Λίγες χρηματιστηριακές συνεδριάσεις απομένουν μέχρι το τέλος του 2021, αλλά στην εγχώρια επενδυτική κοινότητα επικρατεί κλίμα δυσφορίας: αφενός από την αρχή του έτους έως σήμερα ο Γενικός Δείκτης έχει υποαποδώσει έναντι των δεικτών των ξένων χρηματιστηρίων, αφετέρου εκφράζεται ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις που μπορούν να προέλθουν είτε από το μέτωπο της πανδημίας, είτε από τις εξελίξεις στο κόστος των καυσίμων (όσοι προέβλεπαν αποκλιμάκωση στο πρώτο τρίμηνο του 2022 κάνουν πλέον δεύτερες σκέψεις).
Πονοκέφαλο επίσης προκαλούν οι εξελίξεις στο μέτωπο των επιτοκίων, καθώς ζητούμενο δεν αποτελεί πλέον το αν θα ξεκινήσει η άνοδός τους από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες (Fed, ΕΚΤ), αλλά ο χρονισμός και η ένταση της ανόδου.
Αρκούν, όμως, αυτές οι (βασιμότατες) ανησυχίες για να προδιαγράψουν το σημείο εκκίνησης της επόμενης χρονιάς;
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα… δυσθυμίας, οι εκτιμήσεις των αναλυτών για το ελληνικό χρηματιστήριο πολλές φορές διαφοροποιούνται έντονα μεταξύ τους, με άλλους να θεωρούν την τρέχουσα περίοδο ως μια ευκαιρία φτηνών αγορών που θα αποδώσουν μεσοπρόθεσμα (βασιζόμενοι σε ένα σαφώς ανοδικό σενάριο του ΑΕΠ την επόμενη τριετία) και άλλους να φοβούνται αναταράξεις, προερχόμενες κυρίως από τις πληθωριστικές πιέσεις και τη διεθνή άνοδο των επιτοκίων.
Παρ’ όλα αυτά, το μόνο βέβαιο είναι το 2021 εξελίχθηκε σε μια χρονιά που συνοδεύτηκε από ανώτερο επίπεδο χρηματιστηριακών συναλλαγών (γύρω στο +11% έως την 10η Δεκεμβρίου), από ισχυρή άνοδο του ΑΕΠ (άνω του +9% στο εννεάμηνο) και από αύξηση των εταιρικών κερδών.
Ως αποτέλεσμα, παρά την αύξηση του Γενικού Δείκτη περίπου κατά υψηλό μονοψήφιο ποσοστό, ο μέσος δείκτης P/E εμφανίζεται σαφώς μειωμένος σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (λόγω της πολύ μεγαλύτερης ποσοστιαίας αύξησης των εταιρικών κερδών, ακόμη και αν αφαιρεθούν τα έκτακτα θετικά αποτελέσματα) και η μέση μερισματική απόδοση κυμαίνεται γύρω στο 3,3% για τις μη τραπεζικές εισηγμένες.
Πέραν αυτών, η νέα χρονιά που θα ξεκινήσει σε λίγες ημέρες θα βρει τις εταιρείες της πληροφορικής και των κατασκευών με μεγαλύτερα ανεκτέλεστα υπόλοιπα υπογεγραμμένων συμβάσεων, καθώς και τους πόρους του Ταμείου Ανάπτυξης να βρίσκονται προ των πυλών. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το ΑΕΠ του 2022 προβλέπεται να τρέξει με +4,5%.
Περισσότερες επενδυτικές επιλογές
Το 2021, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια είδαμε τις επενδυτικές επιλογές στο Χρηματιστήριο της Αθήνας να διευρύνονται, όχι επειδή είδαμε πολλές νέες εταιρείες να εισέρχονται σ’ αυτό, αλλά κυρίως γιατί αναβαθμίστηκε η παρουσία μετοχών που ήταν ήδη εισηγμένες από το παρελθόν.
«Μιλάμε για μια αναβάθμιση εκ των έσω», σημειώνει γνωστός παράγοντας της αγοράς, εξηγώντας: «Κατά τα τελευταία 10 χρόνια είδαμε αρκετές εταιρείες να αποχωρούν από το Χ.Α. κι αυτό σχολιάστηκε με μελανά χρώματα. Δεν υποστηρίζω ότι κάτι τέτοιο ήταν θετικό, αλλά -πέρα από συγκεκριμένες εξαιρέσεις (π.χ. Kleemann, Μάρμαρα Κυριακίδη, Paperpack, Κανάκης)- επρόκειτο για εταιρείες που ελάχιστα πράγματα προσέφεραν στο Χ.Α., είτε λόγω των φτωχών τους οικονομικών επιδόσεων, όπως π.χ. οι εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας, είτε εξαιτίας της πολύ χαμηλής τους εμπορευσιμότητας, όπως π.χ. η ΓΕΚΕ».
Αντίθετα, μέσα στο 2021 είδαμε κάποιες λίγες νέες παρουσίες στο Χ.Α., αλλά κυρίως είδαμε πολλές μετοχές να ανεβαίνουν κατηγορία, είτε μέσα από επιχειρηματικά deals, placements και αυξήσεις κεφαλαίου, είτε μέσα από την πολύ μεγάλη βελτίωση των οικονομικών τους επιδόσεων. Ξαναθυμηθήκαμε κλάδους που είχαμε ξεχάσει και πολλοί επενδυτές ασχολήθηκαν με μετοχές που επί χρόνια βρίσκονταν στο περιθώριο».
