Διογκώνεται μια παλιά γενιά επισφαλειών και εξελίσσεται σε βραδυφλεγή βόμβα για τη λιανική αγορά ηλεκτρισμού, υπό τη σκιά της ενεργειακής κρίσης.
Προέρχεται από την Καθολική Υπηρεσία, όπου έχουν ενταχθεί μετρητές καταναλωτών, οι οποίοι στη συντριπτική πλειοψηφία τους εμφανίζονται να μην καταβάλλουν τις υποχρεώσεις τους. Οι προμηθευτές που παρέχουν τη συγκεκριμένη υπηρεσία ζητούν διακοπή ηλεκτροδότησης από τον ΔΕΔΔΗΕ, ο τελευταίος φαίνεται να κωφεύει, η ΡΑΕ επιχειρεί με πρόστιμα να βάλει τάξη και η αγορά βρίσκεται σε… νευρική κρίση για έναν επιπρόσθετο λόγο.
Στην Καθολική Υπηρεσία εντάσσονται νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις με ισχύ παροχής μέχρι 25 KVA, μετά την παύση εκπροσώπησης από τον τελευταίο προμηθευτή τους, χωρίς να συνοδεύεται από διακοπή ηλεκτροδότησης. Σήμερα, υπολογίζεται ότι πάνω από 160.000 μετρητές σε όλη τη χώρα είναι «στεγασμένοι» στην υπηρεσία αυτή, την οποία προσφέρουν υποχρεωτικά οι ΔΕΗ, Protergia, Elpedison, ΗΡΩΝ και NRG. Ο αριθμός αυτός, μάλιστα, διευρύνεται, καθώς προστίθενται συνεχώς και νέοι.
Εκτός από τους συστηματικούς κακοπληρωτές που «βρίσκουν λιμάνι» στην Καθολική Υπηρεσία, το βασικό πρόβλημά της είναι ότι περιλαμβάνει άγνωστης ιδιοκτησίας μετρητές, τους λεγόμενους «ορφανούς».
Το περιστατικό που μεταφέρθηκε στο Euro2day.gr από Προμηθευτή Καθολικής Υπηρεσίας είναι πραγματικό και δείχνει το αλαλούμ που ισχύει με το έλλειμμα ταυτοποίησης μετρητών: πολίτης από την Κρήτη, απαυδισμένος, τηλεφώνησε στην εν λόγω εταιρεία προμήθειας και της ζήτησε να σταματήσει να του στέλνει λογαριασμούς, γιατί το φερόμενο ακίνητο ιδιοκτησίας του είχε κατασχεθεί από τράπεζα από το… 2014!
Άγνωστο σε ποιον ανήκει πλέον, ωστόσο, συνεχίζει να κάνει καταναλώσεις ρεύματος, οι οποίες δεν μπορούν να εισπραχθούν, δημιουργώντας οικονομική «τρύπα» στην εταιρεία προμήθειας.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Καθολική Υπηρεσία χαρακτηρίζεται «χωματερή», σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στην Ευρώπη, όπου η ένταξη καταναλωτών σε αυτήν είναι προσωρινή, μέχρι να εξασφαλίσουν τον επόμενο προμηθευτή τους και, βέβαια, στο διάστημα αυτό οφείλουν να αποπληρώνουν κανονικά τις υποχρεώσεις τους.
Στα καθ’ ημάς συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Το 70% των πελατών αυτής της Υπηρεσίας, σύμφωνα με στοιχεία που διατέθηκαν στο Euro2day.gr, δεν πληρώνει, απολαμβάνοντας έτσι τζάμπα ρεύμα, όταν την ίδια στιγμή νοικοκυριά και επιχειρήσεις καλούνται να είναι συνεπείς στην αποπληρωμή δυσβάστακτων λογαριασμών ηλεκτρισμού.
«Το ότι μπαίνει κάποιος στην Καθολική Υπηρεσία δεν σημαίνει ότι δεν θα πληρώνει. Μείνε όσο θέλεις, αλλά πλήρωνε», ήταν το ενδεικτικό σχόλιο προμηθευτή.
Η κατάσταση αυτή συνεπάγεται φέσια δεκάδων εκατομμυρίων για τους παρόχους της Καθολικής Υπηρεσίας, σε μια περίοδο, όπως επισημαίνουν, που η ταμειακή ρευστότητά τους είναι ήδη ασφυκτική. Γι’ αυτό και έχουν επιχειρήσει να απαλλαγούν από τους κακοπληρωτές, υποβάλλοντας αιτήματα στον ΔΕΔΔΗΕ για διακοπή της ηλεκτροδότησής τους. Ωστόσο, τα αιτήματα αυτά δεν ικανοποιούνται από τον Διαχειριστή, με ανυπόστατες δικαιολογίες, όπως αναφέρουν προμηθευτές.
