Με μια κίνηση που δεν συνηθίζει, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) προχώρησε σε μείωση 50 μονάδων βάσης στα επιτόκιά της, στο 1% με 1,25% από 1,5% με 1,75%, δείχνοντας τη σημασία που έχει αρχίσει να αποκτά ο κορωνοϊός στην παγκόσμια οικονομία. Και μάλιστα το έκανε «εκτάκτως», δηλαδή ενδιάμεσα των συνεδριάσεών της. Η ισχυρή πτώση της αγοράς των μετοχών επίσης έπαιξε τον ρόλο της σε αυτή την εξέλιξη και έχει σημασία να τονιστεί ότι η τελευταία φορά που η Fed μετέβαλε τα επιτόκιά της εκτός προγράμματος ήταν τον Οκτώβριο του 2008, στο απόγειο της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης.
Από τα πλέον επίσημα χείλη, ο κορωνοϊός αποτελεί συστημικό κίνδυνο και θέτει κινδύνους για την οικονομική δραστηριότητα, αφού Fed και G7 είναι διατεθειμένοι να χρησιμοποιήσουν όλα τα κατάλληλα εργαλεία πολιτικής, για να επιτύχουν ισχυρή βιώσιμη ανάπτυξη.
Το νέα δεδομένα
Με τον κορωνοϊό να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, οι κεντρικές τράπεζες δέχονται υπέρμετρη πίεση να αντιδράσουν για να στηρίξουν την ανάπτυξη, η οποία δοκιμάζεται ήδη από την κατάρρευση της ταξιδιωτικής αγοράς, την αποδιοργάνωση των μηχανισμών της προσφοράς και των εφοδιαστικών αλυσίδων, τον περιορισμό της ζήτησης και κυρίως το μαζικό ξεπούλημα στις αγορές.
Ειδικά για την Ευρώπη, οι συνθήκες είναι εξαιρετικά πολύπλοκες και δύσκολες. Η Ιταλία βρίσκεται στο προσκήνιο, καθώς αν και επιχειρείται καραντίνα σε ολόκληρη τη βόρεια πλευρά, συνεχώς εμφανίζονται νέα περιστατικά. Στις ευρωπαϊκές χώρες, η αποτελεσματική διαχείριση του ιού εμφανίζει και οικονομικές, συνοριακές, αλλά και πολιτικές δυσκολίες.
Η HSBC θεωρεί ότι οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να αισθάνονται υποχρεωμένες να κάνουν «κάτι» για τον κορωνοϊό, χωρίς ωστόσο να είναι ξεκάθαρο πού στοχεύουν και τι θέλουν να πετύχουν. Η βρετανική τράπεζα σημειώνει ότι αν και εφόσον τα σοκ από την εξάπλωση του ιού είναι σοκ στην προσφορά μέσω της αλυσίδας εφοδιασμού, τότε αμφισβητεί το τι θα μπορούσε να πετύχει η μείωση των επιτοκίων της Fed, της κινεζικής κεντρικής τράπεζας (PBoC) και της κεντρικής τράπεζας της Αγγλίας (BoE), ενώ βλέπει ότι η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ιαπωνίας (BoJ) είναι ήδη κοντά στα όριά τους σε όρους πολιτικής.
Παράλληλα, τη δεδομένη χρονική στιγμή, η κατάσταση στην ευρωπαϊκή οικονομία απέχει αρκετά από το να χαρακτηριστεί ως γενικευμένη αβεβαιότητα, η οποία θα χαρακτηριζόταν από κλειστές παραγωγικές μονάδες ή παραγωγή με μειωμένη δυναμικότητα, καραντίνα σε ανθρώπους και περιοχές κ.λπ. Δεδομένου ότι οι επενδυτές επανεξέτασαν την αρχική τους εκτίμηση για την επίδραση του ιού και τη βίαιη αναπροσαρμογή του κινδύνου, οι αγορές μετοχών πλέον παραμένουν ευάλωτες σε εκτεταμένες και μεγαλύτερες πτώσεις με κάθε ευκαιρία και αφορμή.
Ο προβληματισμός για την παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με την Deutsche Bank, ενισχύεται δεδομένης και της πτώσης στον δείκτη ΡΜΙ στην Κίνα. Η DB υποθέτει πλέον ότι η οικονομική και χρηματοοικονομική επίδραση του ιού θα είναι άκρως αρνητική αλλά με μικρή χρονική διάρκεια, που είναι το θετικό της υπόθεσης.