Από πλευράς νέων εταιρειών είχαμε κυρίως τη γνωστή ασφαλιστική εταιρεία Interlife (Κύρια Αγορά) και την αξιοσημείωτη παρουσία της Real Consulting από το χώρο της πληροφορικής στην Εναλλακτική Αγορά του Χ.Α. Επίσης, το placement που έλαβε χώρα στην ElvalHalcor αύξησε το free float της μετοχής από το 8,5% στο 15,22%, με αποτέλεσμα η τελευταία να ενταχθεί στο δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης FTSE-25.
H προ διετίας μικρή και υπερχρεωμένη Pasal Development πέρασε στα χέρια της Sterner Stenhus, και μετά από τρείς αυξήσεις κεφαλαίου (στη μία εξ αυτών απέκτησε ποσοστό και ο πολυεθνικός κολοσσός Balder του πολυεκατομμυριούχου Eric Salin) μετονομάστηκε σε Premia Properties, φιγουράροντας φέτος στις μεγάλες εταιρείες του εγχώριου real estate με έμφαση στην αγορά των logistics.
Από τον κλάδο της πληροφορικής, ξεχώρισε το μεγάλο ξεπέταγμα των Entersoft και Epsilon Net, για τις οποίες έχει υπάρξει έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον από ξένα θεσμικά χαρτοφυλάκια, τα οποία κατέχουν πολύ σημαντικό ποσοστό τους. Παράλληλα, μετά την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποίησε, η Performance και έτσι διεύρυνε τη μετοχική της διασπορά, έχει αποκτήσει πλέον τη δυνατότητα όποτε το επιθυμεί, να μεταπηδήσει στην Κύρια Αγορά του Χ.Α.
Σημαντικό ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει και η περίπτωση της Ideal, όπου (μέσα από την απορρόφηση δύο άλλων εταιρειών) η μέχρι τότε μικρή εταιρεία με την περιφερειακή και συγκεντρωμένη μετοχή της, μεγάλωσε πολύ σε μέγεθος και μεταμορφώθηκε σε ένα πολυμετοχικό και εισηγμένο στο χρηματιστήριο private equity.
Η σπουδαιότερη αλλαγή που έγινε στις μετοχές του Χ.Α. μέσα στο 2021 αφορά την περίπτωση της ΔΕΗ, η οποία μετά την επιτυχημένη αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου κατάφερε να αλλάξει δραστικά την προβληματική εικόνα που εμφάνιζε μέχρι και το 2019. Πρόκειται πλέον για έναν μεγάλο όμιλο που όχι μόνο έχει επιλύσει πλήρως τα μεγάλα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετώπιζε, αλλά παράλληλα έχει όλη την ευχέρεια να σχεδιάσει και να υλοποιήσει επενδύσεις αρκετών δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη πενταετία.
Στα αξιοσημείωτα, επίσης, εντάσσονται οι νέες προοπτικές της Τεχνικής Ολυμπιακής μετά την πώληση του «Πόρτο Καρράς», το νέο τοπίο στην Intracom μετά την εκποίηση της θυγατρικής Intrasoft International, καθώς και οι προσπάθειες διάσωσης της υπερχρεωμένης Intralot, οι οποίες μέχρι τώρα έχουν προεξοφληθεί θετικά στο ταμπλό του Χ.Α.
Τέλος, χωρίς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, την μετάταξή της από την Εναλλακτική στην Κύρια Αγορά του Χ.Α. δρομολογεί και η Alpha Trust ΑΕΔΑΚ.
Η επιστροφή των… ξεχασμένων
Ο παράγοντας ωστόσο που αύξησε τις ουσιαστικά τις επενδυτικές επιλογές στο Χ.Α. ήταν ο υψηλός ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ, σε συνδυασμό με τις θετικές προοπτικές που έχουν διαμορφωθεί για την ελληνική οικονομία κατά τα επόμενα χρόνια.
Έτσι, πέρα από τις παραδοσιακές ισχυρές μετοχικές επιλογές του Χ.Α. (π.χ. Coca Cola HBC, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, Μυτιληναίος, Τιτάν, Jumbo, όμιλος Viohalco, Sarantis, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Quest Holdings, Πλαστικά Θράκης, Κρι Κρι) είδαμε και πολλούς άλλους τίτλους να ανεβαίνουν κατηγορία.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι τράπεζες -μετά και τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου σε Πειραιώς και Alpha Bank- αντιμετωπίζονται πλέον με διαφορετικό μάτι από τους επενδυτές, καθώς η αγορά δεν προβληματίζεται πλέον για θέματα ρευστότητας, κεφαλαιακής επάρκειας και κόκκινων δανείων (αυτά είτε έχουν επιλυθεί, είτε δρομολογείται η ουσιαστική αντιμετώπισή τους), αλλά για το πόσο γρήγορα θα μπορέσουν να μεγαλώσουν τη χορηγητική τους βάση, στηριζόμενες σε υγιείς χρηματοδοτήσεις.
Στον κλάδο των κατασκευών ξεχώρισαν τα πολύ σημαντικά νέα projects που ανέλαβαν τόσο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, όσο και η Avax.
Μέσα στο 2021… αναστήθηκαν -σε επίπεδο οικονομικών επιδόσεων, αλλά και πορείας των μετοχών τους- πολλές εταιρείες του ευρύτερου μεταλλουργικού κλάδου, οι οποίες είχαν γνωρίσει πολλές ζημιογόνες χρήσεις κατά την προηγούμενη δεκαετίας, όπως π.χ. οι Έλαστρον, ΣΙΔΜΑ, Αλουμύλ, Βιοκαρπέτ και Σωληνουργεία Τζιρακιάν.
Γενικότερα, με βάση τα οικονομικά στοιχεία του εννεαμήνου, παρατηρήθηκαν πολλά turn around stories (πέρασμα από ζημιογόνα σε κερδοφόρα αποτελέσματα).