Καταγγελίες στη ΡΑΕ
Η Elpedison είναι η εταιρεία που αποφάσισε να προσφύγει στη ΡΑΕ, αφού εξάντλησε όλα τα περιθώρια συνεννόησης με τον ΔΕΔΔΗΕ. Τον Μάρτιο του 2021 υποβάλλει την πρώτη αναφορά της, με την οποία κατήγγειλε τον Διαχειριστή για αδράνεια και μη συμμόρφωση με το κανονιστικό και νομοθετικό πλαίσιο.
Επειδή ο ΔΕΔΔΗΕ, όπως ανέφερε, δεν παρέχει λεπτομερή στοιχεία για τους μετρητές, αναγκάζεται να ηλεκτροδοτεί δωρεάν περισσότερους από 1.400 πελάτες, με βαρύτατη οικονομική ζημία.
Η απάντηση του Ρυθμιστή ήταν πρόστιμο 250.000 ευρώ στον ΔΕΔΔΗΕ.
Η Elpedison επανήλθε και με νέα καταγγελία, τον Δεκέμβριο του 2021, με την οποία ζητά τη λήψη προσωρινών μέτρων κατά του ΔΕΔΔΗΕ. Ο λόγος που επικαλείται, είναι η συστηματική παράλειψη από την πλευρά του Διαχειριστή να υλοποιήσει αιτήματα απενεργοποίησης πελατών, που δεν καταβάλλουν τις υποχρεώσεις τους. Η εταιρεία αναφέρει ότι οι συσσωρευμένες οφειλές φθάνουν τις 360.000 ευρώ, με τη μελλοντική ζημία της να εκτιμάται σε ποσό πάνω από 1.000.000 ευρώ.
Η ΡΑΕ έκρινε με πρόσφατη απόφαση της ότι χρειάζεται πρόσθετα στοιχεία για την αξιολόγηση της νέας καταγγελίας της Elpedison και καθώς έληγε στις 15 Μαρτίου η τρίμηνη προθεσμία για την έκδοση της γνωμοδότησής της, αποφάσισε να την παρατείνει ως τις 15 Ιουνίου.
Ένα παλιό πρόβλημα
Μέχρι το 2020, την Καθολική Υπηρεσία πρόσφερε αποκλειστικά η ΔEΗ, που τη θεωρούσε, όμως, βάρος. Το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τότε αποφάσισε να αλλάξει τη δομή της και νομοθετεί ένα νέο τρόπο ανάθεσης, μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας.
Έτσι, η ΡΑΕ προκήρυξε διαγωνισμό ο οποίος κατέληξε άγονος. Κανένας προμηθευτής δεν ήταν πρόθυμος να την αναλάβει. Το ΥΠΕΝ μπροστά σε αυτή την εξέλιξη αποφασίζει και νομοθετεί την υποχρεωτικότητά της στους πέντε πρώτους προμηθευτές με τα μεγαλύτερα μερίδια στην αγορά. Έτσι, οι προαναφερόμενες εταιρείες ανέλαβαν από τον Ιούνιο του 2020 και για δύο χρόνια να παρέχουν και Καθολική Υπηρεσία. Η διανομή από τον ΔΕΔΔΗΕ έγινε με βάση τους μετρητές, ανάλογα με τα μερίδια κάθε εταιρείας. Η ΔEΗ, εκ των πραγμάτων, πήρε τους περισσότερους.
Εφόσον δεν αλλάξει κάτι, το ίδιο αναμένεται να γίνει και φέτος, καθώς λήγει τον Ιούνιο η προθεσμία της υποχρέωσης για τις πέντε εταιρείες προμήθειας, που εξακολουθούν να είναι οι ίδιες που προηγούνται σε μερίδια αγοράς. Εκτιμάται ότι ο διαγωνισμός θα καταστεί και πάλι άγονος και θα ανανεωθεί για άλλα δύο χρόνια η ανάθεση της υπηρεσίας αυτής.
Να σημειωθεί ότι το κόστος προμήθειας ηλεκτρισμού στην Καθολική Υπηρεσία είναι προσαυξημένο κατά 12%, ενώ από τις 3 Φεβρουαρίου 2022 ισχύει και η Ρήτρα Αναπροσαρμογής, ως αντικίνητρα για την απένταξη από αυτήν και την αναζήτηση νέου προμηθευτή.
Σε κάθε περίπτωση, οι προμηθευτές που μίλησαν στο Euro2day.gr ζητούν:
- Να εκσυγχρονιστεί το νομοθετικό πλαίσιο για την Καθολική Υπηρεσία, καθώς το υφιστάμενο χρονολογείται από το 2011.
- Να προσδιοριστεί χρονικό περιθώριο ένταξης καταναλωτών στην Υπηρεσία και να μην είναι αορίστου χρόνου, όπως ισχύει σήμερα.
- Να ταυτοποιήσει ο ΔΕΔΔΗΕ τους «ορφανούς» μετρητές, τους οποίους η ΡΑΕ εκτιμά σε 2.000.000.