Η DB ουσιαστικά προσδοκά ανάκαμψη στην οικονομία τύπου V, ειδικά στην Κίνα, με το πρώτο τρίμηνο του έτους να είναι πτωτικό, αλλά στη συνέχεια να καταγράφεται ανάκαμψη. Για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, αναμένει ότι η αρνητική επίδραση θα εμφανιστεί με ένα τρίμηνο καθυστέρηση και η θετική επιστροφή θα γίνει στο τρίτο τρίμηνο. Μετά τη μείωση κατά 50 μονάδες βάσης στα επιτόκια από τη Fed, η DB προσδοκά άλλες δύο μειώσεις από 25 μ.β. στις επόμενες συναντήσεις.
Ομοίως, η ΕΚΤ θα κόψει περαιτέρω τα επιτόκια και θα κινηθεί σε περισσότερες αγορές περιουσιακών στοιχείων, ενώ ενδέχεται να υπάρξει αντίδραση και σε επίπεδο ευρωπαϊκής δημοσιονομικής πολιτικής.
Το βασικό σενάριο της Goldman Sachs για την Ευρώπη είναι ένα σημαντικά μεγαλύτερο και πιο παρατεταμένο χτύπημα από την επιδημία του κορωνοϊού, που οφείλεται στις χαμηλότερες εξαγωγές, στις πιο έντονες διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας και στην εξασθενημένη εγχώρια ζήτηση λόγω τοπικών λοιμώξεων.
Αν και η αβεβαιότητα είναι πολύ μεγάλη, εξηγεί η Goldman Sachs, οι εκτιμήσεις δείχνουν συνολική μείωση (όχι ετήσια) κατά 0,3% και 0,6% το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο, αντίστοιχα, στο ΑΕΠ. Το χτύπημα σε όρους ΑΕΠ είναι πιθανό να είναι μεγαλύτερο στη Γερμανία, λόγω του ασθενέστερου εμπορίου με την Κίνα και των σχετικών διαταραχών στις αλυσίδες και στην Ιταλία, λόγω της τοπικής εστίας του ιού.
Η επίδραση στις μετοχές
Η εξάπλωση του κορωνοϊού έχει προκαλέσει έντονες ανησυχίες στις χρηματιστηριακές αγορές, παρά τη σημαντική άνοδο στη συνεδρίαση της Δευτέρας και την ελεγχόμενη πτώση στη χθεσινή συνεδρίαση. Οι ενδείξεις παραμένουν ισχυρές ότι το ξέσπασμα του ιού έχει αυξημένες πιθανότητες να εξελιχθεί σε παγκόσμια πανδημία, εξέλιξη που υποστηρίζεται από τις αποφάσεις χωρών και οργανισμών για τη ματαίωση ή και αναβολή πολύ σημαντικών παγκόσμιων γεγονότων.
Η πορεία των τιμών των εταιρειών είναι σίγουρο ότι θα συνεχίσει να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στις ειδήσεις που σχετίζονται με τον ιό, καθώς τα κρούσματα στον υπόλοιπο κόσμο θα αυξάνονται παρά την ανοδική αντίδραση. Οι τρέχουσες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι το κύμα του κορωνοϊού θα χτυπήσει στις ΗΠΑ στις επόμενες 3-5 εβδομάδες και σε αυτό το στάδιο, δεν μπορεί να αποκλειστούν και άλλα κύματα πωλήσεων.
Το στοιχείο που θα αλλάξει δραστικά την κατάσταση στις αγορές, εκτός από τη διάδοση του ιού σε όλες τις χώρες, είναι η πραγματική απεικόνιση από τις επιπτώσεις στην ευρύτερη οικονομία, τις επιχειρήσεις και την απασχόληση στους επόμενους μήνες.
Έτσι, αυτό που αναμένει η αγορά είναι μεταβλητότητα, καθώς ο ιός θα εξαπλώνεται και θα αρχίζουν να ανακοινώνονται οι επιδόσεις για το πρώτο τρίμηνο. Παρόλο που η αγορά είναι σε χαμηλότερα επίπεδα, οι αποτιμήσεις των δεικτών των μετοχών εξακολουθούν να διαπραγματεύονται σε υψηλά επίπεδα αποτίμησης σε σχέση με τους ιστορικούς μέσους όρους τους.