκτες (P/E, P/BV, μερισματική απόδοση) για το αν κάποιες μετοχές θεωρούνται «φούσκες» ή υποτιμημένες, αλλά και η δική μας εκτίμηση για το ποιες θα είναι οι εισηγμένες που θα επιτύχουν τους στόχους τους κατά την επόμενη τριετία-πενταετία.
Να μην ξεχνάμε ότι από το 2015 μέχρι σήμερα, τα υψηλότερα κέρδη των επενδυτών δεν έρχονται ακολουθώντας τον Γενικό Δείκτη, αλλά μέσα από σωστές επιλογές τίτλων με μεσομακροπρόθεσμα κριτήρια.
Αντίθετα, είναι προφανές ότι αγορές που γίνονται με κερδοσκοπικά κριτήρια, βασισμένες σε φήμες και… νοοτροπία 1999, έχουν σημαντικό ρίσκο. Η λογική “αγοράζω ό,τι έχει δεν έχει τρέξει μέχρι τώρα” ή “ό,τι πρόκειται να παιχτεί”, εμπεριέχει κινδύνους και όλα αυτά θα πρέπει να συνεκτιμηθούν».